Serhat Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. Hüseyin Tutar, dış ticaret ve lojistiğin Kars, Ağrı, Ardahan ve Iğdır'dan oluşan bölge kentlerinin kalkınmasına önemli katkı sağlayacak sektörlerin başında geldiğini söyledi.
Kars, Ağrı, Ardahan ve Iğdır illerini kapsayan Serhat Kalkınma Ajansı, lojistik ve dış ticaret sektörlerinin gelişmesinde sorun teşkil eden alanların saptanması ve çözüm önerileri geliştirilmesi amacıyla Serhat Bölgesi Sınır Kapıları İnceleme Raporu'nu hazırladı. Söz konusu raporun ajans uzmanları tarafından sınır bölgelerinde yerinde incelemeler yapılarak hazırlandığını belirten Serhat Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. Hüseyin Tutar, "Gürcistan, Azerbaycan (Nahcivan), İran ve Ermenistan koridorlarının hudut kapıları,Sınır ticareti, gümrük işlemleri, ulaşım imkânları, dış ticaret ve uluslararası yük ve yolcu taşımacılığı faaliyetlerinin temel altyapı ve işleyişlerine ilişkin sorun alanları tespit edilerek bu alanlara yönelik çözüm önerilerini saptadık" diye konuştu.
Raporda Düzey 2 Bölgeleri'nin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasında en az gelişmiş bölgeler arasında Serhat Bölgesi'nin yer aldığını ifade eden Tutar, 'Dış ticaret ve lojistik sektörü; altyapı yatırımlarını hızlandırması, bölge ekonomisine canlılık getirmesi ve yeni istihdam alanları ile girişimciliği teşvik etmesi nedeniyle bölgenin kalkınmasına önemli katkılar sağlayacak sektörlerin başında geliyor" dedi.
Bölgenin ana ulaşım koridorları üzerinde olan ve bölgedeki 7 sınır kapısına ilişkin yapılan incelemelerde elde edilen bulguların ayrıntılı olarak sıralandığına değinen Tutar, Sonuç bölümünde ise Serhat Bölgesi'nde dış ticaret ve lojistik sektörünün gelişme olanakları, bölgenin ana ulaşım koridorları, faal olan sınır kapıları, iç gümrük, antrepolar ve sınır ticareti bağlamında ele alınarak temel sorun alanları özetle belirtildiğini söyledi.
Çalışma kapsamında gerçekleştirilen saha ziyaretlerinde Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü, Gürbulak Gümrük ve Gümrük Muhafaza Başmüdürlüğü, Dilucu, Türkgözü ve Doğubayazıt Gümrük ve Gümrük Muhafaza Müdürlükleri, Doğubayazıt Kaymakamlığı, Silopi Kaymakamlığı, Ardahan ve Iğdır İl Planlama Müdürlükleri ve Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği yetkilileri ile görüşmeler yaptıklarını ifade eden Tutar, "Ayrıca Doğubayazıt Genç İş Adamları Derneği, Iğdır ve Doğubayazıt'ta faaliyet gösteren uluslararası nakliyat firmalarının yetkilileri ve TIR şoförleri ile Doğubayazıt'ta faaliyet gösteren A tipi genel antrepo sahipleri ile birebir görüşmeler yapıldı. İlgili kurum ve kuruluşlar ile yapılan istişarelerden sonra raporda şu önerilere yer verildi" şeklinde konuştu.
