Gerek sınır komşumuz olan ülkelerde, gerekse Ortadoğu'da istikrarsızlığın ortadan kalkarak normalleşme sürecinin çok yakın bir gelecekte olumlu sonuçlanacağı beklenmemeli ve lojistik ve uluslararası taşımacılık sektörü olası olumsuzluklara karşı yeni pazarlar, yeni ulaşım koridorları ile ve yeni taşıma modelleriyle alternatifler yaratmalıdır.
Lojistik ve taşımacılık sektöründe hizmet verenlerin vurguladıkları ve tüm değerlendirmelerde öne çıkarılan husus, Türkiye'nin bölgedeki stratejik konumu ve sahip olduğu bu çok özel coğrafi konumu ile tarih boyunca doğunun batıya bağlanmasının ve tüm ticaret yollarının ana arterini teşkil etmesidir.
Tarih boyunca doğu ile batı arasında süregelen ticaret, gerek Baharat Yolu gerekse İpek Yolu koridorları ile hep Türkiye üzerinden gerçekleştirilmiştir.
Coğrafi konumumuzun bizlere sunduğu bu önemli destek yanında komşu ülkelerin yönetimlerinde, istikrarsızlıkların sürmesi, son gelişmelerle oldukça önem arz eden olumsuzluklara sebep olmuştur.
Ülkemizin denizyolu sınırları 5 bin km'yi geçerken kara sınırımız 2 bin 753 km'dir.
Yunanistan sınırımız 212 km, Bulgaristan sınırımız 269 km, Gürcistan sınırımız 276 km, Nahçıvan sınırımız 12 km, Ermenistan sınırımız 316 km, İran sınırımız 454 km, Irak sınırımız 331 km, Suriye sınırımız 877 km'dir.
Sınır komşularımızla gümrük kapıları da, Yunanistan ile İpsala, Bulgaristan ile Kapıkule, Gürcistan ile Sarp, Nahçıvan ile Dilovası, Ermenistan ile Akyaka, İran ile Gürbulak, Irak ile Habur ve Suriye ile Nusaybin (Mardin), Cilvegöz (Hatay), Öncüpınar (Kilis) ile bağlantılıdır.
Ülkemize sınır komşusu olan ülkelerin sınır uzunluklarını karşılaştırdığımızda, en uzun sınıra sahip olan Suriye (877 Km), aynı zamanda Nusaybin, Cilvegöz ve Öncüpınar ile en fazla gümrük kapısı ile ticaretin ve taşımanın Orta Doğu'ya açılan en önemli çıkış ve giriş kapımız konumundadır.
Suriye üzerinden mevcut gümrük kapıları ile tüm Ortadoğu'ya en ekonomik ve rekabet edilebilecek taşıma fiyatları uygulanabilmektedir.
Suriye'de yaşanan ve Türkiye-Suriye ilişkilerinde gerginliğe neden olan yönetim istikrarsızlığı, sahip olduğumuz jeo-stratejik konumumuzu olumsuz yönde etkilemiştir.
Daha önce yapılan anlaşmalarla, Ortadoğu'ya ticaret yollarının geçtiği Suriye, anlaşmaları uygulamamaya başlamış son aldığı önlemlerle Türk araçlarına müeyyideler getirmiş ve olumsuzluklara neden olmuştur.
Alternatif olarak gündeme gelen Irak üzerinden bağlantılar da Irak'da yaşanan istikrarsızlıklar ve yönetimdeki zayifetler sonucu istenen sonuçların alınmasına mani olmuştur.
Ortadoğu'ya ulaşımda yeni koridor arayışlarına yönelinmiş, Ro-Ro seferleri ile Suriye'nin by pass edilerek Ortadoğu'ya ulaşım için çözüm çalışmalarına başlanılmıştır.
Gerek Suriye gerekse Irak yönetimlerinde yaşanan sorunların, Türkiye'nin bu ülkelere ve Ortadoğu ülkelerine yaptığı ticarette sorunların çıkmasına ve transit taşımalarda da öne çıkan coğrafi konumumuzun sağladığı yararların zedelenmesine sebep olmuştur.
Her ne kadar çok önemli özellikler taşıyan coğrafi konumumuz, komşu ülkelerde yaşanan istikrarsızlıklar sonucu önemli ölçüde sekteye uğramaktadır.
Tarih boyunca Ortadoğu'da yaşanan yönetim istikrarsızlıkları, geçtiğimiz yıl ortaya çıkan Arap Baharı rüzgarı ile farklı boyutlarda sonuçlar vermeye başlamış, bütün bu reformlara rağmen istenen sonuçların alınmasını sağlayamamıştır.
Gerek sınır komşumuz olan ülkelerde, gerekse Ortadoğu'da istikrarsızlığın ortadan kalkarak normalleşme sürecinin çok yakın bir gelecekte olumlu sonuçlanacağı beklenmemeli ve lojistik ve uluslararası taşımacılık sektörü olası olumsuzluklara karşı yeni pazarlar, yeni ulaşım koridorları ile ve yeni taşıma modelleriyle alternatifler yaratmalıdır.
Özetle, jeostratejik konumumuzun çok önemli artı değerleri, komşu ülkelerde ve bağlantı koridorlarımızda oluşacak krizlerle negatife dönüşebileceğini göz önünde bulundurarak alternatifler her zaman uygulanabilecek hazırlıkta tutulmalıdır.
Selahattin Doğan/Transport