IRAKLA İMZALAR ATILDI

BAĞDAT - Türkiye ile Irak arasında 48 mutabakat muhtırası imzalandı. "Irak'ın birlik ve beraberliğini, toprak bütünlüğünü kesinlikle destekliyoruz" diye konuşan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, iki ülke arasındaki ticaret hacminin bunun 20 milyar dolara en kısa zamanda çıkarılması gerektiğini belirtti.

Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Ortak Kabine Toplantısı'nın ardından, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Irak Başbakanı Nuri El Maliki'nin hazır bulunduğu toplantıda 48 mutabakat muhtırasına ilgili bakanlar tarafından imza konuldu.

Başbakan Erdoğan ve Irak Başbakanı Nuri El Maliki, Türk-Irak Ortak Kabine Toplantısının ardından Başbakanlık Konutu'nda, ortak basın toplantısı yaptı.

Erdoğan, Irak'ın kuzeyinde bulunan ve Türkiye'nin güvenliği tehdit eden PKK terör örgütü ile mücadelenin önemine değinerek, "Biz Merkezi Hükümet'le bugüne kadar mutabık kaldık sağolsunlar bu süre içinde de bu mutabakatımız bozulmadı. Bundan sonraki süreçte de teröre karşı bu ortak mücadelemizi sürdüreceğimize inanıyorum" diye konuştu.

Türkiye ile Irak'ın ortak belası olan terör örgütünün ortadan kaldırılması konusundaki kararlılığa vurgu yapan Erdoğan, önümüzdeki dönemde Yüksek Düzeyde Stratejik İşbirliği Konseyi bünyesinde imzalanan mutabakat muhtıralarının uygulanmasını yakından takip edeceklerini söyledi.

Başbakan Erdoğan, "Her konuda 48 başlığın hepsini yakından takip edeceğiz. Demin ifade edildiği gibi 9 bakana 3 bakan daha ilave edilecek. Milli Savunma Bakanı, Milli Eğitim Bakanı ve Bölgesel Planlama ve Yatırım Bakanı. Bunun üzerinde ısrarla duruyorum. Çünkü Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinden sorumlu bir bakanımız olduğu için onun özellikle Irak'la olan ilişkileri büyük önem arz ediyor, Suriye ile olan ilişkileri önem arz ediyor" dedi.

Bu büyük medeniyet birikiminin, savaşlardan ve işgallerden sonra yok olduğunu ifade eden Başbakan Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Kaybolan şey büyük medeniyetlerin hepimize hediye ettiği mirastır. Kaybolan şey aslında insanlığın ortak mirası. Bilmenizi isteriz ki aynı coğrafyayı paylaşan Türk halkı, kardeş Irak halkının tüm acısını ve derdini paylaşmaktadır. Biz sizlerle ezelden ebede kader birliği içindeyiz ve Irak'ın birlik ve beraberliğini toprak bütünlüğünü kesinlikle destekliyoruz. Irk, dil, din ayrımı yapmaksızın destekliyoruz."

Ticaret 20 milyar dolara çıkmalı

Eğitimden sağlığa, demir yolundan tarım, enerji gibi büyük önem atfettikleri alanlarda çok sayıda protokolü imzaladıklarını belirten Erdoğan, şunları söyledi:

"Geçen yıl ektiğimiz tohumlar neticesini vermeye başladı. İnşallah, en yakın zamanda da bunların meyvelerini toplamaya başlarız. Bunları bir şeye inanarak söylüyorum; aramızdaki ticaret hacmi şu anda 5 milyar dolar, bunu 20 milyar dolara en kısa zamanda çıkarmamız lazım. Aslında bu attığımız adım, işte onun tohumlarını ekiyoruz ve neticesini de alacağız. Gayemiz, ülkelerimizin üzerinde bulunduğu bu havzayı, bir ekonomik havzaya dönüştürmek."

Erdoğan, geçen yıl Ekim ayında THY'nin Bağdat seferlerini başlattığını, bunun artık haftada 7 güne çıkarıldığını söyleyen Erdoğan, "Hava köprüsü kurulmuş vaziyette. Şimdi bu hava köprüsünün bir ucunun da Basra-İstanbul arasında olmasını özellikle arzuluyor ve gereğine inanıyoruz" dedi.

Enerji konusunun, ekonomik işbirliğinin temel ayaklarından birini oluşturduğunu dile getiren Erdoğan, "Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı vasıtasıyla yapılacak petrol ihracatının artırılması, aynı şekilde doğal gaz ihracatının bir kısmının Türkiye üzerinden ihracının sağlanması bunun en önemli örneklerini teşkil ediyor" dedi.

