Şansızlığımız, Doğu'daki sınır komşularımızın siyasi sorunları nedeniyle ya doğrudan ya dolaylı olarak bu ülkelerle ticareti sürdürmenin güçleşmesidir.
Sınır komşularımızdan İran bzim için önemli bir ülke. Doğalgaz satın alıyoruz. Doğalgaz konusunda daha geniş işbirliği arayışımız var. Türk firmaları İran'da iş yapıyor. İran'a mal satıyoruz. Türk bankalarının İran'da şube açma arayışları var.
Geliniz görünüz ki, Başta ABD olmak üzere Batı dünyası ve onları destekleyen Rusya ve Çin İran'a ekonomik ambargo uygulama kararı aldı.
Ambargo denilince sadece bu ülkeler İran ile ilişkiyi kesmiyor, İran ile ilişki sürdüren ülkeleri de kara listeye alıyor.
Şimdilerde Türkiye bu nedenle zor durumda. Medyaya yansıyan haberlere göre, geçen hafta Salı ve çarşamba günleri Ankara'da BDDK, Hazine ve Halkbank yönetimini ziyaret eden ABD'li yetkililer, BM ve Avrupa Birliği'nin İran'a yaptırım kararını hatırlatarak, Türk bankalarının İran bankalarına akreditif açmaktan vazgeçmesini istedi.
Bunun yapılmaması halinde başta ABD olmak üzere ambargo kararına imza atan Batı'lı ülkelerin Türk bankalarını finansal sistemden çıkarmaları tehlikesi var. Bilindiği gibi Merkez Bankası ile çok sayıda bankanın depo hesapları ABD ve AB bankalarında .Bu hesaların bloke edilmesi Türk ekonomisini kilitler.
Gülümhan Gülten'in Vatan'da yayınlanan geniş haberinden öğrendiğimize göre, Türkiye'nin İran'dan yaptığı doğalgaz ithalatının bedeli İran Milli Gaz şirketine Halkbank üzerinden ödeniyor. BOTAŞ'ın gaz şirketine para ödeyebilmesi için gaz şirketi adına Halkbank'ta bir hesap açılmış... Bu hesabın şu anda 1.5 milyar dolar düzeyinde olduğu sanılıyor. Öte yandan Halkbank diğer bankalar gibi Türk işadamlarının İran'da yaptıkları işlerle ilgili finansal işlemleri için İranlı bankalara akredif açıyor. Gülümhan Gülten'in haberine göre, ABD'li yetkililerin İranlı bankalarla söz konusu akreditif işlemlerinin yasak kapsamında olduğunu hatırlatmışlar.
İran ile iş yapan Türk işadamları ise paralarını Bank Mellat'la aracılığı ile tahsil ediyorlardı. Türk bankalarının İranlı bankalarla ilişkisini durdurmaya başlaması üzerine 5 milyon doların üzerinde bir tutarın İran'da kaldığı belirtiliyor.
Bir yanda Türk bankalarının ambargo kararına karşı gererek eskisi gibi işlemleri sürdürmeleri imkansız görülüyor. Öte yanda İran ile ekonomik ilişkileri tamamı ile kesmek güç. Anlaşıldığı kadarı ile ambargoda israrlı olanların hoş görecekleri yan yollar arayışı sürüyor. Arayışlar içinde oldukları belirtiliyor.
Gülümhan Gülten'in haberine göre, bazı Türk bankalarının İranlı Bank Mellat başta olmak üzere 6 yasaklı banka yerine, kara listeye alınmamış diğer bazı küçük İranlı bankalarla görüşmeleri arayışı var.
Bütün bunlar İran ile ekonomik ilişkileri eskisi gibi sürdürmenin güçlük olacağını ortaya koyuyor. Sınır ticareti ve Türk girişimcilerin İran'daki faaliyetleri belki banka sistemi dışında para transferleri ile sürdürülebilecektir.
Fakat önemli olan doğalgaz alımının nasıl devam edeceği ve doğal gaz parasının ödenme şeklidir.
Türkiye'nin başını ağrıtacak bir başka konu da İran'ın ambargolu malları Türkiye üzerinden sınır ticareti ile temin etme ihtimalidir.Özellikle teknoloji ürünleri ticaretinde Türkiye bir tedarik üssü haline gelir ise, bu İran'dan çok Türkiye'nin başını ağrıtır.
Devlet tepişir, fareker ezilir derler. İşte o biçim. Komşuların başka ülkelerle zıtlaşmasının faturası devamlı olarak Türkiye'ye çıkıyor. Suriye, Lübnan, Irak, İran, İsrail, Filistin olaylarında Türkiye devamlı fatura ödedi. Ödüyor.
Kaynak: Dünya