AB üye ülkelere 16 Haziran'dan itibaren karayoluyla yapılacak yolcu ve yük taşımacılığında sayısal (dijital) takograf kullanılmasını zorunlu hale geliyor. Türkiye'nin girişimi ile geçiş süreci 2011 yılına kadar uzatıldı.
Dijital takografların verilmesi için çalışmalarda yetkili kuruluşlar belirlendi. Avrupa Birliği (AB) üye ülkelere 16 Haziran'dan itibaren karayoluyla yapılacak yolcu ve yük taşımacılığında sayısal (dijital) takograf kullanılmasını zorunlu hale geliyor. Türkiye'de ise geçiş süreci 2011 yılına kadar uzatıldı. Geçiş sürecinde AB ülkelerine yük ve yolcu taşıyacaklar, belli koşulları yerine getirmek zorunda olacak. Türkiye'deki taşıyıcıların dijital takograf kullanımına geçmeleri için Ulaştırma Bakanlığı, ulusal otorite olarak belirlendi. Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğü görevine atanan Nesip Kemaloğlu, Transport'un dijital takograf uygulamasına geçişiyle ilgili sorularını cevapladı.
Yük ve yolcu taşımacılığı yapan araçlarda dijital takograf kullanılması için çalışma başlattınız. Böyle bir uygulamaya neden ihtiyaç duyuldu?
AB, 1 Mayıs 2006'dan itibaren, üye ülkelerdeki yeni araçlarda sayısal (dijital) takograf kullanılmasını zorunla hale getirdi. Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu, (BM-AEK) "Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Yapan Araç Mürettebatının Çalışmasıyla ilgili Avrupa Anlaşması'na (AETR) göre, AB üyesi olmayan fakat AETR'ye taraf olan ülkelerin 16 Haziran 2010 tarihine kadar dijital takograf uygulamasına geçmesine karar verdi. AB üyesi ülkeler 2006 yılında uygulamaya geçerken AETR'ye taraf olan Türkiye'nin de içinde bulunduğu AB üyesi olmayan ülkeler için 4 yıllık bir geçiş süresi verildi. Bu sürenin sonunda yeni tescil edilecek ve uluslararası taşımalarda kullanılacak ticari yük ve yolcu araçlarında sayısal takograf (ST) kullanımı zorunlu hale gelecek.
YÖNLENDİRME KOMİTESİ KURULDU
Bu geçiş sürecinde Türkiye bugüne kadar neler yaptı?
Ülkemizdeki sayısal takograf sisteminin uygulanması için Ulaştırma Bakanlığı; "ulusal otorite" olarak görevlendirildi. Bu görev Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğü tarafından yerine getiriliyor. Bu geçiş sürecinin bitmesinden önce sayısal takografta kullanılan 4 adet akıllı kartın (Sürücü, Polis, Firma ve Atölye kartı) "Ulusal Otorite" sorumluluğunda basımının yapılması gerekiyor. Ulaştırma Bakanlığı, "Ulusal Otorite" olarak sayısal takograf uygulamalarına yönelik Bakanlıklar arası bir görev dağılımı oluşturarak söz konusu görev paylaşımını ilgili kurumlara bildirdi. Sistemin aksaksız yürütülmesi için Ulaştırma Bakanlığı'nın yanı sıra Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na önemli görevler düşüyor. Bu görev ve sorumlulukları eksiksiz yerine getirmek, kurumlar arası koordinasyonu sağlamak ve ülkemizde dijital takograf uygulamalarının gelişimini izlemek üzere çeşitli kamu kuruluşlarımızın ve ilgili derneklerimizin temsilcilerinden oluşan bir Yönlendirme Komitesi kuruldu. Bu komite, üst düzey karar alma yetkisine sahip üyelerden oluşan ve ortaya çıkacak sorunlara ve gelişmelere hızla cevap vererek sistemin doğru ve verimli işlemesini sağlayacak.
TOLERANS PERİYODU
Türkiye'nin dijital takograf uygulamasına geçmesine çok kısa bir süre kaldı. 16 Haziran'a kadar kartlar yetişebilecek mi?
Türkiye'nin de dahil olduğu, bir kısım AB üyesi olmayan AETR'ye taraf ülkeler, 16 Haziran 2010'a kadar sayısal takograf (ST) sisteminin tam uygulamaya geçmesinin mümkün olmayabileceğinden hareketle söz konusu geçiş sürecinin 31 Aralık 2010 tarihine kadar uzatılmasını istedi. 22-23 Nisan 2010 tarihinde Cenevre'de yapılan ve Avrupa Komisyonu temsilcilerinin de hazır bulunduğu, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu Olağanüstü Kara Çalışma Grubu'nda sürenin uzatılması kabul edildi. Dolayısıyla, belli koşullar esas alınmak şartıyla, 31 Aralık 2010 tarihine kadar bir "tolerans periyodu"nun yürürlüğe girmesi sağlandı.