Nabucco Hükümetlerarası Zirve Toplantısına, "değerli kardeşim" dediği Maliki'nin katılarak, "Yılda 15 milyar metre küp doğal gaz Nabucco hattına biz verebiliriz" dediğini söyleyen Erdoğan, Maliki'nin bunu demesinin, katılan liderler arasında gerçekten memnuniyet yarattığını, ikili görüşmelerinde de kendisine, liderlerin bunu çok açık, net ifade ettiklerini belirtti.

Türkiye'den Irak'a saniyede 550 metre küp su

Başbakan Erdoğan, bugün yaptığı Parlamento ziyaretinde özellikle Irak'lı milletvekillerinin, Irak'a Türkiye'den su verilip verilmemesi konusunu gündeme getirdiklerini kaydetti. Erdoğan, şunları söyledi:

"Değerli kardeşimle de bunu görüştük, ama anladım ki milletvekili arkadaşlar ya bilmiyorlar konuyu, veyahut da kendileri bu konuda bugüne kadar bilgilenmek ya da farklı bir şey herhalde benden beklediler. Onun için ben bunu kendilerine açıkça ifade ettim. Maliki kardeşimden bu zarureti duyduğum günden itibaren, ilgili bakan arkadaşıma gerekli talimatı vermekle kalmadım, bizzat gün be gün verilen suyun miktarını takip ettim. Hatta arkadaşlarımız, Suriye-Irak Türkiye, üçlü olarak bu süreci takip ettiler ve bu ayın 20'sine kadar da suyun verilmesi noktasında taahhüdümüz var. Atatürk Barajı'nı farklı yerlerden beslemek suretiyle bunu sağlama sözünü verdiğimiz için, ortalama saniyede 550 metre küp suyu Irak gönderdik, gönderiyoruz. Bizden istenen aslında ortalama 500 metre küp saniye idi. Bazen 512 metre küp, bazen 622 metre küplere kadar çıktı. Fakat ortalamada 550 metre küp yakaladık ve bu noktada biz verdiğimiz sözün arkasındayız ve sonuna kadar tutarız. Bundan sonraki sürece yönelik olarak üç ülke oturur, bunları yine değerlendiririz."

Dünyanın iklim değişikliğini yaşadığını, Türkiye'nin geçen yıl ciddi kuraklık yaşadığını ifade eden Erdoğan, konuyla ilgili süratle tedbir aldıklarını, almaya devam ettiklerini anlattı. Erdoğan, "Şu anda kapalı sistemlere geçiyoruz. Suyun israfını engellemenin adımlarını atıyoruz. Bir taraftan geri dönüşüm için çalışmalar yaptırıyoruz. Aksi takdirde Türkiye suyu bol bir ülke değil. Ama dikkatli olmak zorundayız" diye konuştu.

Örnek olacak

Irak Başbakanı Nuri El Maliki de Erdoğan'ın geçen yıl Temmuz ayında Irak'a yaptığı ziyarette, bugün varılan yüksek düzeyli stratejik konseyin adımlarının atıldığını söyledi.

Ziyaretin ardından iki ülkenin ilgili bakanlarının görüşmelerini sürdürerek, üzerinde mutabakata varılan anlaşmaları en iyi şekilde tamamlamaya çaba harcadıklarını anlatan Maliki, "Biz inanıyoruz ki iki ülke arasında karşılıklı saygıya ve ortak çıkarlara bağlı olarak sürdürülen bu buluşmalar şüphesiz ki örnek bir ortaklığı oluşturacaktır" dedi.

Irak Başbakanı Maliki, şunları kaydetti:

"İki ülke arasında gelişmekte olan ilişkiler şunu ispatlamıştır ki bölge için en iyi sonuca varılacak metot ve yol diyalogdan geçmektedir. Diyalog ve karşılıklı saygı ile daha önce yapılmış olan bazı girişimler bertaraf edilip, bölge için en sağlam ilişkilerin kurulmasının bir örneğini teşkil etmektedir."

İmzalanan muhtıralar

İmzalanan mutabakat muhtıraları şunlar:

Ticaret

Irak ve Türkiye Arasında Düzenlenecek Fuarlara İlişkin Mutabakat Muhtırası, Serbest Ticaret Anlaşmasının Olası Etkilerinin İncelenmesi İçin Kurulacak Komisyona İlişkin Mutabakat Muhtırası,  Ortak Yatırım Komisyonu Kurulmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası, Serbest Bölgeler Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Muhtırası, Yeni Sınır Kapılarının Açılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası.

