Anasayfa / Sektörel / Sektör Haberleri / Gündem / DÜNYADAKİ YÜKLEYİCİ ÖRGÜTÜ TÜRLERİ

DÜNYADAKİ YÜKLEYİCİ ÖRGÜTÜ TÜRLERİ

DÜNYADAKİ YÜKLEYİCİ ÖRGÜTÜ TÜRLERİ06.04.2012

Yükleyiciler,  dünya ölçeğinde layner taşıyanları kadar örgütlenmiş değildir.

Kimi ülkelerde yükleyicilerin dayanışması ihracatçı/ithalatçı birlikleri kanalıyla çözümlenmektedir (Meksika, Arjantin gibi); kimi ülkelerde ticaret odaları yükleyici dayanışmasını üstlenmiştir (Senegal, Nijerya gibi); kimi ülkelerde de yükleyici dernekleri vardır (Hindistan gibi).
 
Ancak, bazı ülkelerde yükleyici örgütü kurulması yolunda yasal engeller bulunmaktadır (ABD, Kanada, Güney Afrika gibi).
 
Yükleyiciler birçok ülkede konsey şeklinde örgütlenmiştir.  Bu ülkeler şunlardır:
 
Avustralya, Belçika, Birleşik Almanya, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hindistan, Hollanda, İngiltere, İsrail, İsveç, İsviçre, İtalya, Japonya, Norveç, Yunanistan…
 
Yükleyicilerin konsey tarzında olmamakla birlikte dayanışma örgütü şeklinde örgütlendiği ülkeler de vardır.  Buralarda ticaret odaları bünyesinde ya da ihracatçı / ithalatçı birlikleri çatısı altında örgütlenme yapılmıştır.  Bu ülkelerse şunlardır:
 
Arjantin, Avusturya, Burma, Sri Lanka, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, İran, İrlanda, Kenya, Malta, Meksika, Nijerya, Yeni Zelanda, Viet Nam, Romanya, Senegal, Singapur, Togo, Trinidad ve Tobago, Uganda, Tanzanya, Mısır, Kanada, Güney Afrika.
 
Yükleyici örgütleri önceleri, taşıttıkları yük gruplarına ve taşıma hatlarına göre organize oldular. Örgütlenmelerinde de milli organizasyon olma özelliği yaygındı. Milli organizasyon olma, yani ülke bazında örgütlenme özelliği pazarlık gücünü güçlendirmeyi hedefliyordu. Bu tür örgütlenmede yüke (yük grubuna) ve taşıma hattına (seferine) pek bakılmamaktaydı.
 
Kuşkusuz,  "ülke genelinde temsilin" belli avantajları bulunmaktadır. Büyük yükleyicilere kolaylık gösterilmesi, küçük çaplı yükleyicilerin ihmal edilmesi gibi ölçeğe öncelik tanıyan kayırmacı işlemlerin önü alınır.
 
Yükleyici örgütleri ya ulusal ya da bölgesel ölçeklidir. Bölgesel örgütler çok ulusludur ve uluslararası karakterlidir. Bu özelliğiyle layner konferanslarına benzer.  Sayıca birden çok ülkenin yükleyici örgütünü içine alır. Avrupa Yükleyiciler Konseyi bölgesel ölçekli örgüte örnek verilebilir.
 
Bölgesel ölçekli yükleyici örgütleri bölge ülkelerine hizmet veren layner konferanslarını muhatap aldığı için toplu görüşme yelpazeleri daha geniştir.
 
Bölgesel örgütler çokluk konferansların hizmet alanlarını kapsayacak biçimde örgütlenmeye gitmektedir.
 
Yükleyici(ler) örgütünün toplu görüşme yelpazesinde salt konferans taşıyanları yoktur. Tramp taşıyanları, içsu taşıyanları, liman işletmeleri, bağımsız layner taşıyanları ve hükümet organları (örneğin gümrük) da yükleyiciler örgütünün gerektiğinde toplu görüşme yaptığı taraflar arasında yer almaktadır.
 
 
Hatta bazı konularda yükleyici örgütleri layner konferansıyla birlikte toplu görüşmenin tarafı olarak hareket eder.  Liman işletmelerine karşı tıkanıklık, sıkışıklık sorunlarının çözümlenmesi, liman hizmet tarifelerinde artış gibi konular buna örnek gösterilebilir.
 
Yükleyici(ler) örgütü münferit navlun konferansı ile toplu görüşme yaparken; bölgesel yükleyici birlikleri de konferans birlikleri ile konsültasyonu yürütür. Nitekim Avrupa’nın B.M Navlun Konferansları Kodu karşısındaki stratejisini çizen Brüksel Paketinin oluşturulmasında konferansların birliği olarak CENSA, bölgesel yükleyici birliği olarak da Avrupa Yükleyiciler Konseyi (ESC),  birlikte ve etkin görev yapmışlardır.
 
Layner taşımacılığında taşıyan-yükleyici ilişkileri  (toplu görüşme ve pazarlık düzeni) Birleşmiş Milletler kaynaklarında "istişare (konsültasyon) mekanizması" olarak nitelendirilmektedir.
Yükleyici örgütleri, entereseleri yönünden heterojen yapıdadır.  Bu bir anlamda yükleyicilerin farklı yük cinsleriyle (gruplarıyla) uğraşmalarından dolayıdır. Buna karşın taşıyanlarda homojen enterese söz konusudur.
 
İster konsey tarzında, isterse diğer tarzda (dernek, oda, birlik vb. bünyesinde bir organ gibi) örgütlenmiş olsun, yükleyici örgütleri benzer yapıya sahiptir.

Necmettin Akten/Dünya Gazetesi
 

 

Gayrettepe Mahallesi, Barbaros Bulvarı Dr. Orhan Birman İş Merkezi No:149/6 Beşiktaş 34349 İstanbul
+90 212 663 08 85 | +90 530 960 84 24
+90 212 663 62 72
utikad@utikad.org.tr