Sohbetimize katılan dostlarımızın birçoğu 2011 yılı başı itibariyle yürürlüğe girecek olan INCOTERMS 2010 kurallarını kapsayan kitapçığı nasıl bulacaklarını soruyorlar. Bu yayın Milletlerarası Ticaret Odası'nın yayını olup, ICC Türkiye ofisinden 715 numaralı yayın sorularak sipariş edilebilir. Yayının Türkçe ve İngilizce basımlarının her ikisi de buradan temin edilebilir. Milletlerarası Ticaret Odası'nın internet sitesine http://icc.tobb.org.tr adresi tıklanarak erişilebilir. Açılan ana sayfadan yayın listesi tıklanıp tüm yayınların Excel formatındaki listesine ve siparişin nasıl verileceği bilgilerine erişebilirsiniz.
Okurlarımızın bu konuya gösterdikleri ilginin bizleri ne kadar mutlu ettiğini söylemem gerekli. Çünkü daha önceki sohbetlerimde de sözünü ettiğim gibi, yurt dışına satış yapan bir kısım ticaret erbabının tabiriyle, " navlunu alan öderse FOB, satan öderse CF olur ve ihracat bu minvalde döner " şeklindeki eksik ve yanlış yönlendiren fikrin değiştiğini ve bilgiye gereken ilginin arttığını görüyoruz. Bu nedenle de bugünkü sohbetimizde, daha önce biraz değindiğimiz, yeni gelen iki kuraldan biri olan " DAT / Delivered at Terminal " terimini biraz mercek altına almak istiyoruz.
" DAT / Terminalde Teslim " kuralını taşıma türünün niteliğine bakmaksızın kullanabiliriz. Başka bir deyişle bu kural kara, hava, deniz, demiryolu ve/veya bunların bir kaçının bir arada kullanılması hali de dâhil olmak üzere kullanılabilir.
INCOTERMS kurallarının özü gereği, bu kuralda da masraf ve risk yüklenimine bakalım. DAT kuralı bir " D serisi kuralı, " başka bir deyişle varış yerinde teslim şartını içeren bir kural olduğundan, ihracatçının (satıcı) malları, belirlenen varış yerinde veya limanında, getiren taşıma aracından boşaltılmış bir vaziyette alıcının tasarrufuna bırakmakla teslim ettiğini ifade eder. Bu noktaya kadar yapılacak bütün masraflar ve bu süreç içerisinde olabilecek tüm riskler satıcının üzerindedir. Bu nedenle de " terminal " tanımının " DAT / Göztepe Konteyner Terminali İstanbul Türkiye / INCOTERMS 2010 " gibi mümkün olabilen en açık bir şekilde tanımlanmasında fayda vardır. Eğer mallar terminalden öte bir yere taşınmak veya elleçlenmek zorunda ise DAP ( Belirlenen Yerde Teslim) veya DDP ( Gümrük resmi Ödenmiş olarak teslim ) kurallarının kullanılması tavsiye edilmektedir.
İhracatçı (satıcı) malların ihracı için gereken tüm işlemleri yapmak, belgeleri hazırlamak ve varış yerine kadar geçeceği ülke geçişlerini temin etmekle yükümlüdür. Tüm bu süreçlerin masraf ve risk yükleri de ihracatçı (satıcı) üzerindedir. Alıcı bir varış terminali belirtmemiş ise, ihracatçı (satıcı) kendisine en uygun terminali belirleyebilir. İhracatçının (satıcı) Sigorta yükümlülüğü olmadığı için, alıcı sigorta yaptırmak isterse, gereken bilgileri alıcıya gönderir. İhracatçı (satıcı) kendi risklerini kapsayan sigortayı yaptırmakta serbesttir.
Kalite kontrol, ölçüm, tartım, sayım v.b. işlemlerden, ihracatçının ülkesinin zorunlu kıldıklarının masrafları ve riskleri ihracatçıya aittir. Ancak bu zorunlu olanların dışında alıcının istekleri var ise, anlaşma ile aksine bir hüküm belirlenmediyse bunlar alıcı tarafından karşılanacaktır.
INCOTERMS kurallarını kullanırken, mutlaka teslim noktasını belirleyen yeri açıkça belirtelim ve arkasına INCOTERMS 2010 yazalım ki sorun çıkması halinde, çözüme ulaşma çabaları hızlı ve baş ağrısız yürüyebilsin. Bir de hatırda tutulması gereken önemli bir konu var ki INCOTERMS bize ödeme şekilleri ve sorumlulukları ile ilgili hiçbir şey tanımlamaz ve belirlemez bu tamamen ayrı bir konudur.
Kaynak: Dünya