Türkiye ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 5.5 büyüdü. Türkiye böylece Avrupa'nın en hızlı büyüyen ikinci ekonomisi oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), üretim yöntemiyle hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı. Buna göre, 2009 yılında yüzde 4,7 oranında daralan Türkiye ekonomisi, 2010 yılının ilk çeyreğinde gösterdiği yüzde 11,8'lik, ikinci çeyrekteki yüzde 10,2'lik ve üç çeyrekteki yüzde 5,5'lik büyüme ile üst üste 3 çeyrek büyüme kaydetmiş oldu.
Analistlerin büyüme beklentileri de yüzde 6 ile 7 aralığında değişiyordu. Üretim yöntemiyle hesaplanan GSYH tahmininde, 2010 yılı üçüncü üç aylık döneminde (Temmuz, Ağustos, Eylül) bir önceki yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla yüzde 13,6'lık artışla 298 milyar 89 milyon lira oldu.
2010 yılının üçüncü üç aylık döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla yüzde 5,5'lik artışla 28 milyar 762 milyon lira oldu.
Takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH, 2010 yılı 3. üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6,4'lük artış gösterirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri bir önceki döneme göre yüzde 1,1 arttı.
ABD DOLARI CİNSİNDEN BÜYÜME
Yurtiçi hasıla, ABD Doları cinsinden üçüncü çeyrekte yüzde 13,0 artarak 197 milyar 113 milyon dolara yükseldi. Dolar cinsinden GSYH, ilk çeyrekte yüzde 26,9 artışla 160 milyar 304 milyon dolar, ikinci çeyrekte ise yüzde 19,6 artışla 174 milyar 562 milyon dolar olmuştu.
Buna göre, geçen yılın tamamında 616 milyar 753 milyon dolar olan GSYH, bu yılın 9 ayında 531 milyar 979 milyon dolar oldu.
İNŞAAT SEKTÖRÜ YÜZDE 24,6 BÜYÜDÜ
Türkiye ekonomisinde 2010 yılının üçüncü çeyreğinde en fazla büyüme gösteren sektör, inşaat sektörü oldu. 2009 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 18,2 oranında daralan inşaat sektörü, bu yılın aynı döneminde baz etkisinin de belirleyiciliğiyle yüzde 24,6 oranında büyüme gösterdi.
2009 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 9,8 oranında büyüyen balıkçılık sektöründe de bu yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 13,0 oranında büyüme görülürken, geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 9,5 oranında büyüyen dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetleri bu yılın aynı döneminde yüzde 12,7 büyüdü.
Geçen yıl üçüncü çeyrekte 4,2 oranında daralan imalat sanayisinde, bu yılın aynı döneminde yüzde 8,7 oranında büyüme yaşandı.
Aynı dönemde büyüme rakamları madencilik ve taşocakçılığında yüzde 0,1, elektrik, gaz, sıcak su üretimi ve dağıtımında yüzde 11,4, toptan ve perakende ticarette yüzde 7,5, oteller ve lokantalarda yüzde 0,7, ulaştırma, depolama ve haberleşmede yüzde 6,7, mali aracı kuruluşların faaliyetinde yüzde 6,4, konut sahipliğinde yüzde 2,7, gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetlerinde yüzde 1,5, ev içi personel çalıştıran hanehalklarında yüzde 0,1, vergi-sübvansiyonlarda yüzde 8,2 büyüme meydana geldi.
2010 yılının üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre tarım, avcılık ve ormancılık sektöründe yüzde 0,8, kamu yönetimi ve savunma, zorunlu sosyal güvenlik sektöründe 0,1, eğitimde yüzde 0,5, sağlık işleri ve sosyal hizmetlerde yüzde 1,1, diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetlerinde yüzde 0,6 daralma kaydedildi.
TÜİK, 2 ÇEYREKTE GÜNCELLEME YAPTI
Öte yandan TÜİK, bu yılın birinci ve ikinci çeyrek rakamlarında güncelleme yaptı. Kurumun daha önce yüzde 11,7 olarak açıkladığı bu yılın birinci çeyrek büyüme rakamı yüzde 11,8, yüzde 10,3 olarak açıkladığı ikinci çeyrek büyüme rakamı da yüzde 10,2 olarak revize edildi.
Böylece bu yılın birinci çeyreğinde cari fiyatlarla 242 milyar 265 milyon lira olan GSYH, 241 milyar 829 milyon liraya, ikinci çeyrekte 268 milyar 495 milyon lira olarak açıklanan GSYH de 268 milyar 274 milyon liraya geriledi.
YIL SONU HEDEFİ YÜZDE 7'NİN ÜZERİNDE BÜYÜME
Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, büyüme rakamları konusunda, Türkiye'nin 2010 yılının tamamında yüzde 6,8'in, yüzde 7'nin üzerinde büyümeyi gerçekleştirmiş olacağı değerlendirmesinde bulundu. Ergün, katıldığı bir televizyon programında, büyüme rakamlarını değerlendirdi.