İçişleri

Güvenlik İşbirliği Anlaşması, Polis Eğitimi Alanında İşbirliği Protokolü, İstihbarat Eğitimi Alanında İşbirliği Protokolü, Terörle Mücadele Anlaşması.

Müteahhitlik, Müşavirlik, Toplu Konut, Altyapı, Yol ve Köprü Projelerinin Gerçekleştirilmesine İlişkin Mutabakat Muhtırası, Teknik Eğitim Alanında İşbirliğinin Sağlanmasına İlişkin Mutabakat Zaptı, Standardizasyon ve İnşaat Malzemesi Üretimi Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı.

Sağlık

Sağlık Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Muhtırası, Ortak Sağlık Haftaları Düzenlenmesine Dair Çalışma Protokolü, Tıbbi Tecrübe Alışverişinin Düzenlenmesine Dair Çalışma Protokolü, Iraklı Sağlık Personelinin Türkiye'de ve Irak'ta Eğitimine Dair Çalışma Protokolü, Irak Ulusal Sağlık Sistemine Destek Sağlanması ve Sağlık Sisteminin Güçlendirilmesine Dair Çalışma Protokolü, Türkiye'de Hasta Tedavisi Sağlanmasına Dair Çalışma Protokolü, Kardeş Hastane Kurulmasına Dair Çalışma Protokolü, Bir Tıbbi Ekipman Bakım ve Kalibrasyon Merkezine Yardımcı Olmak Üzere Teknik Destek Sağlanmasına Dair Çalışma Protokolü, Hudut Sağlığına Teknik Destek Sağlanmasına Dair Çalışma Protokolü, Hastane Yönetimine Teknik Destek Sağlanmasına Dair Çalışma Protokolü, Türkiye ve Irak Arasında İlaç, Tıbbi Cihaz ve Malzeme Ticaretinin Teşvikine Dair Çalışma Protokolü.

Ulaştırma

Gaziantep-Musul hattında taşıma yapan bir yük treninin Ekim ayı içinde sefere konulması ve bu sefere mahsus olmak üzere bir defalık vagonların geri dönüşü için tanınan 6 günlük sürenin 15 güne çıkarılması, akabinde bu hatta düzenli tren seferlerinin yapılması için iki ülke demir yolu idarelerinin gerekli çalışmaları yapması ve buna dair bir Mutabakat Zaptı,

İki ülke arasında yeni ve doğrudan demir yolu bağlantıları kurulabilmesi için gerekli etüt ve proje çalışmalarının müşterek olarak sürdürülmesi hususunda bir Mutabakat Zaptı,

Irak demir yollarının lokomotif, vagon ve yedek parça ihtiyaçlarının ilgili Türk kurumlarından alınması ve bu çerçevede; İlk olarak TUVASAŞ'tan 14 adet yolcu vagonunun satın alınması ve buna ilişkin sözleşme, Finansman ihtiyaçlarının giderilmesi halinde TÜLOMSAŞ'dan 30 adet lokomotif ve TUVASAŞ'dan 50 adet yolcu vagonu satın alınması için yapılan görüşmelerin sonuçlandırılması ve lokomotif satışlarına dair bir Mutabakat Zaptı,

Irak Demiryollarının mevcut lokomotifleri ile yolcu vagonlarının revizyon ve yenilenmeleri ile eğitim konularında iki ülke ilgili kurumları arasında iş birliği yapılmasına dair Mutabakat Zaptı, Araç muayene, denetim, sürücü lisansları, firma lisansları ve kara yolu mevzuatı gibi teknik konularda iki ülke arasındaki iş birliğinin geliştirilmesi hakkında bir Mutabakat Zaptı, Otobüs terminallerinin fizibilite çalışması, inşası ve işletilmesi konularında iş birliğine yönelik bir Mutabakat Zaptı, Yolcu ve yük taşımacılığı yapan Türk özel firmaları ile Irak Devlet Taşımacılık Şirketinin ortaklığı vasıtası ile Irak'ta faaliyet gösterilmesi konusunda bir Mutabakat Zaptı, Irak milli denizcilik şirketi ile Türk özel denizcilik şirketlerinin ortak taşımalar yapabilmesi, limanların temizlenmesi, batık gemilerin çıkarılması vb. konularda iş birliği imkanlarının gözden geçirilmesi ve diğer ortak denizcilik faaliyetlerinin düzenlenmesine ilişkin bir Mutabakat Zaptı, Denizcilik Alanına İşbirliğine İlişkin Mutabakat Muhtırası,İki Ülke Arasında Yeni ve Doğrudan Demiryolları Hattı kurulabilmesi İçin  Gerekli Etüt ve Proje Çalışmaları'nın Sürdürülmesi İçin Mutabakat Muhtırası. Limanların Temizlenmesi Batık Gemilerin Çıkarılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası  

