Önümüzdeki yakın dönemde demiryolu ve demiryolu taşımacılığı bir "mecburiyet" olarak hızlanarak geliştirilecek ve yaygınlaştırılacaktır.
Türkiye'de TCDD çalışanları ve demiryolu taşımacılığı yapanların dışındaki önemli bir kesim maalesef demiryolunu ve demiryolu taşımacılığını iyi tanımıyor.
Üstüne üstlük "geleceğin taşımacılık sektörü" içindeki demiryolunun rolünü bu yeni rolden etkilenecek olan demiryolu sektörü dışındaki diğer taşıma sektörlerindekilerin de önemli bir bölümü demiryolunu ve demiryolu taşımacılığını pek tanımıyor.
AB Müktesebatı'nda, 9'uncu Kalkınma Planı'nda, Ulusal Program'da, Hükümet Programları ve 60 yıl sonra ilk defa demiryoluna ayrılan yatırım payının karayoluna ayrılandan daha fazla olduğu 2010 Yılı Bütçe Kanunu'nda da belirtildiği ve vurgulandığı gibi geleceğin taşımacılık sektörü demiryolu taşımacılığı üzerine kuruluyor. Tüm ulaştırma/taşımacılık stratejileri, planları, yatırımları ve hedefleri hep demiryolu için hazırlandı ve hazırlanıyor.
Taşımacılık sektöründe alt sektörler (karayolu, havayolu, demiryolu, denizyolu) arasındaki büyük dengesizliğin giderilmesi için demiryolunun ve denizyolunun öne çıkarılması, insanın ve dünyanın (çevre, doğa ve ses kirliliği, dünyanın ısınması, trafik yoğunluğu, emisyon salımı) geleceği ile de çok yakın bağlantılıdır.
Yük taşımalarında taşımacılık paylarına baktığımızda (%) bu büyük dengesizliği daha iyi görebiliyoruz;
AB (%) TÜRKİYE (%)
Karayolu 44 93
Denizyolu 42 1
Demiryolu 8 4
İç Suyolu 4 -
Diğer 2 2
Avrupa ve özellikle de Türkiye kendi ülkesinin ve halkının yararı için taşımacılık sektöründeki bu dengesiz dağılımın çaresini bulacak önlemler almak zorundadır. Önümüzdeki yakın dönemde demiryolu ve demiryolu taşımacılığı bir "mecburiyet" olarak hızlanarak geliştirilecek ve yaygınlaştırılacaktır.
Türkiye'deki bu dengesizliği ve dengesizliği giderecek önerileri devlete ve kamuoyuna duyuracak, demiryolu payının arttırılmasının ülke ekonomisine, insanına ve doğasına katkısını anlatacak, toplu yük ve yolcu taşımasının yararlarını ortaya koyacak, Türkiye'nin bulunduğu coğrafyada komşuları ile olan taşımacılık ilişkilerinde demiryolunun önemini gösterecek çalışmaları yapacak STK-sivil toplum kuruluşuna (dernek, vakıf, sendika vb.) ihtiyacı vardır.
Bu ihtiyacı karşılamak üzere "Demiryolu Taşımacılığı Derneği (DTD)" 2006 yılında "Türk Demiryolu Sektörü"'nün ilk ve tek, en önemli ve güçlü STK'sı olarak kuruldu. Derneğin üyeleri ulusal ve uluslararası demiryolu taşımacılığı yapan, bu taşımacılığı vagon üretimi, vagon bakım ve onarımı yaparak destekleyen demiryolu sektörü firmalarından oluşuyor. Üyelerin iş hacimleri ve demiryolu taşımacılığı ile ilgili birikimleri nedeniyle demiryolu taşımacılık sektörünün en önemli firmalarıdır.
Derneğin amacı "demiryolu taşımacılığını çağın ve ülkenin gerekleri doğrultusunda geliştirmek ve demiryolu taşımacılığının, ülkenin toplam taşımacılığı içindeki payını yükseltmek" derneğin bu genel amacına ulaşmak için hedefleri;
- Demiryolu sektörünün güncel uygulamalara göre yeniden yapılanması için gerekli desteği vermek,
- Demiryolu altyapısının yeniden yapılanması, geliştirilmesi ve etkin biçimde kullanılması için girişimlerde bulunmak,
- Demiryolu taşımacılığı sektörünün ihtiyacı olan araştırma ve mesleki eğitimleri organize etmek, yapmak, yaptırmak,
- Demiryollarımızın uluslararası demiryolları ağları ile bütünleşmesi çalışmalarına katılma,
- Demiryolu taşımacılığı ile daha güvenli, daha çevreci taşımacılık bilincinin gelişmesi ve enerjide dışa bağımlılığın azaltılması konusunda kamuoyu oluşturmak,
- Bu çerçevede bir demiryolu politikasının devlet politikası haline dönüştürülmesi için çalışmak,
- Demiryolu ile deniz ve karayolu taşımacılığı arasında kombine taşımacılığı geliştirmek,
- Tüm çalışmaları Türk demiryolu ve diğer kamu kuruluşları ile uyum içinde, katılımcı bir anlayış temelinde yapmaktır.
