Karayolu Yatırımlarında Son 10 Yıllık Dönemin Değerlendirilmesi ve Geleceğe Bakış” başlıklı sunumu.
DPT Müsteşarlığı Karayolları Sektör Planlama Uzmanı Murat Gürmeriç’in 10 Ulaştırma “Türkiye karayolları alt yapısının geliştirilmesine yönelik görüş ve önerileriniz“ başlıklı oturumda “Karayolu Yatırımlarında Son 10 Yıllık Dönemin Değerlendirilmesi ve Geleceğe Bakış” başlıklı sunumunu yayımlıyoruz.
Sunumda TCK bütçesinin genel bütçeye oranı ile Karayolları yatırımlarının GSYH’deki 10 yıllık gelişim grafikleri, TCK bütçesinin GSYH ile karşılaştırması, devlet ve il yolları proje stoğunun gelişimi artış eğilimi, ek ödenekler, bir karşılaştırma örneği açısından ilk ve orta öğrenim yatırımlarına bir bakış grafiği de bulunuyor, ancak burada yer veremedik.
Karayolu Yatırımlarında Son 10 Yıllık
Dönemin Değerlendirilmesi ve Geleceğe Bakış
10 yılda nereden nereye geldik?
Otoyol ağı 1.691 km à 2.010 km
Bölünmüş yol uzunluğu 3.450 km à 13.369 km
BSK uzunluğu 5.752 km à 8.004 km
Asfalt yol oranı %90,2 à % 94,3
Motorlu taşıt sayısı 8,4 m à 13,8 m
Sürücü belgesi sayısı 12,9 m à 18,4 m
Yıllık kaza sayısı 458.661 à 929.304
2007 ve 2008 merkezi yönetim bütçesi
yatırımlarının sektörel dağılımı
2007 Program % 2008 Program %
Sektörler Milyon TL pay Milyon TL pay
Tarım 1.422 12,5 1.327 11,0
Enerji 1.316 11,4 1.369 11,4
Ulaştırma 2.267 19,7 2.886 24,0
Eğitim 2.753 23,9 2.786 23,2
Sağlık 1.066 9,3 1.017 8,5
Diğer kamu
hizmetleri 2.412 21,0 2.376 19,8
Diğer sektör 252 2,2 266 2,2
Toplam 11.507 100,0 12.027 100,0
2009 merkezi yönetim bütçesi
yatırımlarının sektörel dağılımı
2009 başlangıç %
Sektör ödeneği (Milyon TL) pay
Ulaştırma-Haberleşme 5.211,4 24.2
Tarım 2.771,1 12.9
Enerji 2.815,1 13.1
Sağlık 1.637,4 7.6
Diğer kamu hizmetleri 4.167,0 19.4
Diğer sektörler 1.518,5 7.1
Toplam 21.534,2 100,0
2009 ulaştırma-haberleşme
yatırımlarının alt sektörel dağılımı
2009 başlangıç %
Sektör ödeneği (Milyon TL) pay
Karayolları 2.370 45.5
TCK Gn. Md. 2.313 44.5
Emniyet Gn. Md. 41 0.8
Ulaştırma Bakanlığı 16 0.3
Demiryolu 1.863 35.7
Havayolu 322 6.2
Denizyolu 110 2.1
Boru hattı 427 8.2
Haberleşme 120 2.3
Toplam 5.211 100,0
Karayolu yatırım tahsislerindeki temel ilkeler
Öncelikli güzergahlarda bölünmüş yol yapımları
BSK
Trafik güvenliği ve kara noktalar
Köprüler
Tesisler ve kurumsal kapasitenin arttırılması
BSK (Bitümlü Sıcak Karışım) ihtiyacı
15.000 km bölünmüş yol yapımı projesi çerçevesinde 2003-2008 yılları arasında yaklaşık 8.200 km devlet ve il yolu bölünmüş yol haline getirilmiştir. 2009 yılı içerisinde 1.700 km bölünmüş yol yapımının daha tamamlanması programlanmıştır.
Özellikle sathi kaplamalı olarak tamamlanmış bulunan bölünmüş yollarının büyük çoğunluğunun bitümlü sıcak karışım (BSK) kaplamalı hale getirilmesi gerekmektedir.
2003-2007 arasında yapılan 7.437 km bölünmüş yolun ancak 1.158 km’si BSK, kalan 6.279 km’si ise sathi kaplamalı olarak trafiğe açılmıştır. 2008 yılında da 250 km’si BSK kaplamalı olmak üzere 1.491 km bölünmüş yol tamamlanmıştır.
2009 yılı BSK hamlesi bu alanda önemli bir ilerleme olmuştur.
Önümüzdeki 10 yılın “yol” haritası
Önceliklerin iyi saptanması ve ödeneklerin verimli kullanımı
Kuruluşlar arası eşgüdüm
Demiryolu ve limanlarla entegrasyon
Ağır taşıt trafiğinin azaltılması
Trafik güvenliğinde etkin politikalar
Kamu-özel kesim işbirliği (özellikle otoyollarda)
Proje stoğunun rasyonel boyutlara indirilmesi
Fizibilite kavramına gereken önemin verilmesi
‘Life-cycle cost-benefit analysis’
Katılımcı projecilik ve etkin ÇED uygulamaları
TCK Gn. Md.’nün yeniden yapılandırılması
İzleme-değerlendirme sistemleri, performans ölçümleri
Kaynak:LH