Kuzey yarıküreyi etkileyen soğuk hava dalgasının kömür başta olmak üzere emtia ürünlerine talebi artırması, yük limanlarında izdihama yol açtı.
Çin'in emtia talebindeki artışa soğuk hava koşullarının eklenmesiyle limanlarda dökme yük gemi trafiğinde şimdiye kadar görülen en kötü sıkışıklıklarından biri yaşanıyor. Avustralya'nın Queensland eyaletindeki Dalrymple Körfezi'nde kömür almak için gemiler ortalama 27.5 gün sıra bekliyor.
Global Ports Genel Müdürü Simon Francis, dökme yük gemilerinin en büyüğü olan Capesize gemilerinden 172'si sırada beklediğini söyledi. Bu rakam halihazırda deniz üstündeki 960 adet Capesize gemisinin yaklaşık beşte birini oluşturuyor. Ayrıca, daha küçük gemilerde sıkışıklıktan payını alıyor. Simon Francis, Çin kaynaklı talebin karşılanması için şirketlerin büyük bir mücadele içinde olduğuna, Dalrymple Körfezi'nde ve en yoğun kömür limanı olan New South Wales'teki Newcastle'da son birkaç yıldır sık sık kuyruklar oluştuğunu, ama koşulların nadiren bu kadar kötü olduğuna dikkat çekti.
Sektörden birçok kişiye göre dökme yük gemi arzının azalmasına yol açan beklemeler, gemi sahiplerinin gelirlerini yükseltmekten çok fiyat düşüşlerini engellemeye yarıyor. Son 6 ayda yeni inşa edilenlerin yanı sıra tek cidarlı eskimiş petrol tankerlerinin yenilenmesiyle toplam 100 adet Capesize gemisinin hizmete girmesiyle piyasada toplam kapasite arttı. Londra Baltık Endeksi'ne göre bir Capesize gemisinin spot piyasada ortalama kiralama maliyeti geçen cuma günü 42.242 dolar/gün düzeyindeydi. Bu rakam, ekim ayındaki günlük 80 bin doların altında, ama büyük gemilerin hizmete girdiği günlerde tahmin edilen düşük kira düzeylerinin üzerinde. Gemi sahipleri, izdihamın azalması, yeni gemilerin hizmete girmesi ve yeni gemi siparişlerinin sürmesiyle kazançların düşmesinden kaygılanıyor.
New York Borsası'nda kote olan Paragon Shipping şirketinin CEO'su Michael Bodouroglou konuyla ilgili olarak "Bu izdihamın piyasada mevcut düzeylerin korunmasını sağladığını düşünüyorum" dedi. Londra merkezli danışmanlık ve araştırma şirketi SSY'nin direktörü Derek Langston ise, kuzey yarımküredeki soğuk havanın, demir cevheri ve Çin'in kuru yük kargosunun ana kalemi olan kömüre olan güçlü talebi daha da artırdığına dikkat çekiyor. Langston, "Hava koşulları hammaddelere olan talebi teşvik ediyor. Bu da Doğu Avustralya gibi yerlerde izdihamın oluşmasına yol açabiliyor." dedi. Arz zincirindeki hasara yol açan izdiham dondurucu soğuklar nedeniyle arttığını belirten Langston, Çin ana yük boşaltma limanlarından Caofeidian, Beilun ve Kingdao'da 35 adet Capesize gemisinin demir attığını söyledi.
Çin'in ilk çeyrekte bakır ve çinko alımları gücünü koruyacak
2009 yılında yaptığı alımlara metal piyasasında fiyatları yukarı taşıyan Çin'in bakır ve çinko ithalatının 2010 yılının ilk çeyreğinde güçlü seyrini koruyacağı tahmin ediliyor. Macquarie Bank analistleri, Çin'de bakır fiyatlarının Londra Metal Borsası'na (LME) göre güçlenmesini baz alarak yaptıkları değerlendirmede Çin'in bakır ithalatının 2010'un ilk çeyreğinde 800-850 bin ton seviyesine ulaşmasını beklediklerini ifade ettiler. Çin, 2009 yılının son çeyreğinde 620 bin ton bakır ithal etmişti.
Analistler, Çin'de fiyatların LME'den daha güçlü olmasının güçlü ithalatı tetiklediğini ifade ediyorlar. Şanghay Vadeli İşlem Borsası'nda 3 ay vadeli bakır fiyatının LME'den 170 dolar/ton yukarıda olduğunu belirten analistler, bu pozitif arbitrajın 1.5 aydır devam ettiğini ve Çin hükümetinin devam eden teşvik paketinin konut, otomotiv sektörlerinin desteklemesinden kaynaklandığını vurguluyorlar. Macquarie Bank analistleri ilk çeyrekte Çin'in çinko ithalatının da güçlü olacağını öngörüyorlar.
Kaynak: Dünya