Türkiye’nin lojistik gelişiminin sağlanması ve yönlendirilmesinde, bir ‘Master Plan’ çalışmasının yapılmasına duyulan gereksinim, ilgili her kurum ve kuruluş tarafından tartışmasız kabul edilmekte. Hatta, bölgesel ve ulusal boyutta birtakım master plan çalışmaları, çeşitli kuruluşlar tarafından kendi bünyelerinde bir süredir yapılmakta.
Bu çalışmaların doğru yapılması ve beklenen sonuçları verebilmesi için, öncelikle Master Plan’ın ne olduğu konusunda da bir temel mutabakat sağlanması gerekir. ‘Master Plan’, tanımlaması pek de kolay olmayan bir kavramdır. Kelime anlamı olarak temel plan anlamına gelmektedir. Esası teşkil eder ve yol gösterici yapısı vardır.
Master planlar, esas itibarıyla mevcut ve gelecekteki kaynak ve imkanlarla ilgili yönetim ve geliştirme kararlarının alınması için oluşturulmuş çalışmalardır. Çalışma alanındaki “referans” konumları nedeniyle, sektörel faaliyet alanlarını belirleme ve hedeflenen olanakları açıklamak yoluyla, gelecekteki gelişim için “rehber özelliği” taşıması bakımından işlevsel özelliklere sahiptir.
Gelişim ve değişimin sözkonusu olduğu hemen her konuda bir master plan çalışması yapmak mümkündür, hatta gereklidir. Bu nedenle master planlar, üzerinde çalışıldıkları alanlara göre çeşitlilik gösterir.
Örneğin;
- Ekonomi Master Planı,
- Eğitim Master Planı
- Dış Mekanlara Yönelik Master Planlar bunlardan birkaçı olarak sayılabilir.
Tabii biz lojistik hizmet üretenleri için en önemlisi, Lojistk Master Plan’dır.
Master Planların bazı ortak özellikleri de şu şekilde sıralanabilir:
- Döküman Olma Özelliği
Master Planlar değişik karar organlarına dağıtılabilecek basılı belge şeklinde hazırlanır. Kolay anlaşılablir bir yapısı vardır.
- Politika ve Stratejik Boyutta Olma Özelliği
Çalışma alanı ile ilgili politik stratejik boyutta uzman bilgilerden oluşur ve plan genel yaklaşımları verir.
- Sistem ve İstikrar
Master Planlar, ilgili tüm birimlerin mutabakatı ile hazırlanmalıdır. Plan yönetimi için için tüm katılımcı tarafların desteği sağlanmalıdır.
- Planlama, Kazanım, Gelişim ve Yönetim
Master Planlar, çalışma alanındaki fonksiyonların kullanıcılar adına planlanması hizmetini sağlar. Uzun vadeli isteklere ve ihtiyaçlara dair bilgileri içerdiğinden, ilgili alanın yönetiminde kolaylık sağlar.
Peki Master Planlama’nın amacı nedir? Temel gaye, “kontrollü ve istikrarlı gelişimi” sağlamada “rehberlik” etmesidir.
Bunun için ana unsurlar da;
- Sağlıklı bir gelişim sağlamak hedefiyle geleceği etkilemek,
- Topluma ilgil konuda bir vizyon kazandırmak,
- Gelecekteki ekonomik ve demografik değişimlere hazırlıklı olmak,
- Master Plan yapılan alandan etkilenen diğer alanlar için bir yönelim sağlamak,
- Değerlerin ve yükümlülüklerin anlaşılması sayesinde ileride ortaya çıkabilecek olası sürprüzlerden kaçınmak,
- İdari ya da toplumsal duyarlılığı güçlendirmek,
- Alan kullanım kararları için yasal dayanaklar geliştirmek olarak belirtilebilir.
Gerek bölgesel gerekse de ulusal boyutta yapılan Master Plan çalışmalarını bu çerçevelerde değerlendirmemiz gerekir.
Kaynak: Uta Lojistik