İşim gereği çok sayıda depoyu inceleme fırsatım oluyor. Usulüne uygun, projesi doğru yapılmış depolar gördüğümden daha fazla, gereksiz yatırımla, kullanış zorluğu yaratan, hatta kullanımı mümkün olmayan tesisler görüyorum. İncelemem için bana ulaşan depo projelerinin büyük kısmı depolarda çalışmanın nasıl bir işlem olduğunu bilmeyen kişiler tarafından yapılmakta. Büyük yatırımlarla inşa edilen tesislerde verimsiz kullanıma neden olunmaktadır.
Yatırımcının lojistik şirketler olduğu depolarda ile büyük hatalara rastlıyorum. Bu hataların başında mevcut arazinin içine imarın izin verdiği ölçüde maksimum büyüklükte depo yapılması ve kiralamaların m2 üzerinden alınması olduğu görülmektedir. Yatırımcı binasının kira gelirini arttırmak amacıyla mevcut arazisine en büyük alanda bina yapmayı planlıyor ve çok önemli konuları göremiyor.
Her şeyden önce günümüzde depolar arazi fiyatının yüksek olması nedeniyle çok katlı yapılmakta. Bu durumda da alt katların kolonlar üzerine inşa edilmesi zorunluluğu ortaya çıkmakta. Maksimum ölçüde alan yaratmak amacıyla planlanan kolonlu depolarda raflarımızı kurduğumuz zaman raf aralıklarının ya çok dar ya da çok geniş olmasına böylece büyük oranda raf kaybına neden olunduğu hatta bazı uygulamalarda koridorların ortasında kolonların kaldığı ve forklift hareketini engellediğini görmekteyiz. Binalar inşa edilmeden önce yapılması gereken şey raflarımız yerleştirmek, tavan yüksekliğine uygun koridor mesafesi bırakmak, raf boylarının kolonlar rafların içinde kalacak şekilde planlanması ve bu yerleşimden sonra çevre duvarlarının yerleştirilmesi olmalıdır. Depolarda amaç maksimum alanın değil maksimum palet stoklama hacmının yaratılmasıdır. Yeni bir teknoloji olarak artık yerli üreticilerin de devrede olduğu, önce rafların monte edilerek üzerlerinin ve yan duvarlarının bu raflara kaplama uygulanarak inşa edildiği giydirme depolar buna doğru bir örnektir.
Kapalı alanın maksimum kullanılma hırsı aynı zamanda depoların araç yanaşma alanlarının da usulüne uygun projelendirilmesini de ihmal etmektedir. Günümüzde artık araçlar depo içine sokulmamaktadır. Ayarlanabilen hidrolik pampalara ve körüklü kapılara araçlarımızı yanaştırmaktayız. Geri geri tek manevra ile yanaşması gereken TIR’lar için dik yanaşma mesafesi en az 35 mt olmalıdır. Kapı sayıları olabildiği kadar çok olmalı ve bu kapıların aynı zamanda araç park alanı olarak kullanımı düşünülmelidir. Depoculukta kapı sayıları her 1.000 m2 için bir kapı hesabıyla yapılmalıdır. Alan darlığı söz konusu olduğunda küçük depolarda 45 derece eğimli kapılar da inşa edilebilmekte ve manevra mesafesi 25 mt ye çekilebilmektedir.
Geniş depolarda yağmur boruları kesinlikle deponun dışından bağlanmalı ve depo içinde yağmur borularının tıkanması riski olmamalıdır. Yangın çıkışları proje anında belirlenmeli ve bina bittiğinde, yangın başvurusunda nereleri yıkalım tartışması yapılmamalıdır. Tavan yükseklikleri bile paletlerin yüksekliğine göre ve yangın fıskiye sistemine göre ayarlanmalıdır. Ya boşuna yüksek depo yapılmakta ya da birkaç santim için palet kullanım adedi düşmektedir.
Depolarınızın projesini yaparken tecrübeli kişi ve firmalara danışın. Hayatında ilk defa depo projesi yapan tanıdıklarınıza takılıp kalmayın. Unutmayalım ki tecrübe geçmişteki hatalarımızın toplamıdır. Hata yaparak öğrenmek pahalı bir yöntemdir. Daha ucuza çözümler varken onu kullanın.
Kaynak: Atilla Yıldıztekin/ Dünya