Çevre-Enerji

Su Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı, Ormancılık Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı, Meteoroloji Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı, Çevre Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı

Irak Doğal Gazının Türkiye Üzerinden Avrupa Ülkelerine Nakli Konusunda Mutabakat Muhtırası,

Doğal Gaz Boru Hatlarının (Şehir içi dağıtım şebekeleri dahil) Planlanması, Yapımı, İşletimi ve Bu Hususlarla İlgili Mevzuat Altyapısının Hazırlanması Konusu da Dahil Olmak Üzere Irak Tarafına Türkiye Tarafından Verilecek Eğitime İlişkin Mutabakat Muhtırası, İki Ülke Arasındaki Yeni Elektrik İletim Hatlarının Tamamlanması ve Mevcut İletim Kapasitesinin Artırılması Hususlarında Mutabakat Muhtırası, Kerkük-Yumurtalık Ham Petrol Boru Hattı Taşıma Anlaşmasının Süresinin Uzatılmasına İlişkin Anlaşma.

Tarım

Tarım Alanında Ekonomik, Bilimsel ve Teknik İşbirliği Mutabakat Muhtırası, Hayvan Sağlığı Alanında İşbirliği Mutabakat Muhtırası, Bitki Sağlığı ve Karantina Mutabakat Muhtırası.

İşadamlarıyla da biraraya geldiler

Başbakan Erdoğan ile Irak Başbakanı Nuri El Maliki, Türk ve Iraklı iş adamlarıyla bir araya geldi. Başbakan Erdoğan, burada yaptığı konuşmada, Türkiye ve Irak için tarihi bir anın yaşandığını ifade etti.

Alt yapısıyla Üst yapısıyla yeni bir Irak'ın inşasında, Türkiye'nin de alın terinin olabileceğini vurgulayan Erdoğan, özellikle müteahhitlik hizmetleri konusunda Türk iş adamlarının önemli işler yüklendiğini belirtti.

"Hicaz ve Bağdat demir yollarını o günün koşullarında biz inşa etmiştik" diyen Başbakan Erdoğan, şimdi ise Musul ve Türkiye arasında bir hat inşa edilmesiyle Bağdat ve Basra'nın Avrupa'ya ulaşımının daha da kolaylaşacağını söyledi. Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

Biliyorsunuz Gaziantep-Musul tren seferleri başladı. Şimdi yük taşımacılığı için başlayan bu seferler, süratle, huzurlu bir şekilde insanımızın ulaşımına hizmet eder hale gelecek. Şu anda 2013 yılında bitecek şekilde Boğaz'ın altından Marmaray Projesi'ni hayata geçiriyoruz. İnşallah bu hat bittiğinde Londra-Bağdat ile birleşecek. Aynı şekilde Pekin ile birleşecek ve bütün bu adımların artık bir barış yolunun, eskiden biliyorsunuz İpek Yolu vardı, şimdi 'Barış Yolu' diyoruz, ne anlama geldiğini anlayın...

Sağlık alanında çok tecrübeliyiz müşterek adımlar atabiliriz. Enerji alanında mevcut işbirliğimizin artarak devamı temennimizdir. Türkiye Avrupa'nın en önemli geçiş yolu haline geldi. İnşallah Türkiye, Irak'ın imkanlarının Avrupa'ya geçişinde de önemli bir hat olacaktır, önemli bir üs olacaktır. Bu tarihi anı sizlerle, değerli kardeşimle yaşamaktan duyduğum memnuniyeti ifade ediyor, dayanışmamamızın daim olmasını temenni ediyorum."

Düzenlemeler, işadamlarına kolaylıklar sağlıyor

Irak Başbakanı Maliki de Türk iş adamlarına Irak'taki yatırımlarda ortak olma dileğini iletti.

Ülkesinde ilgi ve yatırım bekleyen birçok alan olduğunu, bunların başında tarım, ulaşım, ticaret, sağlık ve güvenlik alanlarının geldiğini söyledi.

Irak'taki gelişmeye Türk iş adamlarının katkısını beklediğini dile getiren Maliki, son zamanlarda yatırımlar konusunda yapılan düzenlemelerin iş adamlarına önemli kolaylıklar sağladığını belirtti.  

Serbest Ticaret Anlaşması'nın da Türk iş adamlarının Irak'ta yatırım yapmasını kolaylaştıracağına işaret eden Maliki, "Sayın Başbakan, Irak'ta yapılacak yatırımların garanti edilmesi için sizlere söz veriyoruz" dedi.  

Kaynak: Dünya