Romanya
ülkemiz ticaretinde oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Romanya’nın gelecekte Avrupa
Birliği’nin Orta Asya ve Ortadoğu bağlantılarında, özellikle ulaştırma alanında
daha aktif rol oynayacağına kesin gözüyle bakılmalı, bu nedenle iki ülke
arasında yapılacak yatırımlar ve alınacak bazı önlemlerle, karşılıklı olarak
dış ticaret hacminin daha da artırılması mümkün görülmektedir.
Konuyu
daha geniş bir perspektiften irdeleyecek olursak, Karadeniz limanları arası
taşımalarda Türkiye’nin Kısa Mesafeli Denizyolu Taşımacılığı için atacağı en
önemli adımlardan birisi, kendi karasuları içersinde ki Karadeniz sahillerinde
yeni limanlara sahip olması gerekliliğini net olarak görmek mümkündür.
Söz
konusu yeni limanlardan biri Trakya, bir diğerinin Anadolu yakasında olması,
Trakya için İğneada ile Kıyıköy arasında, Anadolu yakası için de
Şile-Kerpe-Kefken civarında seçilecek bölgelerde yapılacak iskeleler ile yüzer
dalgakıranların ana yatırım, bunları bağlayacak olan otoyol ve demiryolları
ikincil yatırımlar olarak düşünülmelidir.
Bu
limanlar öncelikli olarak Bulgaristan vize ve geçiş belge sorunlarında
Türkiye’ye güç kazandıracağı gibi, Türk Tır’larının Ro-Ro gemileri ile Romanya
ve sonrası diğer ülkelere de emin ve seri hareket edebilmelerini sağlayacağı
gözden kaçırılmamalıdır.
Karadenizin
Trakya kesiminde tesis edilecek liman, Tekirdağ-Asyaport ve Kumport
limanlarının yükleriyle, Çorlu-Hadımköy bölgesindeki imkanların Karadenize
dağıtılmasını, Anadolu kesimindeki limanda aynı şekilde Gebze-Kocaeli üretim
bölgesinin yüklerinin iletilmesinde önemli işlev yüklenecektir. Bu genişleme
bir taraftan İstanbul Boğazı köprü geçişlerini azaltırken, Ro-Ro hattıyla
birleştirildiği takdirde, kamyonların kullanacakları yeni bir geçiş noktası
olabilecektir. Ayrıca öngörülen yeni limanlar Marmara bölgesi yüklerinin
demiryolu ile ulaştırılması halinde, boğaz sıkışıklığına da çare olabilecektir.
Halen
Orta ve Doğu Karadeniz bölgesinde yer alan Samsun ve Trabzon limanlarımız ile
Romanya limanları entegre edilebilirse, Avrupa Birliği içersinden Romanya’ya
buradan İran ve Irak güzergahına gidecek yükler, söz konusu limanlarımıza
yönlendirildiği takdirde, ileri ve ters yönlü akışlarla bu güzergah iki ülke
ekonomisine ciddi katkılar sağlayabilecektir.
Konu
ile ilgili geniş açılı perspektifimizde; vagonların gemi ile taşınabildiği ve
sonradan güzergahına demiryolu ile devam edebilen Gemi-Tren intermodal
taşımacılık türü, asla gözden uzak tutulmamalıdır. Bu konu tüm ulaştırma
işbirlikteliklerinde iki ülke arasında mutlak surette gündeme getirilmelidir.
Tüm Dünya’da ulaştırma alanında demiryolu ile denizyolu entegrasyonunun
geleceği planlanmakta, buna uygun altyapı yatırımları ve mevzuatın basitleştirilmesi
yönünde çaba sarfedilmektedir.
Dökme
yüklerin taşınması ile ilgili değinmek istediğimiz çok önemli bir konuya
gelince… Bilindiği gibi başta gübre olmak üzere Romanya’dan Türkiye’ye dökme ve
çuvallı yükler taşınmaktadır. Bu işlemlerde Türkiye’de genelde gittikçe
sayıları azalmakta olan Belediye iskeleleri kullanılmaktadır. Bu iskelelerin
kullanılma nedeni; limanlarımızın pahallı olması, bu tür taşınan ucuz malların
maliyetini inanılmaz boyutta artırmasıdır. Bu konuda vermek istediğimiz mesaj,
doğrudan Denizcilik Müsteşarlığının ilgili birimlerine ve değerli
yöneticilerinedir.
Öngörülerimizi
içeren satırlarımızda irdelemek istediğimiz bir diğer konu, Nehir gemilerinin
trafiği için de devreye girilmesidir. Tüm Avrupayı kat ederek Antwerp ve
Rotterdam’a ulaşan gemiler, ne yazık ki bizim çok fazla kullandığımız
araçlardan değildir. Yanaşma, bağlanma ve solas açısından şartların iyi
tartışılmasında fayda gördüğümüzü ifade etmek isteriz.
UTİKAD,
Karadeniz bölgesinin gelecekte taşımacılık ve ticaret açısından büyük fırsatlar
sunacağını öngörmektedir. Bugünden atılacak doğru adımların ilerleyen
dönemlerde ekonomik anlamda Türkiye’nin önünü açacağına inanmaktadır. Avrupa
Birliği yolundaki Türkiye’de, Kısa Mesafeli Denizyolu Taşımacılığını önemle
desteklemektedir. Aynı zamanda mevcut karayolu filomuzun ekonomik yaşamları
için de değerlendirilmesinin gerekliliği konusunda kararlılığını
sürdürmektedir.
- Yazı içeriği Denizcilik Müsteşarlığına
iletilen UTİKAD görüş ve önerilerinden derlenmiştir. / Müjdat MANDAL