Gümrük Müsteşarlığı Muhabere ve Elektronik Daire Başkanı Nurcan ÖZYAZICI, İstanbul Gümrük ve Muhafaza Başmüdürü Lütfi EKİNCİ, Gümrük Müsteşarlığı Gümrük Uzmanlarından Hakan DALÇIK ve Hasan BAYTOK ile UTİKAD Üyelerinin katılımıyla 28 Ocak Perşembe günü İstanbul Çınar Otel’de gerçekleştirilen seminerin moderatörlüğünü, UTİKAD Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ayşenur ESİN yaptı.
Seminerde Gümrük Yönetmeliğinde yapılan değişiklikler ve bu değişikliklerin sektöre ne gibi yükümlülükler getireceği tartışıldı.
Gümrük uzmanları yeni yönetmelikte ortaya çıkan en büyük değişikliklerin; “Elektronik İmza, Yetkilendirilmiş Gümrük Statüsü, Eşyanın Menşei, Özet Beyan, Beyanname Ekindeki Belgeler, Beyanname Düzeltmeleri, Beyanname İptali, İthalat Kontrolleri, Transit Rejimi, Ekonomik Etkili Gümrük Rejimleri, Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri ve İtirazlar” konularında olduğunu belirtti.
Seminerin konusu içinde yer alan “Elektronik İmza” ile ilgili olarak; Yeni yönetmelikte ki 112. Madde ile beyanın “Bilgisayar Veri İşleme Tekniği” ile yapılmasının esas kabul edildiği bildirildi. Yine yönetmeliğin 174. Maddesinde ise, yönetmeliğin yazılı beyana ilişkin hükümlerinin, beyanın bilgisayar veri işleme tekniği ile yapılmasında uygulanacağı ve eşyanın beyan edildiği gümrük rejimlerini düzenleyen hükümlerinin uygulanması için gerekli bütün bilgilerin beyan sahibi tarafından bilgisayar teknolojileri -elektronik imza- kullanılması ile beyannameye elektronik ortamda bilgi ve belge eklenebilmesi için de gerekli düzenlemeleri yapmaya müsteşarlığın yetkili olduğunun hükme bağlandığı belirtildi. Buradaki temel esas; işlemlerde kağıt kullanımının tamamen ortadan kaldırılması, işlemlerin tamamının bilgisayar ortamında yürütülmesi olduğu belirtildi.
Yine yönetmeliğin 114. Maddesinde de güvenli erişimi olmayan ve beyannameye eklenmesi gereken belgelerin elektronik ortama aktarılarak veri işleme yoluyla yapılan beyannameye eklenmesi ile ilgili bir hükmün eklendiği bilgisi verildi.
Yeni bir değişiklik “Emniyet ve Güvenlik Önlemleri”;11 Eylül’den sonra Dünya’da önem kazanan güvenlik ile ilgili bazı düzenlemelerin yapıldığı bilgisi verildi. Gümrük Güvenlik Programı kapsamında 648/2005 sayılı Konsey Tüzüğündeki değişiklik ile ilgili;
1- Güvenilir ticaret erbabına bir dizi kolaylık sağlayan Yetkilendirilmiş Yükümlü Uygulaması,
2- AB Topluluğu üyesi tüm ülkeler için kullanılır hale getirilmiş bilgisayar tabanlı bir veri kaynağı sistemi,
3- Varış – kalkış öncesi beyan zorunluluğu getirildi.
Diğer bir esaslı değişiklik “Eşyanın Menşei” konusunda; Yönetmeliğin 38. ve 205. Maddelerinde yapılan düzenleme ile menşe esaslı ticaret politikası önemine tabi eşyanın menşe ülkeden gelmemesi halinde öneminin etkisiz hale getirilmesi engellenmiştir.
En kapsamlı değişikliklerden biri de “Özet Beyan” konusunda olmuştur. Buradaki en önemli husus; deniz ve havayolunda aracı firmaların özet beyan vermeleri için yapılan düzenlemedir. Buna göre; “Yönetmeliğin 66. Maddesinde deniz veya hava taşımacığında özet beyan verme yükümlülüğü taşıma işlemini taahhüt ederek eşyanın araçta taşınması için taşıma senedi düzenleyene aittir” hükmü getirilmiştir.
Özet beyan konusunda ki bir diğer önemli değişiklik ise; yönetmeliğin 67. Maddesi ile varış öncesi bildirim yapılması konusudur. Buna göre; “Kombine taşımacılıkta tır işleticisi veya aracı firmalar tarafından özet beyanın verildiği hallerde, Türkiye Gümrük Bölgesine girilirken kullanılan taşıma aracının işleticisi veya temsilcisi örneğin, gemi acentesi veya havayolu şirketince araçta bulunan tüm sevkiyatları liste halinde bildireceği bir bildirim” getirilmesidir.
