Sivil havacılık sektörünün 2002 yılında 2.2 milyar dolar olan cirosu 2010 yılı sonu itibarıyla 12 milyar dolara ulaşırken havayolu işletmelerine ait büyük gövdeli uçak sayısı 2002'de 110 iken son 8 yılda yüzde 202 artışla 332'ye yükseldi.
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından hazırlanan 2010 Faaliyet Raporu açıklandı. Raporda Türk sivil havacılık sektörünün son 8 yıldaki gelişimi anlatılıyor. Türk sivil havacılığının yıldızının parladığı ifade edilen raporda, Türkiye'de toplam uçak trafiğinin son 8 yılda yüzde 127 oranında büyüme gösterdiği kaydediliyor. Havayolu işletmelerine ait büyük gövdeli uçak sayısının ise son 8 yılda 110'dan 332'ye çıktığı kaydedilen raporda 2002 yılında yurtiçinde 25, yurtdışında ise 60 noktaya uçuş gerçekleştirilirken geçen yılsonu rakamlarına göre yurtiçinde 44, yurtdışında ise 157 noktaya uçuş gerçekleştirildiği vurgulanıyor. Taşınan yolcu sayında ise 8.5 milyondan 50.5 milyona çıkıldığının altı çizilen raporda Türk sivil havacılık sektörünün cirosunun 2.2 milyar dolardan 12 milyar dolara ulaştığının altı çiziliyor.
TALEPTE ARTIŞ
Raporda 2002 ve 2010 yılları arasında Türk sivil havacılığındaki gelişmeler özetle şöyle anlatılıyor: "Son 5 yılda ülke gayrisafi yurt içi hasılasına ortalama yüzde 14 katkıda bulunarak Türkiye ekonomisinde önemli yere sahip olan ulaştırma sektöründeki talep, yüzde 8 gibi önemli oranda artış gösterdi. Bu büyümenin içinde karayolu için talep yıllık yüzde 7.6, demiryolu taşımacılığı talebi yıllık yüzde 2, deniz yolu taşımacılığı yüzde 5 oranında yükselirken, hava taşımacılığındaki talep yıllık yüzde 16'dan fazla arttı. Talepteki artışla önceden atıl durumda olan Balıkesir-Körfez, Bursa-Yenişehir, Çanakkale ve Siirt havaalanlarının aktif hale gelmesi sağlanarak, yeterli yolcu talebi olmadığından işletmeye kapatılan Sivas Nuri Demirağ, Tokat, Uşak, Balıkesir Merkez, Zonguldak-Çaycuma, Sinop havaalanları yeniden işletmeye açıldı. Şanlıurfa GAP, Hatay, Amasya-Merzifon, Antalya-Gazipaşa ve Gökçeada havaalanları ise mevcutlara ilave olarak sivil havacılık sektörüne kazandırıldı. Böylece Türkiye'de mevcut 67 havaalanından sivil hava ulaşımına yönelik kullanılan havaalanı sayısı 46'ya yükseldi.
SON 8 YILDA UÇAK SAYISI 110'DAN 332'YE YÜKSELDİ
Türk sivil havacılık sektörü bünyesinde ticari hava taşımacılığı yapan havayolu işletmelerine ait büyük gövdeli hava aracı sayısı ise 2002'de 110 iken, son 8 yılda yüzde 202 artışla 332'ye yükseldi. Bu uçaklardan 26'sı kargo, 306'sı ise yolcu uçağı olarak hizmet veriyor. Türkiye'de 2002 yılında sadece Türk Hava Yolları (THY) tarafından 2 merkezden 25 noktaya toplam 8.5 milyon yolcu taşınırken, 2010 yılı sonu itibariye 6 havayolu tarafından 7 merkezden 44 havaalanına 50.5 milyon yolcu taşındı. Yine 2002'de yurt dışında 60 noktaya uçuş gerçekleştirilirken, 2010 sonuna kadar dış hatlarda uçuş ağına 97 yeni bölgenin eklenmesiyle, yurt dışındaki uçuş noktalarının sayısı 157 oldu. Türkiye'de 2002 yılında toplam 532 bin 531 olan havayolu trafiği, havacılık konusunda yaşanan olumlu gelişmeler çerçevesinde, geçen yılın sonuna kadar yüzde 127.8 büyüyerek 1 milyon 213 bin 125'e ulaştı. Son 8 senede, yıllık ortalama büyüme uçak trafiği için yüzde 16, yolcu trafiği içinse yüzde 25.5 olarak gerçekleşti. Geçen yıl toplam uçak trafiğinin 497 bin 862'si (yüzde 41.04) iç hat uçuşlarından, 421 bin 549'u (yüzde 34.75) dış hat uçuşlarından, 293 bin 714'ü (yüzde 24.21) de üst geçişlerden oluştu.
