21/11/2009
Gümrük Müsteşarlığından:
Gümrük Genel Tebliği
(Gümrük İşlemleri)
(Seri No: 74)
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin
amacı; 27/10/1999 tarih ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 221 inci maddesinde yer
alan fazla çalışma ücretlerinin tahsiline ilişkin usul ve esasların
düzenlenmesidir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 4458
sayılı Gümrük Kanununun 221 inci maddesi ile 29/9/2009 tarihli ve 2009/15481
sayılı 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki
Bakanlar Kurulu Kararının 134 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Gümrük idarelerinde yapılan fazla çalışmaların genel esasları
MADDE 3 – (1) Normal çalışma
saatleri dışında veya resmi tatil günlerinde gümrük personelinin çalışması
fazla çalışma ücretine tabidir.
(2) Normal çalışma saatleri dışında çalışma başvurusu, mesai saatleri içinde
ilgili gümrük idaresine yapılır. İş sahiplerince, gümrük idarelerine yönelik
fazla çalışma taleplerine ilişkin dilekçelerde fazla çalışmanın başlangıç ve
bitiş saatleri ve yapılacak fazla çalışmanın kapsam ve niteliği belirtilir.
Sözkonusu dilekçeler ilgili gümrük idaresinde saklanır. İlgili gümrük idare
amirince başvuru yerinde görülürse, çalışacak personelin fazla çalışma
ücretleri ile varsa kanuni yollukları ilgili muhasebe birimi hesabına
yatırıldıktan sonra, fazla çalışma yapılır. İlgili muhasebe birimi de dahil olmak
üzere memurlar bu suretle kendilerine verilecek işleri yapmakla görevlidir.
Ancak, iş sahiplerinin normal çalışma saatleri dışında veya resmi tatil
günlerinde hizmet verilmesine ilişkin talepleri, belirlenen ücretin tatilden
sonraki ilk iş gününde, yatırılacağına dair taahhütname verilmesi kaydıyla
kabul edilir. Bu yükümlülükleri yerine getirmeyenlerin müteakip talepleri, bu
yükümlülük yerine getirilinceye kadar karşılanmaz.
(3) Yükümlünün talebi halinde global olarak fazla çalışma ücreti yatırılması ve
her fazla çalışma talep dilekçesi konusu tutarın toplam miktardan mahsup
edilmek suretiyle işlem tesisi mümkündür. Bu şekilde global mesai tahsil
edilmesi yükümlülerin her defasında fazla mesai dilekçesi verme zorunluluğunu
ortadan kaldırmaz. Bu durumda, global olarak tahakkuk ettirilen ve tahsil
edilen fazla çalışma ücretlerinin mahsup işlemleri izleyen ayın en geç üçüncü
günü mesai bitimine kadar yapılır.
(4) a) Fazla çalışma ücretinin belirlenmesinde, fazla çalışılan süre ile işin
ve işlemin özelliği, işin görüleceği mahallin gümrük idaresine olan uzaklığı,
görevlendirilen personel sayısı ve çalışma saat ücreti dikkate alınır.
Görevlendirilen personel için fiilen çalıştığı ve/veya çalışacağı saat kadar
fazla çalışma ücreti tahakkuk ve tahsil edilir.
b) Bir işte birden fazla memur çalıştığı takdirde, her memur için aynı miktarda
fazla çalışma ücreti tahakkuk ettirilir.
c) Fazla çalışma süresi, görevli personel başına normal günlerde yedi; hafta
tatili, ulusal ve dini bayramlar ile genel tatil günlerinde ondört saati
geçemez. Bu limitler dahilinde kalmak kaydıyla fazla çalışma için belirlenen
saatlerin aşılması durumunda, aşılan süre nispetinde ayrıca fazla çalışma
ücreti tahsil edilir.
ç) Hafta içi uygulanan fazla çalışma saat ücreti ile hafta sonu uygulanan fazla
çalışma saat ücreti arasında herhangi bir farklılık yaratılmaz.
d) Muhasebe birimi hesabına yatırılan fazla çalışma ücretlerinin tamamı, en geç
izleyen ayın üçüncü günü mesai bitimine kadar, bu günün resmi tatile rastlaması
halinde, tatilden sonraki ilk iş günü Ankara Gümrük Muhasebe Birimi hesabına
aktarılır.
(5) a) Fazla çalışmada, gereğinden fazla memur görevlendirilmez. Fazla
çalışmada memur görevlendirilmesi sırasında aşağıda belirtilen şekilde
görevlendirme yapılır.
b) Fazla çalışma yapmak üzere deniz ve hava sınır kapılarında bulunan gümrük
idarelerinde ihracatta en fazla 3, bunun dışındaki işlemlerde en fazla 4, diğer
gümrüklerde ihracatta en fazla 2, bunun dışındaki işlemlerde en fazla 3
personel görevlendirilir. Ayrıca görevlendirilmeleri halinde, idare amiri ve
vezne memurları için 1’er saatlik fazla çalışma ücreti tahakkuk ettirilir.
