Mersin Limanı Petro-kimya ağırlıklı hammadde yüklerin akışının yanı sıra, pamuk, doğal taşlar, tekstil ve narenciye ağırlıklı elleçleme hizmeti veriyor. İlk kez bir lojistik master planı çerçevesinde ele alınan Mersin Lojistik İhtisas Organize Sanayi Bölgesi’ne yönelik, ilde lojistik amaçlı birliktelik sağlandı. Kamu – özel sektör bir araya gelerek yol haritasını belirledi. Mersin Sanayi ve Ticaret Odası, Mersin Deniz Ticaret Odası, Mersin Karayolları Müdürlüğü, TCDD ve Mersin Valiliği’nin de katılımı ile 2007 yılı haziran ayında 14 kişinin yer aldığı Mersin Lojistik Platformu oluşturuldu. Platformun başkanlığı özel sektöre verildi.
Paltform, bölgenin sosyal ve ekonomik gelişimine yönelik 2 amaç etrafında çalıştı. Bir taraftan dünyada lojistik gelişim süreci incelenirken, diğer taraftan insan kaynaklarının hazırlanmasına yönelik adımlar da atıldı. 2 yılda AB kaynaklarından 600 milyar tl edinilerek yaklaşık 300 kişiye lojistik alanda iş olanağı sağlandı.
Lojistik köy, daha çok tır parkı ve gerekli ihtiyaçların bir araya toplanması imajına sahip bulunuyor. Biz ise Mersin için lojistik merkez diyoruz. Çünkü, çok daha kapsamlı ve farklı ihtiyaçlara cevap verebilecek.
Lojistik Platformu Koordinatörü Fevzi Filik, Mersin Lojistik İhtisas Organize Sanayi Bölgesi yapılandırılması aşamasında 6 farklı ülkeyi gezdiklerinin söyledi. Lojistik merkezin ne olduğuna dair eğitim aldıklarını ifade eden Filik, bu aşamada kendilerin en çok İspanya Zaragoza’daki Plaza Lojistik Merkezi’nin etkilediğini kaydederek “17 milyon kilometre karelik alanın 12 milyon metre karesini aktif kullanabiliyorlar. Limanı, serbest bölgesi, uluslararası aktarma konumu, demiryolu yok. Ankara gibi hayal edebilirsiniz.
10 yıllık uzun vadeli planlar yapmışlardı. Orada da gördük ki, hem bölgesel hem de yerel hedefler belirlenmiş. Biz de Mersin içi aynısını yaptık” dedi.
Mersin Lojistik Merkezi
için bölgesel hedefleri
Ülkemizin Doğu’su ve Batı’sı, Kuzey’i ile Güney’ arasında lojistik merkez oluşturulması,
Doğu Akdeniz bölgesinin iç ve dış ticaretine destek,
Bölge sanayicisine, Tarımsal üreticisine ve tüccarına destek,
Anadolu’ya giden ve Anadolu’dan gelen ürünlere lojistik merkez yaratılması
Intermodal taşımacılığın desteklenmesi.
Filik’în verdiği bilgilere göre, Mersin Lojistik Merkezi, örneğin bölgesel bazda Kayseri’deki mobilya sektörüne hitap etmeyi, Konya’yı kendine çekmeyi, bölgedeki çimento ve Maraş’ta tekstil sanayi bağlantılarının da tamamen Mersin üzerinden gerçekleştirilmesini hedefliyor. Bölgenin tarım, narenciye ve turizm potansiyelleri açısından zengin olduğunu, ayrıca Malatya un sanayi gibi sektörlerin de Mersin’i kullandığını hatırlatan Filik, yerel hedeflere de değindi.
Mersin Lojistik Merkezi
için yerel hedefler
Yerel ticaret ve üretim merkezleri ile lojistik tesislerin bağlantısının sağlanması,
Kentsel lojistiğin düzenlenmesi,
Lojistiğin çevreye yapacağı olumsuz etkilerin azaltılması,
Lojistiğin bölge ekonomisine katkısının artması,
Mersin limanına hub özelliği kazandırılması,
Lojistik kavramının yerleştirilmesi, eğitimin verilmesi.