2002'de iç hat yolcu trafiğinin payı, toplam yolcu trafiğine oranla yüzde 25.84 iken, bu rakam 2010 yılında önemli derecede artarak yüzde 49.2'ye yükseldi.
Raporda, bu gelişimin toplam ekonomik gelişimle birlikte havayolu ve iç hat havaalanlarının sayısındaki artışa neden olan ülkedeki havacılık sektörünün serbestleşmesinden kaynaklandığı değerlendirmesinde bulunuldu.
CİRO 10 MİLYAR DOLAR ARTTI
Rapora göre, geçen birkaç yılda Türkiye genelinde yük trafiğinin büyümesi, dünyadaki ekonomik krizden ve dünya çapında taşımaların zayıflamasından olumsuz etkilendi.
Türkiye'de 2002'den beri havayolu yük trafiği (kargo, posta, bagaj) dönem boyunca ortalama yılık yüzde 16'lık büyüme oranıyla, 2010 yılında 2 milyon 21 bin tona ulaştı.
Geçen yıl dış hat yük trafiği 1 milyon 466 bin ton, iç hatlardaki yük trafiği ise 555 bin ton oldu. 2010'da dış hat yük trafiği 2009 yılına göre yüzde 18.1, iç hatlardaki hava yük trafiği de yüzde 14.4 büyüme gösterdi. Sivil havacılık sektörünün 2002 yılında 2.2 milyar dolar olan cirosu ise geçen yıl 12 milyar dolara ulaştı."
Hava taşımacılığının son yıllarda diğer ulaşım türlerine göre daha hızlı bir gelişim eğilimi gösterdiğinin altı çizilen raporda; dünyadaki farklı niteliklerdeki mevcut havaalanı sayısı yaklaşık 14 bin civarında olduğu ve bunlardan, 836 tanesinin uluslararası nitelikli havaalanları olduğu belirtiliyor. Dünyada tüm bu havaalanlarını bir günde kullanan yolcu sayısının 13.2 milyon; yıllık ise 4.8 milyar civarında olduğu öne sürülen raporda, "IATA tarafından yayımlanan 2010 Talep İstatistikleri sonucuna göre uluslararası tarifeli hava trafiğinde yolcuda yüzde 8.2, yükte ise yüzde 20.6 artış kaydedildi. Talepteki büyüme kapasiteyi geçti ve yolcuda yüzde 4.4, kargoda ise yüzde 8.9 büyüme gerçekleşti. 2009 ile kıyaslandığında ortalama yolcu yükü yüzde 2.7 artış ile yüzde 78.4, nakliye yükü ise yüzde 5.2 artış ile yüzde 53.8 oldu" deniliyor.
KRİZE RAĞMEN TÜRK SİVİL HAVACILIĞI GELİŞTİ
Raporda global ekonomik krizin sivil havacılık sektörüne etkileriyle ilgili de şu şu bilgiler veriliyor: "IATA ve diğer uluslararası verilere göre dünyada yaşanan küresel ekonomik kriz sebebiyle 100'e yakın havacılık şirketi batmışken, yolcu sayıları ortalama yüzde 10, yük miktarları yüzde 20 azalmışken, havacılık sahasındaki istihdamda ortalama yüzde 20, uçuş sayı ve noktalarında yüzde 15 azalma ve dünya sivil havacılığında 11 milyar dolar civarında daralma olmuşken ülkemizde bırakın azalmayı daralma dahi olmamış, aksine birçok sahada gelişme olmuştur. Bu hususlar dikkatlice gözden geçirilirse, dünya sivil havacılığı en karanlık, en zor dönemlerini yaşarken, Türk sivil havacılığı gelişme, büyüme ve sistemlerin oturmasında büyük aşama kaydetmiştir. "
PROJELER
Raporda SHGM'nin projelerine de yer verilmiş. İşte projeler: Her ilçeye ve Her Gökdelene Bir Heliport Projesi, Yer Hizmetleri Gelişimi Projesi, Yeşil Havaalanı Projesi, Engelsiz" Havaalanı Projesi, Türkiye'nin Uçak Bakım ve Eğitim Merkezi Olma Projesi, Open Sky Havaalanları Projesi.
Kaynak: Transport