Büyük Atatürk’ün bu sözü demiryollarının önemini her daim ortaya koymuştur. Peki, bu önemli mirasa nasıl sahip çıkıldı? Osmanlı İmparatorluğu’ndan devir alınan ve milli sınırlar içerisinde kalmış olan Demiryollarının uzunluğu 4 bin 138 kilometreydi. 1923-1950 yılları arasında yılda ortalama 134 kilometre demiryolu yapıldı. Ancak 1950’den 2003 yılına kadar yılda sadece 18 kilometre yol yapılmıştı. Göreve gelmemizin ardından ise bu mirasa nasıl sahip çıkılacağını gösterdik. Yılda 135 kilometre demiryolu yaptık, ayrıca sekiz yılda demiryolu ağımızın yüzde 50’sini yeniledik.
İpek Demiryolu’nun Kalbi Türkiye…
Şu anda 8 bin 686 kilometresi konvansiyonel anahat, 397 kilometresi hızlı tren hattı olmak üzere toplam 11 bin 405 kilometre demiryolumuz var. Unutulan demiryolları, hükümetimiz döneminde yeniden eski ihtişamına kavuştu. Bakü-Tiflis-Kars ve Marmaray projeleriyle Türkiye’yi, Pekin’den Londra’ya uzanan ipek demiryolunun kalbi haline getiriyoruz. Tekirdağ-Muratlı demiryolu ile 40 yıl sonra bir ilimizi demiryolu ağına bağladık. Şimdi de Ankara-Sivas hızlı tren projesiyle Yozgat’ı tarihinde ilk kez demiryoluyla buluşturuyoruz.
‘Kara Tren Gecikir’in yerini ‘Hızlı Tren Yetişir’ aldı
Milletimizin hızlı tren hayallerinin, bir tünele gömülü bırakıldığı günleri unutmayalım. 1976 yılında temeli atılan Sürat Demiryolu, Sincan-Ayaş arasındaki tünelden çıkamamıştı. Gönüllerdeki hızlı tren hasretini dindirdik. ‘Kara tren gecikir’ dönemi, yerini ‘Hızlı tren yetişir’ dönemine bıraktı. Eskişehir ve Ankara artık tek bir şehir gibi... Ankara’dan Eskişehir’e gitmek, Kayaş’tan Sincan’a gitmek gibi oldu. Şimdi bu kervana Konya’da katılıyor. Eskişehir-İstanbul, Ankara-Sivas çalışmaları devam ediyor. Bursa- Bilecik’in yapımına başlıyoruz.
Ayrıca Türkiye’de yerli bir demiryolu endüstrisi yapıyoruz. Sakarya’da, Konya’da, Afyon’da, Erzincan’da, Karabük’te, Sivas’ta, Çankırı’da kurduğumuz tesislerle hızlı trenin rayını da, traversini de, bağlantı malzemesini de, makasını da Türkiye’de üretiyoruz.
Marmaray… İstanbul’un toplu ulaşımında omurgası olacak, yüzyıllık rüyamız… Denizin 60 metre altından geçen bu muhteşem proje, dünyanın en derin sualtı tüneli olma özelliğine sahip. Bu muhteşem proje 29 Ekim 2013’te hizmete girecek. Dünyanın gözünü kamaştıran Marmaray, tamamlandığında her gün bir milyon vatandaşımız Asya’dan Avrupa’ya 4 dakikada geçecek. İstanbul’da toplu taşımada raylı sistemin payı da yüzde 8’den yüzde 27’ye çıkacak.
Karayollarında sonra demiryollarında ‘duble’ dönemi…
Milletimize söz verdik. Türkiye’yi doğudan batıya kuzeyden güneye duble karayollarıyla donatacağız dedik. Nasıl bu sözümüzü bugüne kadar yerine getirdiysek; şimdi de duble demiryolu dönemini başlatıyoruz. 2023 yılına kadar demiryollarını 2 katına çıkaracağız. Bu çerçevede, Ülkemiz ile Çin arasında Edirne-Kars Demiryolu İşbirliği Anlaşması’nda yer alan projelerin ilerlemesini hızlandırmak amacıyla, Çerçeve Anlaşması’nı 25 Ocak 2011’de imzaladık.
Eş zamanlı olarak ülkemizi bölgesinde lojistik üs haline getiriyoruz. Samsun’da, Denizli’de, İzmit ve İstanbul-Halkalı’da lojistik merkezleri yaptık. İstanbul-Yeşilbayır, Kayseri-Boğazköprü, Eskişehir-Hasanbey, Bilecik-Bozüyük, Balıkesir-Gökköy, Mersin-Yenice, Erzurum-Palandöken, Konya-Kayacık, İzmir ve Uşak’ta lojistik merkezleri inşa ediyoruz. Ülke genelinde demiryolu merkezli kamu-özel sektör işbirliği ile lojistik merkez planlamasını da sürdürüyoruz.
Değişim sürecindeki son gelişmeler…
Demiryollarını geliştiriyoruz, yeniliyoruz, ama bunlarla yetinmiyoruz. Demiryollarında bir dönüşüme, değişime ihtiyaç olduğunu biliyoruz. TCDD Genel Müdürlüğüne ilişkin bir düzenleme içerisindeyiz. Düzenlemenin tamamlanması ve yürürlüğe girmesi halinde sektördeki altyapı işlerini biz yapacağız. Özel sektör de işletme kısmına bakacak. Hazırlanan taslakların kanunlaştırılmasına yönelik olarak çalışmalar yaptık. Öngörüş alınmak üzere Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve DPT Müsteşarlığına gönderildi.
Taşınan yük miktarı 8 yılda %50 arttı
Bu çalışmalarımız demiryollarının yolcu ve yük taşımacılıkta rekor üzerine rekor kırmasını sağladı. Demiryolları kuruluşundan bu yana en fazla yükü bu nedenle bu dönemde taşıdı. 8 yılda 2002 yılına göre yükte yüzde 50’nin üzerinde artış sağladık. Türkiye bölgesel ve küresel entegrasyonda merkezi ve stratejik bir konumda. Balkanlar, Karadeniz, Akdeniz Havzası, Kafkasya, Orta Asya ve Orta Doğu gibi komşu bölgelerdeki son ekonomik ve politik gelişmeler Türkiye’nin bölgedeki rolünü daha da önemli hale getirdi. Bu nedenle ülkemiz, ilişkili bölgelerdeki dış ticaretin önemli aktörlerinden biri haline geliyor. Bu gelişmeler 2023 yılına yönelik hedeflerimizi gerçekleştirmemizi hatta bu hedeflerimizi geçmemize neden olacak.
Hedeflerimiz doğrultusunda da tüm demiryolu hatlarını sinyalli ve elektrifikasyonlu hale getireceğiz. Demiryolu araç filosunun tamamını yenileyeceğiz. 2023 yılında demiryolu taşıma payının yolcuda yüzde 10, yükte ise yüzde 20 arttırılmasını sağlayacağız.
Son sekiz yılda, ulaşım ve bilişime yaklaşık 92 milyar TL yatırım yapan Hükümetimizin hedefi; 2023 yılına kadar yapılacak yatırımlarla ülkemizi karayolu, demiryolu, havayolu, denizyolu ve iletişim alt yapısıyla, dünyanın sayılı ülkeleri arasında yer almaktır.
Kaynak: UTA