Dünya deniz ticaretinde dengeleri altüst eden küresel ekonomik kriz, dünyanın en büyük 20 konteyner liman sıralamasında da büyük çaplı değişikliklere neden oldu. Avrupa limanlarının büyük darbeler alarak gerilediği görülürken, Asya limanları hızlı bir yükselişe geçti. TOP-20 listesinin 16 konteyner limanını yalnızca Uzakdoğu limanları oluşturuyor. Bunlardan 9’u ise sadece Çin’den. Ekonomik olarak hızlı bir yükselişe geçen Asya’da, özellikle Çin’in dünya ticaretindeki payını büyük ölçüde artırması, bu köklü değişimin ana nedeni olarak görülüyor.
Rotterdam TOP-10’dan çıktı
Rotterdam “Nieuwsblad Transport” gazetesinin haberine göre, dünyanın en büyük limanları sıralamasında en büyük değişiklik TOP-10 listesinde oldu. Avrupa’nın en büyük limanlarından Rotterdam Limanı, listeden çıkarak 11. sıraya geriledi. Yine Almanya’nın en büyük konteyner Limanı olan Hamburg ise, listeden çıkmakla kalmayıp oldukça geri sıralarda yer alıyor. Avrupa’nın önemli konteyner limanlarından biri olan Antwerp’de açıklanan resmi verilere göre, 2009 yılında 157.806.429 tonluk kapasitesi ile yüzde 16,7’lik bir gerileme gösterdi.
Denizde de dengeler değişti
Kriz limanlarda dengeleri değiştirdiği gibi, dünyanın en büyük 20 konteyner taşımacılık şirketi sıralamasında da büyük değişikliklere yol açtı. Paris “Alphaliner” haber ajansının araştırmalarına göre, toplam konteyner gemi filolarında 2009 yılında 1,6’lık bir yükseliş olmasına rağmen, krizin etkisiyle taleplerin azalması ve şirketlerin bazı gemilerini servisten alması, en büyük 20 şirketin aktif kapasitesini 2,4 oranında azalttı. 2009’da bazı şirketler krize rağmen pazardaki paylarını artırırken, bazıları ise pazarı terk etmek zorunda kaldı.
Maersk birinciliği koruyor
Dünyanın en büyük denizcilik şirketi A.P Moller Maersk 2009’da yalnızca yüzde 0,6’lık bir gerileme göstererek dünya deniz ticaretindeki yüzde 15’lik pazar payı ile TOP-20’de birinci sırada yer almaya devam ediyor. American President Lines (APL), Hapag Lloyd ve Cosco’yu sollayarak 7. sıradan 5’e yükseldi. 2008 yılında TOP-10’dan çıkan Hanjin 2009’da 9. sıraya geri dönerken, K Line da 13. sıradan 11’e yükseldi. CMA CGM ve YML TOP-20 listesindeki yerlerini korurken, filolarındaki gemi artışına bağlı olarak CSAV, Zim, HMM ve UASC pazardaki paylarını arttıran şirketler arasında yer aldı. CSAV 16’dan 13’e yükselirken, UASC da 20. sıradan 19. sıraya yükseldi.
2010 sipariş defteri zayıf
Kriz nedeniyle 2010 yılını toparlanma yılı olarak gören denizcilik şirketleri, yeni gemi siparişleri için ise ekonomideki düzelmeyi bekliyor. Bazı şirketler, 2007’den kalan siparişleri ileriki yıllara ertelemeyi başarırken, birçoğu da tersanelerle yapılan sözleşmeleri geri alamadığı için finansman arayışına devam ediyor. Toplam gemi siparişi ise hala gemi filolarının yüzde 35’ni oluşturuyor. Evergreen 2013-2014’e ertelediği yeni gemi siparişleri ile 2010 sipariş defterinde yer almazken, MSC ve CMA CGM krize rağmen 556.000 TEU ve 497.000 TEU’luk gemi siparişleri ile listenin en başında yer alıyor. Bu yeni gemilerin ise önümüzdeki iki yıl içerisinde teslim alınması bekleniyor.
Kaynak: Aysel GENÇER - LOJİPORT