Fevzi Filik, bütün bu hedeflerin gerçekleşmesi ile Mersin’in uluslararası bir aktarım merkezi, lojistik merkez haline geleceğini savundu. Bir kuruşlarının bile boşa gitmesini istemeyen platformun doğru adım atmak için profesyonelce davrandığını söyleyen Filik, “Ankara’da DTM’yi ziyaret ettik. Yük yolda düzülür klasik Türk anlayışı yerine, Türkiye’nin ilk kez bölgesel lojistik master planını hazırlattık” dedi.
Master planının kendileri için bir yol haritası olduğunu kaydeden Filik, 4 milyon metre karelik limanın 400 bin metre karesinin kullanıldığını, 4.5 milyon teu’ya ulaştığında yer sıkıntısından dolayı limanın kilitlendiğini hatırlattı.
Filik, Mersin’in mevcut potansiyelinin çok aşacağını öne sürerek, 2014 yılında Mersin’e konteyner limanın yapılmasının gündemde olduğunu ve AB’nin projeyi desteklediğini, böylece mevcut kapasitelerin 10 katına çıkacağını savundu. Filik, master planında bunların öngörülerek, ona göre bir altyapı yatırımına gidilmesi gerektiğine karar verildiğini belirterek, “dolayısıyla lojistik köy demiyoruz, onun yerine İhtisas Lojistik Organize Sanayi Bölgesi diyoruz” dedi.
Mersin’e havaalanı yatırımının da yakında başlayacağını belirten Filik, bu hedefler sonucunda Mersin’ini uluslararası alanda bir lojistik üs konumuna getirmek istediklerini vurguladı.
Filk, lojistik merkez’inin ne anlama geldiğine de kendince açıklık getirerek, “Lojistik merkezler ulaştırma, lojistik ve fiziksel dağıtımla ilgili ulusal ve uluslararası alanda faaliyetlerde bulunan çok çeşitli işletmelerin, ticari esaslara dayalı olarak üzerinde faaliyet gösterdikleri özel yerlerdir - lojistik kümlerdir” dedi ve neden lojistik merkezden karar kıldıklarını şöyle sıraladı:
Neden lojistik merkez?
- Mersin Limanın daha verimli ve etkin kullanımın sağlanması için,
- demiryolu ağlarıyla bağlantı,
- Ulusal ve Uluslararası alanda rekabet edebilirliğin sağlanması için (Firmaların rekabet gücünü arttırır, firma maliyetlerin azalmasını sağlar)
- Kentsel lojistiğin ürün maliyetleri üzerindeki olumsuz etkisini azaltmak, kentsel rekabetçiliği arttırmak için,
- Lojistik zincirin en iyi olması için (İş süreçlerini düzenler, iyileştirir),
- Sürdürülebilir ekonomik büyümeyi sağlaya bilmek için,
- Değer zincirini oluşturan taraflar arasında eşgüdümü sağlamak için,
- Çağdaş kentsel bir yaşam tarzı sürdürmek için,
- Çevresel etkileri (enerji tüketimi, görsel kirlilik, hava kirliliği, gürültü kirliliği vb.)
kontrol altına almak için,
- Kentsel trafik sorunlarını azaltmak için,
- Bölge İstihdamına katkı sağlamak için.
Türkiye’de yasal dayanak
Mersin İhtisas Lojistik Organize Sanayi Bölgesi adına Mersin Sanayi Ve Ticaret Odası Başkanı Şerafettin Aşut’un da girişimiyle Türkiye’de ilk kez lojistik merkezlerin yasal tanımı yapıldı.
Söz konusu bölgenin kuruluşuna yönelik yasal dayanak;
Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu’nun 3. maddesi “d” fıkrasında tanımlanıyor.
İhtisas OSB: Aynı sektör grubunda ve bu sektör grubuna dahil alt sektörlerde faaliyet gösteren tesislerin yer aldığı OSB ile lojistik amacıyla kurulan OSB’yi, ifade ediyor.
