Anasayfa / Sektörel / Sektör Haberleri / Gündem / MİLLİ FİLO İLE BÜYÜYEN, GELİŞEN DENİZCİLİĞİMİZ

MİLLİ FİLO İLE BÜYÜYEN, GELİŞEN DENİZCİLİĞİMİZ

25.07.2023Türkiye’de denizyolu taşımacılığında dönüm noktası olan Kabotaj Yasası, 1 Temmuz 1926’da yürürlüğe giren büyük tarihsel adımlardan biridir. Ekonomik alandaki bağımsızlığımızın tamamlanması açısından büyük önem taşıyan Kabotaj Yasası ile Türkiye kıyılarında ve ülkemiz limanlarında her türlü denizcilik faaliyetleri, Türk Bayrağı asılmak suretiyle yapılması kanunlaşmıştır.

Denizcilik sektörüne canlılık ve dinamizm getiren, ulusal filonun kapasitesinin artmasını sağlayan ve zengin deniz kaynaklarımızın değerlendirilebilmesinin yolunu açan Kabotaj Yasası, ekonomi ve ticaretin gelişmesine de büyük katkı sağlamıştır. Bu nedenle, denizcilik sektörünün geliştirilmesi, sektöre destek olunması, milli deniz ticaret filomuzun rekabet gücünün artırılması öncelikli amacımız olmalıdır.

Denizyolu ile yapılan taşıma verilerine baktığımızda Türkiye’nin 2012 ve 2022 yılları arasında olan dönemde ithalat yüklerinin değer bazında payı 2019 yılına kadar yüzde 60’larda seyretti; 2014 ve 2015 yıllarında değer bazındaki payı yüzde 69’a kadar yükseldi. Ancak pandeminin etkisiyle 2020 yılının sonunda ilk defa yüzde 60’ın altına inen pay oranı 2022 yılının sonunda yeniden yüzde 60’ların üzerine çıktı.

Değer bazında ihracat taşımalarında ise denizyolu taşımacılığı incelenen dönemde payını 2015-2018 yılları arasında sürekli artırdı ve 2018 yılında ihracat taşımalarında değer bazında payı incelenen dönemin en yüksek oranı olan yüzde 63’e kadar yükseldi. İhracatta denizyolu taşımacılığının değer bazındaki payı 2022 yılının sonunda yüzde 59 olarak gerçekleşti.

2022 yılında hacim olarak ithalat amaçlı yüklerin yaklaşık yüzde 92’si, ihracat amaçlı yüklerin yaklaşık yüzde 80’i denizyolu ile taşındı. Bu veriler doğrultusunda küresel bazda denizyolu ile yapılan yük hacmi son yarım yüzyılda 20 kat büyüdü. Türk sahipli gemi filosu 1700 adede, toplam tonaj 41 milyon DWT’ye çıktı. Gemi sayısı bin 700'e ulaşan Türk sahipli filo, küreselde 15. sıradan 14. sıraya yükseldi. Çin tersanelerinde Türk armatörlere teslim edilmek üzere inşa halindeki gemilerin toplam yatırım bedelinin 1 milyar dolara yaklaştığı sektör kaynaklarına yansımaktadır. Bir yanıyla ilk 10’a girme hedefine bir adım daha yaklaşan yerli armatörlerimizin yatırım girişimleri, dört tarafı denizlerle çevrili ülkemizin denizcilikteki organizasyonel yapısını güçlendirdiği anlamına gelmektedir.

Stratejik konumdaki modern limanlarımızla beraber denizyolu taşımacılığı rekabetçi ve çevreci özellikleriyle de öne çıkmaktadır. Denizcilikte gelişmiş ülkelerin neredeyse hemen hepsi kabotaj taşımacılığını geliştirmekte, ülke limanlarının aktarma merkezi kabiliyetlerini sonuna kadar kullanmaktadır. Taşımacılık sektörüne yönelik karbon vergisinin gündemde olduğu bir dönemde, yeşil liman uygulamaları artmalı ve deniz ticaret filomuzun yeşil dönüşümü desteklenmelidir. Özellikle Yeşil Liman sertifika programına yönelik ulusal mevzuatın yayımlanması ile hem çevre dostu, sürdürülebilir ve iş güvenliğine önem veren hem de rekabetçi liman tesisleri oluşturulması teşvik edilmiştir. Bu teşviklerin kapsamı genişletilerek kullanılacak yenilikçi teknolojilere finansal destek mekanizması sağlanmalı ve teknolojik altyapı yatırımlarının getirdiği elleçlemedeki hız artışı ile denizciliğimizin uluslararası yönü pekişecektir.

Gelişim alanlarımızın önündeki bu ve benzeri pürüzler basit düzenlemelerle ortadan kaldırıldığında denizyolu taşımacılığında marka ülkelerden biri olabiliriz. Özellikle üzerinde durmamız gereken bir diğer gelişim alanı transit konteyner taşımacılığı olarak öne çıkmaktadır. Trasit taşımacılıkta ülkemize yüksek düzeyde döviz girdisi sağlayabilecek imkanların farkındayız. Gümrük süreçlerinde gerçekleştirilecek basitleştirmeler ile ve özellikle Türk limanlarının üçüncü ülkeler arası taşımalarda önemli bir aktarma limanı olarak kullanılmasının yolu açılarak transit konteyner taşımacılığında son derece avantajlı olabiliriz.

Türk denizciliğine ve denizyolu taşımacılığına dair dilek ve önerilerimizi paylaşma fırsatı bulduğumuz her yerde dile getirmeye devam edeceğiz.

UTA Temmuz 2023