(6) a) Boş konteynerlerin yükleme ve boşaltma işlemlerinde en fazla 3 personel
ve çalışılan saat ücreti esas alınmak suretiyle fazla çalışma ücreti tahakkuk
ettirilir.
b) Dolu konteynerlerle ilgili fazla çalışma ücreti belirlenirken, yükleme ve
boşaltma işlemlerinde ihracat için en fazla 3, ithalat için en fazla 5 personel
ve çalışılan saat dikkate alınır.
c) Ro-Ro taşımacılığında araçlar için kamyon başına tahsil edilen ücret esas
alınarak fazla çalışma ücreti tahakkuk ettirilir.
ç) 1) İhracat transit işlemleri hariç, transit işlemlerinin TIR Karnesi
kapsamında yapılması halinde en fazla 3 personel ve çalışılan saat ücreti esas
alınmak suretiyle,
2) Transit işlemlerinin transit beyannamesi kapsamında yapılması durumunda ve
özet beyanla birlikte transit beyannamesinin taşıyıcı tarafından eşzamanlı
olarak verilmesi halinde en fazla 3, diğer hallerde ise transit beyannamesi için
en fazla 3 ve özet beyan için en fazla 2 personel ile çalışılan saat ücreti
esas alınmak suretiyle, fazla çalışma ücreti tahakkuk ettirilir.
d) Gemi geliş ve gidişlerinde özet beyan, soru kağıdı gibi yapılan işlemler
için tahakkuk ettirilecek fazla çalışma ücreti kişi başına 2 saati geçmez.
e) 1 saatten az süren işlemlerden 1 saatlik fazla çalışma ücreti tahsil edilir.
(7) a) Deniz ve kara hudut kapılarından giriş-çıkış yapan kamyonlar için kamyon
başına fazla çalışma ücreti alınır. Bu işlemlerde saat başına fazla çalışma
ücreti tahsil edilmez.
b) Yükleme, boşaltma gibi gümrük işlemleri yapan Türk ve yabancı plakalı
kamyonlar için çalışılan saat esasına göre fazla çalışma ücreti tahakkuk ve
tahsil edilir.
(8) Fazla çalışma ücretleri doğrudan Muhasebe Birimi veya gümrük vergilerinin
tahsiline yetkili bankalardaki ilgili Muhasebe Birimi hesabına yatırılır.
(9) Bu maddede geçen normal çalışma saati, konuyla ilgili özel düzenleme ve
talimatlar saklı kalmak kaydıyla Valiliklerce belirlenen mesai saatleridir.
(10) Fazla çalışmaları Başmüdür, müdür veya vekilleri düzenler ve kontrol eder.
Fazla çalışma ücreti tahsil edilmeyecek durumlar
MADDE 4 – (1) Normal çalışma
saatleri içerisinde yapılan iş ve işlemler için iş sahiplerinden fazla çalışma
ücreti talep edilmez.
(2) Yolcular ile yolcuların kişisel kullanımına mahsus ve yolcu taşımacılığı
yapan taşıtlar ile deniz ve kara hudut kapılarından giriş-çıkış yapan yabancı
plakalı kamyonlardan fazla çalışma ücreti tahsil edilmez.
Fazla çalışma masrafları
MADDE 5 – (1) Fazla çalışma
yapacak personelin işlem mahalline götürülüp getirilmesinin talep edenler
tarafından sağlanmaması halinde yol masrafları da bu kişilerce karşılanır. Yol
masrafları global olarak tahsil edilmez.
(2) Yollukların hesaplanmasında objektif değerlendirme yapılması esastır.
Gidilecek mesafenin rayiç tutarının belirlenmesinde Şoförler ve Otomobilciler
Odasından temin edilen tarifeler veya Belediye Başkanlığınca onaylı Köyler ve
Şehirlerarası Taksi Ücret Tarifesi esas alınır.
(3) Muhasebe birimi hesabına yatırılan yolluklar, bizzat fazla çalışmada
görevlendirilen hak sahibi personele ödenir.
Fazla çalışma ücretlerinin duyurulması
MADDE 6 – (1) 2009/15481 sayılı
4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki Bakanlar
Kurulu Kararının 122 nci maddesi ile belirlenen ve yine anılan madde gereğince
her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca
belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılacak olan fazla çalışma ücretleri
her yıl, yılın ilk gününden geçerli olmak üzere Gümrük Müsteşarlığınca tebliğ
ile duyurulur.
Diğer uygulamalar
MADDE 7 – (1) Hava, deniz ve
karayolu taşıma sektör temsilcilerince mesai dışı gümrük hizmeti taleplerinin
tüm taşımaya yaygınlaştırılarak karşılanması hususunda talepte bulunulması
halinde bu işlemle ilgili olarak yazılı mutabakat kapsamında ayrıca düzenleme
yapılır.
Yürürlük
MADDE 8 – (1) Bu Tebliğ yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 9 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini
Gümrük Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.