Ocak ayı sonunda UTİKAD önemli bir etkinliğe imza attı. “Kamu Yönetimi – Sektör İşbirliğinde Gümrük Kanunu ve Yönetmeliğindeki Son Gelişmeler” ana temalı Seminer’de Gümrük Müsteşarlığı yetkilileri ile sektör bir araya gelerek, Yasa ve Yönetmelikte yapılan son değişikliklerin sektöre ne gibi yükümlülükler getirdiği masaya yatırıldı.
Seminerle ilgili detaylara geçmeden önce Gümrük Müsteşarlığı’nın, son gelişmeleri sektörle paylaşımında gösterdiği hassasiyete ve seminere katılarak en ince detaylara kadar bizleri bilgilendiren yetkin, deneyimli bürokrat arkadaşlarımızın övgüyü hak ettiklerini de samimiyetle ifade etmek istiyorum.
Yeni Yönetmelikte ortaya çıkan en büyük değişikliklerin; “Elektronik İmza, Yetkilendirilmiş Gümrük Statüsü, Özet Beyan, Eşyanın Menşei, Beyanname Ekindeki Belgeler, Beyanname Düzeltmeleri ve İptali, İthalat Kontrolleri, Transit Rejimi, Ekonomik Etkili Gümrük Rejimleri, Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri ve İtiraz” konularında olduğu görüldü.
Seminer’de “Elektronik İmza” ile ilgili olarak, Yönetmelikteki 112 nci madde ile beyanın “Bilgisayar Veri İşleme Tekniği” ile yapılmasının esas kabul edildiğinin altı çizildi. Yeni düzenlemelerdeki temel esas, işlemlerde kağıt kullanımının ortadan kaldırılarak, işlemlerin tamamının bilgisayar ortamında yürütülmesi şeklinde algılayabiliriz.
Böylelikle de genel ve özet beyanların artık EDI ortamında veri salonlarından iletilmesi döneminin bittiğini, işyerlerimizden E-İmza ile direkt gümrük bağlantısı sağlanabileceğini söyleyebiliriz.
Diğer bir husus da üç ana madde altında toplanmakta olan;
- Güvenilir ticaret erbabına bir dizi kolaylık sağlayan Yetkilendirilmiş Yükümlü Uygulaması,
- AB Topluluk üyesi, tüm ülkeler için kullanılır hale getirilmiş bilgisayar tabanlı bir veri kaynağı sistemi,
- Varış-Kalkış öncesi beyan zorunluluğu, gibi uygulamalara geçilmesidir.
En kapsamlı değişikliklerden biri de “Özet Beyan” konusunda olmuştur. Buna göre; “Deniz veya hava taşımacılığında özet beyan verme yükümlülüğü taşıma işlemini taahhüt ederek eşyanın araçta taşınması için taşıma senedi düzenleyene aittir.” hükmü getirilmiştir.
Özet beyanda diğer önemli değişiklik ise; varış öncesi bildirim yapılması konusudur.
Yukarıda da belirtildiği gibi, beyanların (detaylı-özet) EDI ile sunulması yerine Web Servisleri ile sunulması yaygınlaştırılarak “Web Tabanlı Bilge Sistemi” hayata geçirilmektedir.
Sektör için oldukça rahatlatıcı bir ortam sağlayacak olan bu sistem ile onay mekanizmasının ortadan kaldırılarak, beyanname verildiğinde sistem tarafından onaylanmasına olanak sağlanılmaktadır ki, buna ne denebilir…. sadece şapka çıkartılır.
Değerli bürokratların Elektronik Gümrükten Mobil Gümrüğe geçiş olarak niteledikleri yeni uygulamalarda, yeter ki sistem iki de bir devre dışı kalarak sektörü, dolayısıyla dış ticaretimizi felç etmesin.
Sektörümüzü yakinen ilgilendiren son günlerin en güncel konularından birisi olan yeni “Gümrük Müşavirliği” ve “Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri” ile ilgili asgari ücret tarifelerine değinmek istiyorum.
Bildiğimiz kadarıyla, ülkemizde serbest piyasa ekonomisi uygulanmaktadır. Serbest piyasa ekonomisi; ekonomik faaliyetlerin tam rekabet şartları ve yasal çerçeve içinde, ekonomik sorunların çözümünün devletin ekonomiye müdahalesiyle değil, fiyat mekanizması aracılığı ile gerçekleştirildiği ekonomi diye tanımlanmaktadır. Bütün bunlara itirazı olan var mı ?… sanmıyorum.
Şimdi eğri oturalım, doğru konuşalım. Nereden çıktı bu asgari ücret tarifeleri? diyeceksiniz ki, Gümrük Kanunu’nda yeri var… İyi var da, hem serbest piyasa ekonomisi diyeceksiniz, hem de asgari ücret tarifesi yayınlayacaksınız. Eskiden 50’li, 60’lı yıllarda Belediyeler fiyatlara narh koyarak değişmez fiyat belirlerdi. Yıl 2010, yarım asır sonra değişen bir şey var mı? Yok da, var olan söz konusu asgari ücretlere, etkin ve etkili bir Meclis müdahale edince yirmi gün içinde asgari fiyatlar konusunda dönüş yaşandı.
Biz Forwarder’ler için Hizmet Maliyet Ücretlerine İlişkin tavsiye nitelikli bir tablo çıkarttık. Kesinlikle tavsiye nitelikli ve dikkate alıp almama hususunda sektörün serbest bırakıldığı bir tablo idi. Bunu yayınlayan siz misiniz diyen Rekabet Kurumu… gönderdiği iki uzmanı ile Utikad Derneği’ni dolayısıyla Yönetimi soruşturmaya aldığını hatırlıyorum… daha başka bir şey söylemeye gerek var mı?
Çok kısa bir süre önce elime Posta ve Hızlı Kargo Taşımacılığı ile ilgili 1 seri no’lu Tebliğ ulaştı… bakın Tebliğ ne diyor.
“Madde. 4-b: Bu Tebliğ kapsamındaki işlemlerin ifası, takibi ve sonuçlandırılması için şirket bünyesinde gümrük müşaviri istihdam ediyor olması.” şeklinde açık ve net bir ifadenin olduğunu görünce, inanın çok mutlu oldum. Demek ki ilgililer bazı gerçekleri görmüş ve bu konuda olumlu adımlar atarak, müşavir istihdamına olanak sağlamışlar. Darısı tüm lojistik sektörünün başına. Yıllardır bir konuya dikkat çekiyoruz… biz entegre lojistik hizmet veriyoruz, bırakın şirketler bünyesinde Gümrük Müşaviri istihdam edebilelim. Bir tarafta Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirini Antrepo’da istihdam edebilirken, diğer tarafta genel beyan için müşavir istihdamına imkân tanımayan bir uygulama… tam bir ikilem.
Sektör içersinde bu ve benzeri uygulamalarla haksız rekabet, imtiyazlı sınıf yaratılmamalıdır. Bizler sağır olabiliriz ama asla kör değiliz.
Satırlarımın bazı bölümlerinde değindiğim gibi, İdarenin sağladığı güzel gelişmeleri yadsımamız mümkün değil. Bir Sivil Toplum Kuruluşu’nun Başkanı olarak da her zaman bu doğrultuda ki görüşlerimi ifade ediyorum.
Gelin Yasa’da Yönetmelik’te halen yaşanan sıkıntıları, eksik kalmış hususları, tüm sektör paydaşları ortak mutabakat sağlayarak müştereken çözelim. Bizler çözmek için yardımcı olmaya hazırız… ya sizler Sayın Bakanım, Sayın Müsteşarım.