“Karayolu Taşımacılığı ve Dış Ticarette AB’nin Yeni Uygulamaları " Semineri 25–26 Haziran 2009 tarihleri arasında Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Avrupa Komisyonu Teknik Yardım ve Bilgi Değişim Ofisi (TAIEX ) işbirliğinde İstanbul’da gerçekleştirilmiştir.
Seminerde ele alınan konular:
· 1 Ocak 2009’da yürürlüğe giren NCTS-TIR Ön Beyan Zorunlulukları
Bu sistemin amacı; çıkış - varış gümrükleri arasında iletişimi kolaylaştırmaktır. Bu sistem ile gereksiz gümrük prosedürlerinin ortadan kaldırılması hedeflenmektedir ve bu sistem tır karnesini desteklemektedir. Bilinmelidir ki, NCST-TIR sadece bir kontrol mekanizması olarak kullanılacaktır.
Bu sistem ile beraber tüccar açısından tır karnesi ile ilgili farklı bir uygulama olmayacak olup, gümrük çıkış ve varışlarında farklı bir uygulama söz konusu değildir. Burada sadece Ref. No değişerek EORI No kullanılmaya başlanmaktadır. Artık tüm işlemler EORI No üzerinden takip edilecek olup, sınırlardaki kontroller tek numara ile yapılarak işlemler kolaylaştırılacaktır.
Yani, Tır karnesi resmi evrak özelliğini korumaktadır. NCST –TIR sadece denetimi kolaylaştırıp işlemlere hız kazandıracaktır.
· 1 Temmuz 2009 tarihinde yürürlüğe girecek olan Elektronik Ön Beyan Zorunlulukları (TIR-EPD)
Sistemin amacı; AB açısından güvenliğin sağlanmasıdır. Bu uygulama ile beraber gümrüklerde uygulamaların değişmesi, ticaretin gelişmesi söz konusudur.
Bu sistem için 01.07.2009–31.12.2010 tarihleri geçiş süresi olarak belirtilirken sisteme kesin geçiş 01.01.2011 tarihinde olacaktır.
· AB’de Ön-Varış Bilgisi
Yapılacak olan ön bildirimler belirli formatta ve belirtilen zamanlarda yapılmalıdır. Aksi takdirde, kapılarda beklemeler söz konusu olabilecektir. Bu sistemde; geçiş yapılan her ülke bir diğerine bilgi verecek olup, bilgi aktarımı taşıyıcının sorumluluğunda olacaktır.
· Yetkilendirilmiş Ekonomik Operatör(EORI)
Bir AB Regülasyonu olan “EORI”, ekonomik operatör işletmelerine verilen bir numaradır. Bu numara gümrük yetkilileri tarafından AB’de yerleşik olan operatörlere de, 3. ülkelerdeki operatörlere de verilmektedir. EORI Numarasının kullanılmak istenmesindeki amaç; sisteme girilen bilgilerin kim tarafından girildiğinin görülebilmesiyle, güvenliğin sağlanarak ve işlemlerin hızlandırılmasıdır.
Bu sistemin 01 Temmuz 2009 da yürürlüğe girmesi planlanmakla beraber her özet beyan veren firmanın bu numaraya sahip olması gerekmektedir. Yani, EORI Numarası sadece taşıyıcılar içindir. Diyelim ki bir firma hem ihracatçı hem taşıyıcı. Bu durumda ilgili firma sadece taşıyıcı kimliği için bu numarayı almalıdır.
Başvurular AB dillerinden biri ile yapılacaktır.
AB’de TIR elektronik ön beyan işlemi dahil tüm işlemler için gerekli olacak EORI numarası ilk işlem yapılacak ülkeden alınacaktır.
Uygulama için öncelikli olarak;
- Kayıt yaptırılacak ülkenin yetkili idaresinden talep edilecek bir başvuru formu (Başvuru formunda, firmanın halihazırda bir TIR Karne hamili olduğunu beyan etmesi ve TIR Karnesi üzerine tatbik edilen Karne hamili kimlik numarasını bildirmesi),
- Karne hamilinin kayıtlı olduğu ülkeden alınacak ticaret sicil kayıt belgesinin orijinali veya en geç 6 ay önce düzenlenmiş ve sorumlu makamlarca tasdik edilmiş bir sureti,
gerekli olacaktır.
EORI numarası temin edilirken uygulanacak işlemler ve talep edilecek belgeler AB’ne üye 27 ülkede farklılık arz edebilecektir.
· Avrupa Komisyonu Speed- Projesi
Bir IT alışveriş sistemi olan “Speed Projesi” şuan sadece AB ile Rusya arasında uygulanmaktadır. 01 Ocak 2009’da yürürlüğe giren projenin amacı; trafik sıkışıklığı probleminin çözümlenmesidir.
Bu projede ki çalışmalara göz atacak olursak;
-Rusya Reformları; 2006 yılında yeni bir kanun çıkartıldı, Rusya gümrüğündeki aracı firmaların sayısı 7’den 2’ye düşürüldü..
-Bilgi paylaşımı; 1 Ocak 2009’dan itibaren tır karnesi, taşınan yük bilgileri, NCTX/TIR sistemi ile ilgili bilgilerin yer aldığı mesajlar öncelikli olarak Speed’de toplanarak, bilgilerin değerlendirilmesi için Rusya’ya, oradan da sınıra gönderiliyor. Buradaki asıl amaç; ticaretin kolaylaştırılması, gümrük işlemlerinin hızlandırılmasıdır.
-Alt yapı; Hem AB’de de hem de Rusya’da altyapının desteklenmesine karar verildi. Rusya- Finlandiya-Litvanya-Polonya yolları AB için oldukça önem teşkil etmekte. AB bu proje ile ilgili maddi destek de sağlamaktadır.
Speed Projesi, şuan Rusya’da pilot proje olarak yürütülüyor. Belli bir dönem sonra bir değerlendirme yapılacak. Bu değerlendirmenin sonucuna göre projenin durdurulması ya da coğrafi olarak diğer ülkelere de yayılmasına karar verilecek.
“Yeşil Yol Projesi” ile karşılaştırır isek, Speed Projesi daha doğru ve daha kapsamlıdır.
Seminer kapsamında gerçekleştirilen sunumlar:
- e-Gümrük- Nurcan Özyazıcı
- EORI- Yannis Markovits
- Speed Project- Marko Latti
- NCTS TIR- Geoff Page
- NCTS TIR 1- Mike Holden
- Security Amendments- Geoff Page
- SAFE Framework- Robert Struthers
Daha detaylı bilgi için http://tirata.tobb.org.tr/tir/index.php adresini ziyaret edebilirsiniz.