Lojistik hizmet alan ve üretenler şehir içerisinde iki temel sorunla karşı karşıyadır: Bunlardan birincisi şehir içine yüklerin giriş-çıkışı, ikincisi de bu alanlardaki faaliyetlerin verimli olarak gerçekleştirilmesidir.
Şehir içerisine gelen mallar şehrin ihtiyacı olan yiyecek içecek mallarından inşaat malzemelerine, ilaçtan giyim kuşama kadar geniş bir yelpazeye yayılmıştır. Bu malların bazıları taze olarak tüketilen yaş meyve sebze, et, balık gibi sürekli günlük sirkülâsyonu olan mallardır. Bu mallar toptan gemi, tren veya kamyonlarla şehirlerdeki varış terminallerine ulaşmakta, burada toptancı veya perakendeciye ulaştırılmak üzere bölünmekte, daha küçük araçlarla mağaza ve depolara dağıtılmaktadır. Bu durumda bir kamyon veya konteyner dolusu yükün küçük araçlara bölünmesiyle 5 -6 araç haline gelmesi şehir içindeki lojistik araç hareketlerinin büyümesine yol açmaktadır.
Şehir içine gelen yükler yalnızca tüketiciye yönelik yükler değildir. Şehirde üretim yapan fabrikalar, üretim tesisleri için de hammadde, ara mamul veya makine teçhizatı gelmektedir. Üretim için gelen yükler limanlara, havaalanlarına, demiryolu istasyonlarına veya karayoluyla doğrudan depo veya antrepolara ulaştırılmakta, buradan da sanayicilere gönderilmektedir.
Şehir içerisine gelen yüklerin yanında, şehirde üretilen malların diğer şehirlere, bölgelere hatta ülkelere gönderilmesi de söz konusudur. Sanayinin ürettiği mallar üretici deposundan limanlara, havaalanlarına, demiryolu terminallerine veya karayoluyla doğrudan alıcısına sevk edilmektedir.
Şehir içerisinde lojistik yük hareketlerinin bir başka çeşidi de bir şehirden gelip başka şehre gitmek üzere şehirden transit geçen yüklerle ilgilidir. Deniz limanları ve havaalanları ile kısmen demiryoluyla transit gelen - giden yüklerin şehir içerisindeki trafiğe etkileri en az iken, karayoluyla şehri geçmek zorunda kalan araçların şehir içi trafiğe etkileri daha fazla olmaktadır.
Şehir içerisinde yolcu hareketleri yanında lojistik yüklerin hareketleri, şehir içi trafik sorunlarının büyümesine yol açmaktadır. Yolcu hareketlerinin iş ve okul mesai saatlerinde yoğunlaşması, yük hareketleriyle birlikte trafiği hemen hemen bütün büyük şehirlerde önemli sorun kaynağı haline dönüştürmektedir.
Trafik sorunlarının yanında şehir içinde yolcu ulaşım ve lojistikten kaynaklanan hava kirliliği, kaza, güvenlik gibi çevre sorunlarının da büyümesine yol açmaktadır.
Gelişmiş ülkeler lojistik yük hareketleriyle ilgili sorunların çözümünde temel olarak birkaç önemli stratejiyi birlikte yürütmektedir.
Çözüm, bizde de bazı büyük şehirlerimizde de uygulanan şekliyle yük taşıyan araçların şehrin merkezlerine girişine sınırlama konulmasıdır. Bu sınırlamalar tamamen yasaklama, belirli saatlerde giriş izni verme uygulamaları şeklinde görülmektedir.
Bazı şehirlerde tıkanıklık ücretlendirilmesiyle gece yükleme ve boşaltmalara izin verilmesi ve yük taşıyan araçların trafiğin yoğun olduğu saatlerde caydırılması hedeflenmektedir. Bu ücretlendirme politikasının amacı para kazanmak değil trafiği rahatlatmaktır.
Burada belirtilen çözüm araçlarının, anlaşılacağı üzere günlük trafiği rahatlatmaya yönelik olduğu görülmektedir. Çözümün esas hedefi yük hareketlerinin şehir veya bölge ölçeğinde planlanmasından geçmektedir.
Şehir içersinde yaşam bölgeleriyle üretim alanlarının ayrıştırılması, erişimlerinin yolcu ulaşımından ayrı yapılandırılması, karayolu yerine yük taşımada taşıma türleri arasında dengenin kurulması, lojistik köyler, terminaller ile sanayi ve ticaret ilişkisinin iyi bir şekilde kurgulanması temel hedef olarak alınmalıdır.
Kaynak: Persembe Rotası