Krizle birlikte yüzünü kapalı ekonomilere çeviren Türkiye, bu pazarlara ihracatını 5 adımla artırdı. Bu ülkelere ihracat artışı getiren adımlar; karşılıklı vize kolaylıkları, hızlandırılan serbest ticaret anlaşması (STA) görüşmeleri, ulaştırmaya dönük iyileştirmeler, inşaat projelerinden daha çok pay alınması ve yoğun ziyaret programları oldu. Geçen günlerde 2009 yılı ihracat rakamını değerlendiren Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, ihracat artışı sağlanan 86 ülke içinde bu yıl ziyaret edilen Mısır, Libya, Irak, Suriye, Brezilya, Cezayir, Pakistan ve Senegal'in aldığı paya dikkat çekmişti.
Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın (DTM) rakamlarına göre; bu ülkelere geçen yılın ilk 11 ayında yapılan ihracat, 2008 yılının bütününe oranla yüzde 91.7 ila yüzde 3.4 arasında artış gösterdi. Ülkeler arasında en büyük ihracat artışı yüzde 91.6 oranıyla Mısır'da yaşanırken, onu yüzde 62.7 oranıyla Libya izledi. Bu oranlar Irak için yüzde 32.4, Suriye için yüzde 25.9 ve Brezilya ile Cezayir için ise yüzde 10.9 ve yüzde 10.5 oldu. Pakistan'la yüzde 3.7 olan ihracat artışı, Senegal'de yüzde 3.4'e çıktı. Ülkelere göre ihracat artışı getiren gelişmeler şunlar oldu:
MISIR: Özellikle tekstilde ihracat amaçlı yatırım çekerken, parlayan Afrika kıtasına gümrüksüz ihracat imkânı sunmasıyla diğer sektörlerce de keşfedildi. Üyesi olduğu İslam Konferansı Teşkilatı'yla tercihli ticaret sisteminin hayata geçirilmesine çalışılıyor. 2.3 milyar dolarlık ortak ticaretin 3 yılda 10 milyar dolara çıkarılması hedeflenirken, ihracata katkı yapan inşaat projeleri için görüşmeler de sürüyor.
LİBYA: Çin ve Irak'la birlikte Çağlayan'ın 3 ziyaretle en çok temas kurduğu ülkelerden biri oldu. Türk firmalarının pazardaki alacak sorunu çözülürken, vizeler kaldırıldı ve Türk bankalarının teminat mektuplarının tanınacağına ilişkin söz alındı. 1.4 milyar dolarlık ticaret yapılıyor. Önümüzdeki dönem gündeminde Türkiye'den su nakli, tarım ihracatının artırılması ve inşaat projelerinde ortaklık var.
IRAK: Başbakan Erdoğan'ın 9 bakanla yaptığı ziyarette, yeni demir yolu hattının kurulmasıyla iki sınır kapısının açılmasını içeren 48 mutabakat zaptı imzalandı. STA için teknik görüşmelerde son aşamaya yaklaşıldı. Ortak ticareti 2011 yılına kadar 20 milyar dolara çıkarmak için lojistik merkezleri, fuar işbirlikleri ve sanayi bölgeleri projeleri gündemde. Türk firmalarının alacaklarının temini ile ticaret dengesini bozan enerji ithalatında takas uygulamasına da çalışılıyor.
SURİYE: Türkiye'ye vize uygulamasını ve Türk TIR'larından aldığı akaryakıt vergisini kaldırdı. İki ülke gümrük kontrollerini, tek noktadan yapacak. Erdoğan'ın 10 bakanla gerçekleştirdiği ziyarette de aralarında toplu konut, sivil havacılık ve sağlıkta işbirliğinin olduğu 50 işbirliği anlaşması imzalandı. Artan ilişkilerle 2 milyar dolar olan ticaretin 3 yılda 5 milyar dolara çıkarılması amaçlanıyor.
BREZİLYA: Latin Amerika pazarı için yüksek düzeyde temaslarla bir nevi tanışma süreci yaşandı. 1.7 milyar dolarlık ticaret yapılıyor. Yüksek gümrük vergileriyle taşımacılık maliyetlerinin düşürülmesine çalışılıyor. STA görüşmeleri hızlandırıldı ve çifte vergilendirmenin önlenmesi, gümrüklerde işbirliği, yatırımların teşviki konularında anlaşmalar uygulamaya konacak.
CEZAYİR: Afrika kıtasında anahtar ülke olarak görülüyor ve yüksek gümrük vergileri için STA imzalanmasına çalışılıyor. 5 milyar dolara yakın ticaretin yapıldığı ülkede, inşaat projeleri de ilgi çekici. 5 milyar dolarlık dünyanın üçüncü büyük cami projesi için Türk firmaları da talip oldu. TPAO ise bu yıl ülkede ofis açma kararı aldı.
PAKİSTAN: İki ülke arasında devreye giren tren hattı, nakliye sorununun çözümü için önemli bir gelişme oldu. Birkaç yıldır gerileyen ilişkiler Başbakan Erdoğan'ın ziyaretiyle işadamlarına vizenin kaldırılmasıyla yeniden hareketlendi. Pakistan'la 742 milyon dolar olan ticaret hacminin 5 milyar dolara çıkarılması için STA imzalanmaya çalışılıyor.
SENEGAL: Özellikle Güney Afrika'ya inme çabaları çerçevesinde artan temas ve fuarlar ile KOBİ'lerin kıtaya artan ilgisi ihracatı artırdı. Türkiye'nin STA önerisine sıcak bakarken; inşaatın yanında enerji makineleri, tarım ve tekstilde işbirliğiyle ilgileniyorlar.
TİCARETİ ARTIRAN 5 ADIM
1-Karşılıklı vize kolaylıkları,
2-Hızlandırılan serbest ticaret anlaşması (STA) görüşmeleri
3-Ulaştırmaya dönük iyileştirmeler
4-İnşaat projelerinden daha çok pay alınması ve
5- Yoğun ziyaret programları
Kaynak: Referans