Dünyanın en büyük ekonomisi olan ABD’de kredi krizi ile başlayan sorun, finans piyasalarına yansıması ile boyut büyüterek global kriz halini aldı.Ticari işletmeler de Türkiye olarak büyük boyutta ilişkimiz olmamakla birlikte ABD’de başlayan krizden Avrupa ve dolayısı tüm dünya ekonomileri gibi biz de etkilendik.
ABD’de ve Avrupa’da birçok banka tarihe karıştı. Türkiye 2001’de finansal krizi yaşamış olmasını, tüm dünyanı etkileyen bu global krizde en azından finans piyasalarında bir kriz yaşamayarak daha derinleşmesini önlemiş oldu.
Kriz etkisinde kalan tüm ülkelerde ticari hayatta büyük durgunluklar yaşandı. Tüketiciler yalnızca yaşamsal gereksinimleri karşılayarak diğer harcamaları için beklenti içine girdiler.
BÜYÜK ÖLÇEKLİ DARALMA
ABD’de 2007 yılında finans ve sigorta, gayrimenkul, inşaat, ve madencilik sektörleri başta olmak üzere büyüme hızının yavaşlaması ile kendini hissettirmeye başlayan ve 2008’de kendini etkili biçimde hissettiren krizin daha baskıcı etkileri 2009’un ilk yarısında da en üst seviyelerde devam etti. 2009 son çeyreğinde iyileşmelerin başlayacağı ön görüleri büyük ölçüde gerçekleşmedi. 2010’da da etkilerinin süreceği 2011’den itibaren düzelme sinyallerinin başlayacağı değerlendiriliyor. Birçok sektörde büyük ölçekli daralmalar yaşandı, işsizlik oranları arttı, her türlü üretimde düşüş yaşandı. Ülkelerin bütçelerinde beklentilerin üzerinde açıklar oluştu.
TAŞIMACILIKTA YÜZDE DARALMA
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre genel ekonomik verilerde yılın 9 ayında ortalama küçülme oranı 8,4 oldu. Bilindiği üzere 2009’un ilk çeyreğinde yaşanan küçülme oranı 14,7 olmuş, ve 1945 yılında yaşanan 15,3’lük küçülmeye yakın (0,6 farkla) bir küçülme yaşanmıştı. 2009 son çeyreğinde ortaya çıkacak verilerle, 2009 küçülmesinin 6-7 civarlarında olacağı ön görülüyor.
Bütün bu olumsuz ekonomik göstergeler ticari yaşamın olmazsa olmaz unsuru olan taşımacılık sektöründe de 2009’da yüzde 40’lara varan daralmaların yaşanmasına sebep oldu.
Üretimde, ithal ürünlere dayalı bir sanayi oluşmuş olması, tüketici taleplerinin en düşük seviyelere gerilemesi, gerek ithalat gerekse ihracat ürün taleplerinde de bunun yaşanması sonucu uluslar arası taşımacılıkta da aynı oranda daralmalar görüldü. Denizyolu taşımacılığında yükselişe geçen veriler durgunluk yaşamaya başladı. Avrupa’nın en büyük tır filosuna sahip ülkemiz karayolu taşımacıları da sıkıntıdan payını aldı. Aynı küçülmeler demiryolu ve havayolu taşımacılığında da görüldü.
2 KARGO FİRMASI FAALİYETLERİNE SON VERDİ
2009’da yurtiçi taşımacılık faaliyetinde bulunan kargo şirketlerinden 2’si faaliyetlerine son verdiler.
Ticari yaşamdaki durağanlık, özellikle üretim-tüketim zincirinin en önemli halksı olan ve ülke genelinde tüm noktalara taşımacılık yapan, ürünleri nihai tüketiciye ulaştıran, depolama ve elleçleme, ambalajlama gibi katma değerli hizmet sunan kargo ve lojistik şirketleri krizin olumsuzluğunu en fazla yaşayan sektörlerden birisi oldu.
Görülen tabloda mutlak suret üretimin arttırıması için gerekli ve doğru ekonomik politikaların oluşturulması ve milli gelirimizin lokomotifi olan sanayi üretiminin önünün açılması, tüm sektörlerde olumsuzlukların giderilmesine, üretim tüketim dengelerinin sağlıklı bir hale dönüşmesine yarar sağlayacaktır.
2009 son çeyreğinde yaşanan sanayi üretim endeksine göre gerilemenin durduğunu, bir önceki ekim ayının yüzde 6,5 üzerinde olduğunu, eylül ayına göre ekim ayının yüzde 13,7 artış olduğunu, gıdada üretim patlaması yaşandığını, kimyasal madde ve ürünlerinde, elektrikli alet ve makine sanayinde, mobilya ve imalat sanayinde endekslerle anılan sektörlerin toparlanmaya başladıklarını görebiliyoruz. Ekonomik sarsıntının hala atılmadığı sektörler olarak giyim ve tekstil sanayi görülüyor.
2010’UN İKİNCİ ÇEYREĞİ
Dünya Bankası’nın yaptığı ve Doğu Avrupa ülkelerini kapsayan, küresel mali krizden en hızlı çıkış yakalayacak ülkelerin tespiti anketinde, Bulgaristan, Macaristan, Letonya, Litvanya, Romanya gibi ülkelerin önünde yüzde 7 ile Türkiye en yüksek oranda görülüyor. Türkiye’de yapılan ankette görüşülen işletmelerin yüzde 50’den fazlası 2010’un 6 ayında satışların artacağını öngörürken, yüzde 14’lük kesim ise istihdamın düşeceğini öngörüyor.
Gerek sanayide kıpırdanma, gerekse diğer verilerin ışığında değerlendirme yaptığımızda 2010 yılının ikinci çeyreğine kadar olumlu beklentiler içerisinde bulunulduğunu ikinci çeyrekten itibaren de düzelmenin başlayacağı umut edilmektedir.
Bu görüşler doğrultusunda lojistik ve taşımacılık sektörünün yurtiçi boyutunda 2010 için beklenen tabloda, hareketlenecek üretim ve buna paralel talep doğacak tüketimin kargo şirketlerine olumlu yönde yansıması olacaktır.
Bu durumda zaman zaman sadece sevkiyat ve teslim nokta/noktaları arasındaki hizmet olarak tanımlanan lojistik konusunun daha detaylı ve sadece teslimattan ibaret olmayan stok yönetimi, sipariş işleme, depolama, kuruluş yeri tespiti, rut yönetimi, elleçleme, ambalajlama ve mümkün olabilen en üst seviyede konsolide etme şeklinde realize edilmesi ve salt taşımacılık yerine bu tür operasyonları yapacak, kurumsal hizmetler üretecek sektör oyuncularının başarı şansı daha yüksek görnmektedir.
MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ ÖNE ÇIKIYOR
Günümüzde tüketici tercihlerinde olmazsa olmaz kuralı olarak “ müşteri memnuniyeti” öne çıkmaktadır.
Lojistik ve kargo işletmeleri bu prensibi öne tutarak müşterilerinin isteklerine yoğunlaşarak başarı şansını arttırmayı sağlayabileceklerdir.
2010 yılının ülkemize huzur, tüm sektörlere bol kazanç, mutlu ve sağlıklı günler getirmesi en büyük dileğimizdir.
Kaynak: Selahattin Doğan / Transport