Madde 4 (Değişik fıkra: 23/10/2008-5807/2 md.) OSB; kurulması öngörülen yerde varsa sanayi odası, yoksa ticaret ve sanayi odası, o da yoksa ticaret odasından en az biri ile talepleri halinde il özel idaresi veya OSB’nin içinde bulunacağı il, ilçe veya belde belediyesinin, büyükşehirlerde ayrıca büyükşehir belediyesinin temsilcilerince imzalı ve valinin olumlu görüşünü muhtevi kuruluş protokolünün Bakanlıkça onaylanması ve sicile kaydı ile tüzel kişilik kazanıyor.
Master planı ile neler yapıldı?
Lojistik merkez lokasyon alternatifleri ve ekonomik analizleri incelendi ve..
8 farklı bölge önerildi
Bu alanlar haritalar üzerinde işlendi
Lokasyonları GPS (küresel konumlandırma sistemi) kullanılarak belirlendi
Alanların konumu
Alanların büyüklüğü,
Genişleme olanağı,
Plan durumu,
Ulaşım olanakları (karayolu, demiryolu),
Mülkiyet durumu,
Arazi yapısı ve Bitki örtüsü
Arazi fiyatları gibi unsurları incelendi
3 alternatiften bir tanesi Mersin için öne çıktı
Mersin Lojistik İhtisas Organize Sanayi Bölgesi
46 firmayı bir arada toplayacak
Fevzi Filik’in verdiği bilgilere göre, Mersin Lojistik İhtisas Organize Sanayi Bölgesi için 8 fark yer incelendi. 3’e indirildi. Şu an en çok öne çıkan yer; konumu, büyüklüğü, genişleme imkanı, limana yakınlığı, arazinin yapısı, fiyatlar, planlama durumu, diğer modlarla bağlantılarına göre incelenip seçildi.
Öne çıkan seçeneğin şu an kullanılabilir alanı 1.700 dönümden ve 1.500 dönüm de genişleme alanı bulunuyor. Limana uzaklığı 13 km ve demiryolu bağlantısına uygunluğu taşıma maliyetlerine olumlu katkı sunacak.
Diğer yandan söz konusu alanın yanında Mersin 2. çevreyolu ve otoban bağlantısı da geçiyor. Adana- Mersin karayoluna ise 1.5 kilometrelik bir mesafesi, Adana havalimanına yaklaşık 50 kilometre uzaklıkta.
Mersin Lojistik İhtisas Organize
Sanayi Bölgesi içinde neler olacak?
Mersin Lojistik İhtisas Organize Sanayi Bölgesi içinde yer alacak firmaların önlerinde demiryolu hattı geçecek.
15 bin – 30 bin metrekareler arasında değişen 46 parsel planlanıyor. Bu genişleme alanı dışındaki ilk alan olacak. İçinde ticaret merkezi, idari ve sosyal tesisler, gümrük binası, konteyner alanı, demiryolu istasyonu, TCDD’ye aktarım merkezi, TIR parkı, kantarı, vinci yer alacak. Böylece Mersin’in girişindeki TIR parklarını kaldırılması amaçlanıyor.
Dışarıya hizmet vermek amacıyla demiryolu yük transfer istasyonu, kapalı gümrüklü ve gümrüksüz depoların yanı sıra, soğuk hava, tehlikeli madde depoları da bulunacak. Ayrıca, kargo aktarma, konteyner doldurma merkezleri de bulunacak.
Bütün bunların yanı sıra sebze hali dahi planlanıyor.
Bölge içinde Merin Ticaret ve Sanayi Odası bürosu sayesinde TIR karnesi de sunulacak.
Fevzi Filik, gerek liman ve kent arası ulaşımındaki trafiği azaltmak, gerekse kentsel yaşamda kaliteyi sağlamak ve çevreye duyarlı kalarak sürdürülebilir olmak amacıyla Mersin İhtisas Lojistik Organize Sanayi Bölgesi’nde karar kılındığını dile getirdi.
Bunun için 46 firmayı bir arada toplayacak, tüm altyapısıyla, bağlantılarıyla birlikte uluslararası standartlarda bir merkez tasarladıklarını söyleyen Filik, araziye yönelik çalışmaların yüzde 80’inin bittiğini söyledi.