Buradaki bir diğer önemli hususta; Gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım için gerekli 20 ve 45 günlük sürelerin yönetmeliğin 77. Maddesinin 2. Fıkrası uyarınca eşyanın gümrüğe sunulduğu tarihte başlayacağı hüküm altına alınmıştır.
Söz konusu uygulamaya Nisan 2010’da geçilmesi hedeflenmektedir.
Beyannamede düzeltme; Yeni yönetmelik ile eşyanın tesliminden hatta beyannamenin kapanmasından sonra da beyanname üzerinde düzeltme yapılabileceği belirtildi. Ayrıca yeni yönetmelik ile beyannamenin hangi hallerde iptal edilebileceği de hükme bağlandığı bilgisi verildi.
İthalat kontrolleri; Yeni yönetmelik ile kontrollerin risk tabanlı yapılması esas alınırken, kontrol sonucu bütün kararların gümrük idaresine elektronik ortamda bildirilmesinin kararlaştırıldığı söylendi.
Transit Rejimi; Yeni yönetmelik ile ortak transit rejimine girmemizin gündemde olduğu söylenirken, bunun için de NCST’ye uyum saplamamızın gerekliliği üzerinde durularak, çalışmaların devam ettiği bilgisi verildi.
Ekonomik Etkili Gümrük Rejimleri; Yeni yönetmelikte ortak hükümler bölümü genişletilerek, izin formalarının uyumlaştırılmasının sağlandığı belirtildi.
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri uygulamasında da düzenleme yapıldığı bilgisi verildi.
İtirazlar; Uygulamada yarar sağlamadığı görüldüğünden, gümrük vergilerine karşı düzeltme talebinde bulunulması uygulamasına son verildiği bilgisi aktarıldı.
Elektronik Gümrükten Mobil Gümrüğe
Detaylı beyan ve özet beyanın Gümrük idarelerine EDİ ile sunulması yerine Web Servisleri ile sunulması hızla yaygınlaşmaktadır. Bu yeni sistemin adı “Web Tabanlı Bilge Sistemi” olarak tanımlandı. Sistem şuan Afyon ve Erzurum Gümrük’lerinde pilot olarak uygulanmaktadır.
Yeni sistem ile Onay Mekanizmasının ortadan kalkacağını belirten uzmanlar, yeni sistemde elektronik ortamda beyanname verildiğinde özet beyanın sistem tarafından onaylanacağı bilgisi aktarıldı.
Veri Bankaları ile ilgili olarak; durumun henüz netlik kazanmadığı belirten uzmanlar, veri bankalarının ya tamamen kapatılacağını ya da bazı yerlerde belli sayıda veri bankasının hizmete devam edeceği bilgisini verdiler.
E-İmza; E-İmza’nın şuan 128 Gümrük Müdürlüğü’nde kullanıldığını belirten yetkililer, Bilge Kullanıcı sayısının 29.756, E-İmza kullanıcı sayısının ise 1742 olduğunu belirttiler.
Uzmanlarca verilen bir diğer bilgiye göre günlük ortalama 9.000 adet beyanname elektronik imzalı olarak gümrüğe sunulurken, 6.000 adet EDİ sistemi ile sunuluyor.
Günde 15.000 adet beyanname elektronik ya da mobil imzalı olarak gümrüğe sunulurken e-imza kullanım oranın %60 seviyelerinde olduğunun görüldüğü belirtildi.
EDİ Sistemi Gümrük Müdürlüklerine göre kapatma tarihleri:
03/02/2010
Ambarlı Gümrük Müdürlüğü
Haydarpaşa Gümrük Müdürlüğü
İzmir Gümrük Müdürlüğü
Bursa Gümrük Müdürlüğü
Gemlik Gümrük Müdürlüğü
13/02/2010
Halkalı Gümrük Müdürlüğü
Erenköy Gümrük Müdürlüğü
Mersin Gümrük Müdürlüğü
İzmit Gümrük Müdürlüğü
Gebze Gümrük Müdürlüğü
AHL Gümrük Müdürlüğü
Muhabere ve Elektronik Dairesi Başkanlığı Çağrı Merkezi Uygulaması
Telefon, internet,e-posta gibi farklı kanallardan gelen tüm sorun ve istekleri tek bir noktadan yönetmek amacıyla kurulan çağrı merkezine aşağıdaki iletişim kanallarından ulaşabilirsiniz;
TelefonErişimi: (312) 306 79 79
Web Erişimi: cagri.gumruk.gov.tr
E-postaErişimi: cagri@gumruk.gov.tr
Mesai saatleri dışında Donanım ve Yazılım temelli sorunlar için;
Bakım-onarımdan sorumlu OYAK Teknoloji Bilişim ve Kart Hizmetleri A.Ş. Firmasının (çağrı merkezi telefonu: 212-4440141 veya e-posta adresi: istek@oytek.com.tr), aranacaktır.
E-Gümrük sunumu için tıklayınız.