Türkiye'nin ana hammadde ve pazar noktalarına en uzak noktasında bulunan Serhat Bölgesi'nin diğer iktisadi sektörlerin gelişmesi bakımından dezavantajlı konumda olduğunu vurgulayan Tutar, "Sınır bölgesi olması nedeniyle diğer bölgelerle kıyaslandığında avantajlı konumda olduğu tek sektör dış ticaret ve lojistik. Bu sektörlerin gelişebilmesi için bölgeye yapılacak büyük ölçekli yatırımlar, bölge ekonomisini hareketlendirecek aynı zamanda istihdamı artıracaktır. Lojistik sektörünün ihtiyaç duyduğu ileri ve geri bağlantılar nedeniyle, bölgede başta hizmet sektörü olmak üzere diğer sektörler de gelişecek, dolayısıyla yeni yatırım ve istihdam alanları ortaya çıkacaktır" ifadesini kullandı. Bölgeden yapılan dış ticaretin gelişmesi ve sınır ülkelerinin ihtiyaç duyacağı mal ve ürünlerin Serhat Bölgesi'nde üretilmesinin yakınlık ve nakliye avantajlarıyla cazip hâle geleceğini kaydeden Tutar, "Bu durum da ulusal ve uluslararası yatırımcıların bölgeye ilgisi artıracak ve bölge ekonomisi sanayi, ticaret ve hizmet sektörü alanlarında topyekûn gelişme gösterebilecektir. Bu durum da doğal olarak bölge halkının gelir ve refah düzeyinin artırılmasına katkıda bulunacak" diye konuştu.
Ülkenin en az gelişmiş bölgelerinden biriyiz
Türkiye'nin en az gelişmiş bölgelerinden birisi olan Serhat Bölgesi'nin coğrafi konumu, iklim özellikleri ve hammadde kaynakları itibariyle ekonomik sektörlerin geliştirilmesinde ülkenin diğer bölgeleriyle kıyaslandığında dezavantajlı durumda bulunduğunu belirten Tutar, "Bölgenin Türkiye'nin Orta Asya ve Kafkasya'ya açılan dış ticaret ve lojistik merkezi olma potansiyeli, bölge için en önemli kalkınma fırsatı olarak değerlendirilmelidir. Bu nedenle, dış ticaret ve lojistik sektörü ile ilgili planlamalar yalnız ilk yatırım maliyetleri ve bu sektörlerin geliştirilmesine odaklı olmamalı, ilgili sektörlerin içinde gelişeceği bölgelere sağlayacakları sosyal ve ekonomik katma değerler de göz önünde bulundurulmalıdır" şeklinde konuştu.
İran ve Nahçivan'da da inceleme yapıldı
Ajans uzmanlarının yüz yüze görüşmelerin dışında Gürbulak-Bazargân, Dilucu-Sederek ve Türkgözü-Vale sınır kapıları ile şu anda kapalı durumda bulunan Doğukapı (Ermenistan-Kars), Aktaş (Gürcistan-Ardahan), Boralan (İran-Iğdır) ve Alican (Ermenistan-Iğdır) sınır bölgelerinde yerinde tespitler gerçekleştirdiklerini söyledi. Ülke sınırlarının devamındaki durumu da tespit etmek istediklerini ifade eden Tutar, "İran'daki Bazargân Sınır Kapısı, İran'nın Culfa kentindeki Aras Serbest Ticaret Bölgesi ve Nahcivan'daki Sederek-Nahcivan-Culfa demiryolu hattında da incelemeler yapıldı. Yine, sınır ticaretinin mevcut durumunu tespit etmek amacıyla Gürbulak Bölgesi'ndeki Sarısu Ticaret Merkezi de çalışmaya dâhil edildi. Bölgedeki sınır kapılarına örnek teşkil edebilecek nitelikte olan ve 2006 yılında Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından modernizasyonu yapılan Habur Sınır Kapısı ile bu sınır kapısında Şırnak İl Özel İdaresi tarafından inşa edilmiş ve işletilmekte olan TIR parkı yerinde incelendi. Tüm bu ziyaretlerin sonunda elde edilen bulgular, deneyimler Serhat Bölgesi sınır kapılarının modernizasyonunda, işletilmesinde ve bölgemize yapılacak ulusal ve uluslararası taşımacılık yatırımları ile entegre edilmesinde kullanılacaktır" diye konuştu.
Kaynak: Dünya