Yönetim ve onay
Filik, Yönetim için öncelikle Mersin Lojistik İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurucu girişimci heyeti oluşturulacağını, heyette Mersin Büyükşehir Belediyesi, İl Özel İdaresi, Mersin DTO ve Mersin Ticaret Odası ve sanayicilerinde olacağı bir yönetim kurulu oluşturacaklarını söyledi.
Girişimci heyetinin Mersin Valiliğinin nezdinde ilk toplantısını yaptığını belirten Filik, şu an Sanayi Bakanlığı’na sunulmak üzere gerekçe raporu hazırladıklarını, Şubat sonunda vereceklerini, Bakanlığın da 3 alternatife düşürülen yeri inceleyerek onay vereceğini söyledi.
Filik, ilk aşamada yaklaşık 1 trilyon tl civarında bir projelendirme maliyetinin çıkacağını dile getirerek, “onay alındıktan sonra Türkiye’nin ilk İhtisas Lojistik Organize Sanayi Bölgesi Mersin’de kurulacak” dedi. İşin tamamen rayına girdiğinin altını çizen Filik, şu an potansiyel müşteri firmalarla iletişim içinde olduklarını, yüksek taleple karşılaştıklarını, ancak metrekare birim fiyatlar hakkında bir bilgi veremeyeceğini kaydetti.
Filik sunumunda Mersin Lojistik İhtisas Organize Sanayi Bölgesi’ne ait aşağıdaki bilgileri de verdi.
Bölgenin öne çıkan özelikleri;
Toplam Alan:1.693,43
Limana mesafesi 13 km. Demir yolu taşıma sınırı (15km) içinde.
Bölgenin D-400 karayoluna mesafesi 1.5km.
1/100.000 ve 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planlarında öngörülen otoyol bağlantısı bölgenin batı sınırından, 2. Çevre Yolu ise bölgenin güney sınırından geçiyor.
Bölge demiryolu ulaşımına uygun dur. Demiryolu bağlantısına 2.2 km mesafede.
Bölgede arazi eğimi yol ve yapılaşma için çok uygundur.
Mersin Lojistik İhtisas OSB yerleşim planı
- En küçüğü: 15.000m2 ve en büyüğü: 30.000m2 olan toplam 46 Parsel,
- Ticaret merkezi,
- İdari ve sosyal tesisler,
- Otel ve spor tesisleri,
- Tır Parkı,
- Teknik bina,
- Gümrük Binası ve Sahası
- Konteyner Alanı,
- Kantar,
- Demir Yolu İstasyonu
Sürecin başlatılması için izlenecek yol hakkında bilgi oluşturuldu
Lojistik İhtisas OSB Kurulması ve Uygulama Aşamasına
Geçebilmesi İçin Öngörülen Hazırlık Toplam Maliyeti
Planlama ve projelendirme süreci 2 yıl olarak öngörülmektedir.
Söz konusu çalışmalar ve faaliyetler için 970 bin TL kaynağa ihtiyaç duyulacağı tahmin ediliyor.
Müteşebbis Heyet üyesi kurumların temsili durumunda üyeler arasında bahse konu meblağ eşit oranda katkı payı ödemesi olarak öngörülüyor.
Projeler; Jeolojik Etüt, İmar Planı, Parselasyon Planı
Yol, İçme suyu, Atık su, Yağmur suyu, Vb. Projeler
Her ülke, ticaret potansiyelinin artması ve eşya hareketinin hızlanması için belirli politikalar üretmektedir. Bu tür politikaların en önde gelenleri arasında lojistik merkezlerin hayata geçirilmesi başı çekiyor.
Bugün ve gelecekte oynayacağı roller düşünüldüğünde hiç kuşku yok ki dünya ticaretinin kalbi lojistik merkezlerdir.
Bunun en büyük kanıtı
Lojistik Platformu'nun incelemelerine göre, Roterdam, Hong Kong, Singapur, Shanghai, Antwerp, Hamburg, Marsilya, Zaragoza ve Dubai gibi küresel ticaretinin ve kıtalararası eşya trafiğinin ana arterleri arasında yer alan şehirlerin lojistik merkezlere yaptıkları yatırımlardır.
Kaynak: LH