Gümrük Yönetmeliği taslağındaki maddelerin çok uzun, anlatımının ise oldukça karışık ve ağır olduğu belirtilerek bunun yanlış anlamalara ve karışıklıklara yol açabileceği işaret ediliyor.
27281 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve yayımı tarihinden üç ay sonra yürürlüğe girecek olan 5911 sayılı "Gümrük Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile değişik Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeliği Taslağının Vapur Donatanları ve Gemi Acentalarını çok zor durumlarda bırakacak ve ağır parasal yükümlülüklerle mahkum edecek hükümler içerdiği açıklandı.
Gümrük Yönetmeliği Taslağı incelendiğinde, ilgili yönetmelik taslağında maddelerin çok uzun, lafzının ise oldukça karışık ve ağır olduğu belirtilerek yanlış anlamalara ve karışıklıklara yol açabilecek ifadeler bulunduğu ileri sürülüyor.
Bu taslağın Madde 92/1'deki eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak gümrük işlemlerinin bitirilmiş olması halinde eşya sahibi tarafından vekalet ile yetkilendirilmiş kişiler in de dahil edilmesinin anlam ve uygulama açısından haksız bir uygulama yaratacağı belirtilerek bu maddenin "aslı hükmündedir" ibaresini içeren ve taşıyıcı tarafından onaylanan ve taşıyıcı veya acentesinin teslim talimatını da içeren ilgili kısmının "...Bir örnek ilgililerce geçici depolama yerinde görevli gümrük memuruna verilir..." tarzında düzenlenmesi öneriliyor.
Sticker-yapışkan etiketle yapılan işlemler
Gümrük Mevzuatından ordinonun çıkartılmasıyla, uygulamada doğan boşluğun acenteler tarafından Konşimento nüshası arkasına yapıştırılan etiket -sticker vasıtasıyla doldurulmasıyla giderilmeye çalışıldığı işaret edilen açıklamada " Fiili durumda etiket uygulaması ile birlikte karışıklıklar önlenmiş, hatalı mal teslimi ve ithalatçıların mağduriyetine yol açabilecek tüm mahzurlar bu şekilde bertaraf edilmiştir. Malın gümrük bölgesinde teslimi esnasında, anılan mahzurların bertaraf edilebilmesi için bu hususun yasa veya yönetmelik ile düzenlenmesinin de faydalı olacağı değerlendirilmektedir" deniliyor.
Yine tasarıda "Taşıt araçlarının sahipleri, kaptanları veya acentaları tarafından gümrük idaresine verilen özet beyan veya özet beyan olarak kullanılan ticari veya resmi belgelerdeki kayıtlı miktara göre noksan çıkan kapların mahrecinden yüklenmemiş veya yanlışlıkla başka yere çıkartılmış veya kaza ve avarya sonucunda yok olmuş veya çalınmış bulunduğu gümrük idaresince belirlenecek süre içinde kanıtlanamadığı takdirde, bu noksan kaplara ait eşyadan tarife pozisyonuna veya tarife pozisyonu tespit edilemiyor ise cinsine ve türüne göre tarifede dahil olduğu faslın en yüksek vergiye tabi pozisyonuna göre hesaplanacak gümrük vergisi kadar para cezası alınır. "hükmü bulunduğu belirtilerek, eksiklik veya fazlalıklar hakkında yapılan takibatın sonucundan taşıtların sahipleri, kaptanları veya acenteleri sorumlu olacağından, takibat sonuçlanmadan beyan sahibi tarafından bu eşya hakkında bir rejim beyanında bulunulmak istenilmesi..." olarak devam eden hükmüne atıfta bulunarak bu maddenin Türk Ticaret Kanunu'nun 116-134. Maddelerinde düzenlenmiş olan özel hüküm niteliğindeki acentelik hükümleri; acenteleri ceza ödemek yükümlülüğü altında bırakan ve sorumluluk yükleyen 4458 Sayılı Gümrük Kanunun 237. Maddesi ve Gümrük Yönetmeliği Taslağının 600/3. Maddesi ile çeliştiği işaret ediliyor.
Mersin Deniz Ticaret Odası'nca yapılan öneri
MDO-Mersin Deniz ticaret Odası'nca hazırlanan öneride "Acentelik hükümlerinin düzenlendiği Türk Ticaret Kanunu'nun 116-134. Maddelerindeki yasal düzenlemeler ve bu konudaki istikrarlı Yargıtay içtihatları ve Hukuk Genel Kurulu kararı uyarınca, acentenin taşıyan adına aracılık ettiği ticari işler dolayısıyla hukuki ve mali sorumluluğu bulunmamaktadır." denilerek, şu değerlendirme yapıldı; "4458 Sayılı Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeliği Taslağında acentenin sorumluluğuna ilişkin düzenlemelerin, Türk Ticaret Kanunu'nun 'Acentelik' hükümleri ile çelişmemesi, yasal ve geçerli madde gerekçelerini içermesi gerekmektedir.
Gemi Acentelik Hizmetleri Ücret Tarifesine İlişkin Tebliğ de gemi acentesinin, 'Deniz taşıt veya araçları ile yolcu ve yük taşımalarında, gemi sahibi, kaptanı, işleticisi ve kiracısı nam ve hesabına üçüncü kişi ve kuruluşlara karşı hak ve menfaatlerini tayin edilen bölge içinde koruyan ve bunun karşılığında ücret alan gerçek ve tüzel kişileri ifade eder' şeklinde tanımı yapılmış olup, acentelik ücreti karşılığı taşıyana hizmet veren acentenin yüke il işkin herhangi bir tasarrufu ve veya yükümlülüğü söz konusu değildir."
P&I Sigortası en sağlıklı çözümdür
MDO tarafından hazırlanan raporda Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeliği Taslağı ile ilgili açıklamada "Acentenin, Gümrük Yönetmeliği Taslağının 600/3. Maddesi gereğince ödemeye mecbur olacağı cezaya ilişkin meblağı, taşıtların sahiplerine ve kaptanlarına rücu edebileceği düşünülse dahi, büyük bir bölümü yabancı bayraklı olan gemiler söz konusu olduğunda, ülkemiz limanlarına ve karasularına bir daha gelmeme ihtimali de dikkate alındığında, hiçbir sorumluluğu ve kusuru bulunmayan acentenin söz konusu cezaya maruz bırakılmasının adil olmadığı belirtilerek" Sorunun çözümü açısından, eksikliğin gemiden kaynaklanması halinde taşıyandan veya geminin P&I sigortasından kabul edilebilir bir teminat alınması suretiyle hem devletin gelir kaybına uğramasının, hem de herhangi bir sorumluluğu bulunmayan acentelerin mağdur edilmesinin önüne geçilmesi sağlanabileceği" önerisi yapılıyor.
Kaynak: Referans Gazetesi