Bu koşullar nedir?
Bunlardan ilki 16 Haziran 2010 tarihinden itibaren yeni tescil edilecek ve uluslararası taşımacılık sektöründe, AETR'ye taraf ülkelere yönelik taşımalarda, kullanılacak yük ve yolcu araçlarında sayısal takograf (ST) bulundurulacak. İkincisi "Tolerans periyodu" süresince usulüne uygun olarak kalibre edilmiş ST takılı yük ve yolcu araçların "ST sürücü kartları" olmadan AB bölgesine taşıma yapabilecek. Ancak ST takılı araçlar ilk seyahatlerinde ilk AETR'ye taraf AB üyesi ülkede araçlarında bulunan ST'nin aktivasyon ve kalibrasyon işlemlerini yetkili atölyede (workshop) gerçekleştirecek. Üçüncüsü ise, yol kenarı denetimlerinde sürücüler, kalibre edilmiş ST'lerinden yazıcı çıktısı alarak kurallara uyduklarını ispat edecek.
ULUSAL OTORİTE
Sayısal takograf nasıl verilecek?
Türkiye'de Başbakanlık tarafından "Ulusal Otorite" olarak tayin edilen Ulaştırma Bakanlığı; "Kart Verme Otoritesi", "Sertifikalandırma Otoritesi" ve "Kart Kişiselleştirme" sistemlerinde yer alan bazı teknik işlemleri yerine getirmek üzere TOBB'u yetkilendirdi. Yetkilendirmeyle ilgili Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğü ile TOBB arasında 16 Nisan 2010 tarihinde bir protokol imzalandı.
TOBB, bu protokol çerçevesinde yetkilendirildiği hususların bir kısmının veya tamamının yerine getirilmesi işlevini Bakanlığın onayı ile alt yüklenicilere (Subcontracters) veya hizmet sağlayıcılara (Service Providers) verebilecek. Yapılan Yetki Devri Protokolü çerçevesinde; uluslararası yük ve yolcu taşımacılığı alanında hayata geçirilecek sayısal takograf sistemi için verilecek akıllı takograf kartlarına ilişkin başvuruların alınması, değerlendirilmesi, kartların sertifikalandırılması, kartların kişiselleştirilmesi ve sahiplerine dağıtılması sürecindeki iş ve işlemler Bakanlığın kontrol ve denetimi altında TOBB tarafından gerçekleştirilecek.
TOBB ile yapılan protokol gereğince, ilk kartın dağıtımına 1 Eylül 2010 tarihinde başlanacak. Sayısal takografta kullanılacak 4 farklı akıllı karttan birini (Sürücü kartı, Polis kartı, Firma kartı ve Atölye kartı) almak isteyen kişi, kurum veya kuruluşlar; TOBB'un önceden ilan edeceği il merkezlerindeki (ilk bir yıl için en az 15 merkezde) TOBB'a bağlı Ticaret veya Ticaret ve Sanayi Odaları'na doğrudan başvuracak.
Sayısal takografların kullanım süresi ne kadar olacak?
Sürücülere verilecek Sayısal Takograf Sürücü Kartı 5 yıl, taşımacı firmalarına verilecek olan firma kartı 5 yıl, denetim elemanlarına/polise verilecek kontrol kartı 2 yıl, bakım onarım ve kalibrasyon için gerekli olan atölye kartı ise 1 yıl geçerli olacak.Bu süreler sonunda kartların tekrar yenilenmesi gerekmektedir.
ÜCRET HENÜZ BELİRLENMEDİ
Sayısal takoraf almak için ne kadar ücret ödenecek?
Kart başına alınacak ücret henüz tam olarak belirlenmedi. Yapılacak çalışmalar sonucunda, özellikle kart kullanımına ilişkin potansiyel talep, her bir kartın yenileme süresi, Türkiye'nin sosyo-ekonomik yapısı dikkate alınarak makul bir fiyat belirlenecek. Avrupa'daki en ucuz Dijital Takograf kartını Türkiye'deki sürücülere vermeyi hedefliyoruz.
Denetim ve kontroller nasıl olacak?
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, dijital takografın, montajı, kalibrasyonu, onarımı, periyodik muayenesi, mühürlenmesi için kurulacak atölyeleri onaylayacak. Atölyeler hem teknik yeterlik ve imkanlar hem de çalışanların mesleki yeterliliği açısından onaylanacak. Atölye teknisyenlerine düzenli eğitimler sağlanacak, ulusal bazda onaylı işyerlerinin bir networku oluşturulacak. İçişleri Bakanlığı-Emniyet Genel Müdürlüğü'nün yürüttüğü denetim ve kontrol için çalışmalar yapılacak. Kontrol memurları eğitilecek, uygun ekipmanla donatılacak.
Kaynak: Transport