Küresel kriz nedeniyle serbest bölgelerde yapılan ticarette gerileme trendi devam ederken, Ocak-Ekim döneminde yüzde 34,3 azalmayla 14,2 milyar dolarlık ticaret yapıldı.
En fazla ticaret 3,1 milyar dolar ile İstanbul Deri Serbest Bölgesi'nde gerçekleşti. En fazla ticaretin yapıldığı ülkeler, 5,1 milyar dolarla OECD ve AB ülkeleri oldu.
Serbest bölgelerde istihdam edilen personel sayısında da yüzde 15,4 gerileme yaşanırken, söz konusu bölgelerde 45 bin 149 kişiye istihdam sağlandı.
Dış Ticaret Müsteşarlığı verilerinden yapılan hesaplamalara göre, Ocak-Ekim döneminde en fazla ticaretin gerçekleştirildiği bölge İstanbul Deri Serbest Bölgesi olurken, söz konusu bölgede geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 41,4 gerilemeyle 3 milyar 99 milyon 235 bin dolar ticaret yapıldı.
Ege Serbest Bölgesinde yüzde 35,8 gerilemeyle 2 milyar 178 milyon 425 bin dolarlık, İstanbul Atatürk Havalimanında (İstanbul-AHL) ise yüzde 23,9 gerilemeyle 2 milyar 324 milyon 965 bin dolarlık ticaret yapıldı.
İstanbul Deri Serbest Bölgesinde geçen yıl aynı dönemde 5 milyar 290 milyon 536 bin dolarlık, Ege Serbest Bölgesinde 3 milyar 395 milyon 100 bin dolarlık, İstanbul-AHL'de de 3 milyar 55 milyon 160 bin dolarlık ticaret gerçekleştirilmişti.
Bir önceki yılın Ocak-Ekim dönemine kıyasla Mersin Serbest Bölgesinde yüzde 36,4 azalma ile 1 milyar 523 milyon 231 bin dolarlık ticaret yapılırken, İstanbul Trakya Serbest Bölgesinde yüzde 43,8 gerileme ile 922 milyon 336 bin dolarlık, Bursa Serbest Bölgesinde yüzde 27,5 gerileme ile 1 milyar 28 milyon 646 bin dolarlık, Avrupa Serbest Bölgesinde yüzde 28,1 gerileme ile 957 milyon 437 bin dolarlık, Antalya Serbest Bölgesinde yüzde 19,7 gerilemeyle 512 milyon 180 bin dolarlık, Kayseri Serbest Bölgesinde yüzde 42,4 gerilemeyle 351 milyon 687 bin dolarlık ticaret gerçekleştirildi.
İki bölgede artış yaşandı
Kocaeli Serbest Bölgesi ile TÜBİTAK-MAM Teknoloji Bölgesi ise krize rağmen ticaret hacmini artırdı. Kocaeli Serbest Bölgesi'nde 10 ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13,7 artışla 681 milyon 118 bin dolarlık, TÜBİTAK-MAM Teknoloji Bölgesi'nde ise yüzde 65,2 artışla 129 milyon 203 bin dolarlık ticaret yapıldı.
Bu arada, serbest bölgeler aracılığıyla Ocak-Ekim döneminde en fazla ticaretin yapıldığı ülkeler 5 milyar 104 milyon 644 bin dolarla Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri oldu. Söz konusu ülkelere yapılan ticaret geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 36,1 geriledi.
27 AB ülkesiyle geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 34,2 azalışla 4 milyar 245 milyon 193 bin dolarlık, diğer OECD ülkeleriyle de yüzde 44,1 azalışla 859 milyon 451 bin dolarlık ticaret gerçekleştirildi.
Diğer Avrupa ülkeleri ile 32 milyon 90 bin dolarlık, Bağımsız Devletler Topluluğu ile 484 milyon 303 bin dolarlık, Kuzey Afrika ve Orta Doğu ülkeleri ile 1 milyar 214 milyon 959 bin dolarlık, diğer ülkelerle de 1 milyar 537 milyon 180 bin dolarlık ticaret yapıldı.
Bu arada, söz konusu dönemde serbest bölgelerin istihdama katkısı da 45 bin 149 kişi oldu. Geçen yıl aynı döneme göre serbest bölgelerdeki istihdam da yüzde 15,4 geriledi.
Öte yandan, serbest bölgeler, ülke sınırları içinde olmakla birlikte; gümrük, vergi, kambiyo, fiyat, kalite ve standartlara ilişkin hükümlerin uygulanmadığı belirli alanlar olarak biliniyor.
Kaynak: Dünya