Ana küresel ticaret güzergahlarındaki kapasite darlığı, gemi hatları, göndericiler ve forwarderların, konyeynerlerde yaşanmakta olan sıkıntıları rapor etmesiyle bir başka görünüme büründü.
En son raporlar, ABD’den tarımsal ürün ihracatçılarından gelmekte ve konteyner bulunmamasından dolayı gıda ürünlerini ihraç edememekten yakınıldığını göstermektedir. Arkansas ve Georgia senatörleri, Amerikan Federal Denizcilik Komisyonu’na (AFMC) yazı yazarak, ABD’den çıkış yapacak bir gemide bir ay sonrası için rezervasyon yapılabildiğini, çiftçilerin konteyner bulamadıklarından şikayetçi olmuşlardır. Bu mektupta, taşıyıcıların haftalık bazda gerekli ekipman ve her bir anlaşma kapsamına uygun olarak gemide boş yer sağlamasının güvence altına alınmasına yönelik olarak göndericilerin 12 aylık hizmet kontratları yapmış olmalarına rağmen, bunların yaşandığı belirtilmiştir.
Geçen hafta perşembe günü, Maersk Lines konteyner sıkıntısı problemine ilişkin bir açıklamada bulunarak, taşımacılık sezonunun en yoğun olduğu dönemde gemi trafiğindeki hacimlerin tırmanmasıyla, önümüzdeki birkaç aylık sürede ekipman konusunda eşi benzeri olmayan sıkıntıların yaşanacağına vurgu yapmıştır.
Maersk Lines’da Network ve Product’ın başındaki Lars Reno Jakobsen, özellikle Çin - Avrupa hattında durumun kaygı verici olduğunu dile getirdi. Danimarka’daki bir taşımacılık firmasının probleme yaklaşımı, kiralamaktan ziyade kendi nam ve hesabına konteyner satın alınması yönünde bir çözüm getirmek oldu. Burada da problem pek çözülmüşe benzememekte, Çinli konteyner üreticileri mevcut talebi karşılamada olağanüstü zorlanmaktadırlar. Maersk konteynerlerin yeniden konumlanmaları için özel taşımacılık hizmetlerini devreye sokmayı planlamakta ve bunun bedelinin de “ Sezonun Yoğun Dönem Fiyat Farkından” karşılanmasını planlamaktadır.
Konteynerde yaşanan bu sıkıntıların birçok nedeni bulunmaktadır. Talepteki hızlı ani artış doğal olarak taşımacılık firmalarını hazırlıksız yakalamıştır. Konteynerlerin gemide daha fazla bulundurulması uygulaması olan “slow steaming” yüzünden bu sıkıntı büsbütün artmıştır.
Ancak bu yaşanılan sıkıntı ayrıca, durgunluktan önce boş konteyner lojistiğinin ne denli kırılgan olduğuna da bir gösterge niteliğindedir. Burada, Çin’de akın akın sürekli konteynerlerin üretilmesi ve bilahere bunların doldurularak Batı’ya sevkedilmesine bel bağlandı. ”Karşılıklı uyumlaştırma” uygulaması kırıldı ve bunun sonucu konteynerlerden sadece bir kısmının menşe noktasına geri dönebildiği, dünya genelinde dengesiz konteyner dolaşımı oluştu.
Durgulaukla beraber dünya ticaretinin kesintiye uğraması sonucu sistemdeki zayıf noktaların su yüzüne çıkmasıyla, gemi hatlarının olağanüstü önlemler alması gündeme getirildi. Leasing firmaları ve gemi hatlarının, konteyner hacminde yeniden fazla yaratılıncaya kadar muhtemelen iade edilmeyen konteynerler için bedellerinin göndericilerden tahsilini kapsayan karşılıklı uyumlaştırma sistemini uygulamaya sokması gerekecektir.
Kaynak: TI