Türkiye ekonomisinin 2009'daki küçülmeden sonra, özellikle 2009'un son çeyreğinden itibaren büyüme performansı gösterdiğini, 2009 son çeyrekte yüzde 6'lık büyüme gerçekleştiğini belirten Ergün, daha sonra aralıksız olarak büyümelerin devam ettiğini anlattı.
“Şimdi yeni bir büyüme performansı gösterdiğimiz süreci yaşıyoruz” diyen Ergün, bu süreçte baz etkisiyle ortaya çıkan bazı alçalmalar yükselmeler de olacağını, 3. dönem ortaya çıkan yüzde 5,5'luk rakamda baz etkisinin de olduğu düşünüldüğünde “aslında iyi bir rakam” olduğunu söyledi.
Bunun daha çok sanayi üretiminden, iç tüketimden kaynaklanan bir büyüme rakamı olduğunu, yüzde 9'a kadar yükselen beklentiler bulunduğunu belirten Ergün, yüzde 9'a kadar yükselen beklentilerin sadece sanayi üretimini, kapasite kullanım oranlarını dikkate alarak ortaya çıkmış beklentiler olabileceğini, kış aylarıyla beraber turizm faaliyetlerindeki ile kamu yatırımlarındaki birtakım yavaşlamaların o yüksek beklenti değerlendirmeleri içine katılmadığının görüldüğünü kaydetti.
REVİZYONU TEMKİNLİ OLARAK YAPTIK
Bakan Ergün, toplama bakıldığında 2010 yılı son çeyrekte iyi bir büyüme rakamı geleceğini, şimdiki verilerin bunu gösterdiğini belirtti.
“Yılın geneline ilişkin yüzde 6,8'lik büyüme rakamının üzerine çıkılacağı görüşüne katılıyor musunuz?” sorusunu Ergün, “Katılıyorum. Ben yüzde 7'nin üzerine büyüyeceğini tahmin ediyorum Türkiye'nin. Her zaman da bunu ifade ettim. Ama orta vadeli programdaki revizyonu her zaman temkinli olarak yaptık. 2010 yılı büyümesini başlangıçta 3,5 olarak öngörmüştük. 3,5'luk büyüme çok temkinli bir büyümeydi.
Aslında Türkiye'nin potansiyelinin bundan çok daha fazla olduğunu biliyorduk ama dünyadaki gelişmeler, kırılganlıklar dikkate aldığında böyle temkinli bir rakam ortaya koymuştuk. Revizyonu da yine temkinli yaptık. 6,8'lik revizyon rakamı da çok temkinli bir rakamdır. Buna rağmen bu gelişmeler, Ekim ayındaki sanayi üretimi rakamları gösteriyor ki Türkiye yüzde 6,8'in üzerinde, 7'nin üzerinde büyümeyi gerçekleştirmiş olacaktır. 2010 yılının tamamında” sözleriyle yanıtladı.
2B arazilerine ilişkin çalışmada önceliğin neler olacağı, söz konusu araziler üzerindeki fabrikalar, işletmeler konusunda nasıl bir politika izleneceğinin sorulması üzerine Ergün, konunun iki yönü olduğunu, şehirlerde üzerinde sanayi tesisi veya yerleşim birimi bulunan 2B arazileri bir de köylerde tarım amacıyla köylülerin kullandığı araziler bulunduğunu, bunların orman vasfını kaybetmiş, bir daha ormana dönüşmesi mümkün olmayan araziler olduğunu anlattı.
2B arazilerinin uygun şartlarda, üzerinde mülkiyeti, binası olan kişilere, araziyi tarım amacıyla kullanan kişilere satışının yapılması gerektiğini kaydeden Ergün, bu konudaki çalışmaların son aşamaya getirildiğini, bu sonuçlandığında hem tarım arazilerindeki hem de şehirlerdeki 2B arazilerinin satışının gerçekleşeceğini, önemli bir sorunun da ortadan kalkacağını ifade etti.
Ergün, sorunun kalıcı şekilde çözüme kavuşması gerektiğini belirterek, bunlar yapıldığında peşin veya taksitle ödemek isteyenler olacağını, değişik ödeme seçenekleriyle çalışmanın gerçekleştirileceğini kaydetti.
“Ne kadar gelir beklendiği” sorusu üzerine Ergün, değişik yöntemlerle hesaplayanlar olduğunu, mevcut rant bedelleri veya rayiç değerler dikkate alınarak hesaplamalar yapıldığını söyledi. Ergün, “20 milyar dolarlık bir potansiyel orada duruyor” dedi.
Bakan Ergün, sistemde aksama olmayacağını, kurallar işlemeye başladığında satış işlemleri başladığında, hızlı şekilde bu satışların gerçekleşeceğini düşündüklerini dile getirdi. (AA)
Kaynak: Radikal