DTD'nin 2008 yılı itibariyle 4.3 milyon ton yük taşıyan üyelerinin niteliği ve taşımaların miktarı açısından demiryolu sektörünün önemli bir kısmını temsil etmektedir.
Dernek üyeleri vagon alımı, blok tren işletmeciliği, yeni taşıma ve operasyon sistemleri konusunda yatırımlar yapmakta, yurtiçinde ve yurtdışında yeni adımlar atmaktadır.
DTD;
- Demiryolu ve demiryolu taşımacılığı konusunda devletin ilgili kurumları, AB kurumları, UIC (Uluslararası Demiryolu Birliği) ve diğer uluslararası demiryolu kuruluşları ile yakın ilişkisi ve demiryolu ile ulusal ve uluslar arası taşımacılığının söz ve yetki sahibi sivil toplum kuruluşu olacaktır.
- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Ulaştırma ve Lojistik Meclisi Meslek Sektörü Komitelerinde ve Mesleki Yeterlilik Kurumu'nda (MYK) demiryolu sektörünü temsil edecektir.
- Devletin protokolü içine alınarak Türkiye'nin diğer ülkelerle yapacağı Karma Ekonomik Komisyon (KEK) ve Karma Ulaştırma Komisyon (KUK) toplantılarına katılacak, demiryolu taşımacılığı ve genel taşımacılık konularında üyelerinin görüşlerini ve önerilerini iletecek ve haklarını kollayacaktır.
- Ayrıca demiryolu konusunda referans kuruluş olarak görevlendirilerek belgelendirme ve bilgilendirme konusunda yetkili olacaktır.
Yakından yaşanarak biliniyor ki; kamu dışındaki kişilerin/kurumların/şirketlerin her işi veya sorunu tek başına yapmaları veya çözmeleri pek mümkün değildir.
Tek başına tüm işlerin yapılmasına kalkışıldığında mutlaka başarılamayacak işler/sorunlar/engeller olacaktır. Bu durumda ve kendisinin yetersiz olduğunu hissettiğinde kamu dışındaki tüzel ve özel kişilerin/kurumları/şirketlerin yardım alması, güçlü bir desteğinin olması o işi başarmasını ve kolay kılmasını sağlayacaktır.
"Bir elin nesi var iki elin sesi var" özdeyişinde olduğu gibi…
Günümüzde birey ile devlet arasında engellerle dolu koskocaman bir alan yer alıyor. İşte bu aşılması çok zor olan alanı bireyin kendi gücünle aşamaması tüm sorunlarının, tıkanıklıklarının ve çözümsüzlüklerinin kaynağını oluşturuyor. Bu alanı tek başına geçmek ve sorunları çözeceklere ulaşmak da pek mümkün olmuyor/olamıyor.
Peki ne yapalım? Oturup başkaları sorunları çözsün, "biz elimizi taşın altına koymayalım", başkaları ellerini taşın altına koysun diye bekleyelim mi?
Tabi ki hayır, çözüm "birlikte" olmakta ve bir çatı altında toplanmaktadır.
Birlik olmak, ortak yarara yönelik olarak etkinlik gösteren kuruluşlarda yani sivil toplum kuruluşlarında bir araya gelmektir.
DTD, birey ile devlet arasındaki geçilmesi zor alanda "köprü" görevi yaparak, devlete ulaşmaya ve sorunların daha iyi anlatılıp çözümlenmesine imkan sağlayacaktır. Ayrıca DTD, devletin de yetişemediği konularda araştırma, tesis ve hizmet sağlayarak devlet işlerindeki açığı kapamaya ve üyelerine yarar sağlayacaktır. Bu suretle üyelerinin büyümelerine ve iş hacimlerinin genişlemesine vesile olacaktır.
Demiryolu taşımacılığı ile ilgili tüm özel ve tüzel şirketlerin kurulmuş böyle bir çatı altında toplanarak, güçlü bir lobi oluşturmaları Türkiye'nin ve demiryolu taşımacılığı yapanların yararınadır
Kaynak: Yaşar ROTA/Transport