Anasayfa / Sektörel / Sektör Haberleri / Denizyolu / ÖZKAN POYRAZIN SUNUMU

ÖZKAN POYRAZIN SUNUMU

ÖZKAN POYRAZIN SUNUMU08.06.2009

Denizcilik sektörü içinde birincil yeri olan taşımacılık faaliyetinin yürütülebilmesi için bu faaliyetin daha bir çokyan sektör tarafından desteklenmesini gerektirir. Bu sektörler, denizcilik sektörü genelinde hem istihdam hem de milli ekonomik katkı yönüyle önemli bir yer tutmaktadır.  Bu sektörler içinde ulaşımın temel ihtiyacı olan enerjinin sağlanması, bu enerjinin özel nitelikler gerektirmesi ve taşımacılık faaliyeti içinde ticareti aksatmayacak şekilde planlanması gerekliliği açısından, akaryakıt ikmali (bunkercilik) işlevini yürüten sektör, etkin ve önemli bir konumdadır. Ayrıca, yakıt ikmalciliği teknik, ticari ve hukuksal yönleri olan ve bu yönleriyle dikkat ve tecrübe gerektiren bir faaliyettir.

 

Dünyada olduğu gibi ülkemizde de sektörün uzun yıllar öncesine dayanan bir geçmişi bulunmaktadır. Kabotaj kanununda deniz esnafı olarak tabir edilen akaryakıt ikmalcileri denizcilik faaliyetlerinin gelişmesi ve yaygınlaşmasına paralel olarak dönüşüm geçirmiş bu günkü seviyesine ulaşmıştır. Ülkemiz de özellikle İstanbul başta olmak üzere, dünya deniz ticaretinde etkin ve stratejik konumda bulunan sayılı yakıt transferi merkezinden bir tanesidir. Sektör boyut itibarı ile; yıllık takribi 1.6 milyon ton transit ve 400 bin ton yerli yakıt olmak üzere toplam 2 milyon tonluk bir hacim ve parasal karşılığı ile milyar dolarlık bir döviz girdisi sağlayabilecek düzeye erişmiştir.

 

Rekabet açısından akaryakıtın niteliği yanında fiyatı da önemli bir yere sahiptir. Daha nitelikli ve daha ucuz akaryakıt temini deniz ticareti faaliyetinin maliyetler yönüyle önemli bir konusudur. Bu düşünce ile 2004 yılından itibaren kabotaj hattında çalışan, ticari faaliyet gösteren gemilere ve balıkçı gemilerine verilen akaryakıtın ÖTV’si sıfıra indirilmiştir. Uygulama kapsamına her yıl yaklaşık 250 - 300 bin ton akaryakıt, “dağıtım izin belgesi” sahibi 11 dağıtıcı firma tarafından 70 bin teslimatla yurdumuzun birçok noktasında deniz ticaretinin ana unsuru olan gemilere ulaştırılmaktadır.

        

Uygulamanın başından günümüze kadar geçen altı yıllık süreçte şu ana kadar 1,5 milyon ton yakıt teslimatı yapılmış ve denizcilik sektörümüze 1,4 milyar TL’lik ÖTV alınmayarak katkıda bulunulmuştur. Ayrıca, her yıl yaklaşık 6 bin tekne uygulamadan faydalanarak, niteliği belli ve çevreye uygun yakıtlar kullanmakta, kaçak akaryakıt düşük vergi nedeniyle tercih sebebi olmaktan çıktığı için ülkemiz ekonomisi ve çevresi korunmakta, denizciliğimizin gelişmesine katkıda bulunulmaktadır.

        

Denizciliğin birçok alanında olduğu gibi, deniz akaryakıtlarına ilişkin de birçok ulusal ve uluslararası düzeyde düzenleme bulunmaktadır. Bu düzenlemelerin teknik, mali ve çevresel yönleri bulunmakla birlikte özellikle çevresel nitelikteki düzenlemeler Çevre ve Orman Bakanlığı ve Müsteşarlığımızca yürütülmektedir. Bu düzenlemeler çerçevesinde Müsteşarlığımızca belgelendirme çalışmaları, eğitim ve denetim faaliyetleri ile acil durumlara yönelik tatbikatlar ve idari düzenlemeler yapılmaktadır. Ayrıca, uluslararası sözleşmelere taraf olma ve bunların iç hukuka aktarılması süreçleri de denizcilik sektörümüzün katkıları ve denizciliğimizin hedefleri çerçevesinde halen devam etmektedir.

 

Bilindiği üzere uluslar arası sefer yapan petrol tankerleri ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler ve memorandumlar çerçevesinde denetlenmekte ve işletilmekteyken, ulusal sefer yapan tankerlerimize ulusal mevzuatımızda yer alan kurallar uygulanmaktadır. Ancak, çevrenin korunmasının son yıllarda daha önemli hale gelmesi üzerine, ülkemizdeki kuralların da uluslar arası seviyeye çıkartılması aynı zamanda ülkemizin ihtiyaçlarını da karşılayan ve çevre ile ekonomi arasındaki dengeyi gözeten, ülkemiz deniz yetki alanlarında ulusal sefer yapan petrol tankerlerinin çift cidara geçişin sürelerini belirleyen ve tankerlerin daha emniyetli işletilmesini sağlayan ve mali sorumluluklar getiren bir uygulama için Petrol Tankerlerinin Çift Cidar veya Eşdeğer Tasarım Şartlarının Uygulama Esasları ve Kabotajda Çalışan Petrol Tankeri Operasyonlarının Emniyetli Yürütülmesi Hakkında Yönetmelik 03/11/2008 tarih ve 27043 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu Yönetmelik;

Ülkemizin taraf olduğu MARPOL 73/78 Sözleşmesi ve Avrupa Birliği kararları doğrultusunda petrol tankerlerinin çift cidar veya eşdeğer tasarım şartlarına uygunluğu konusunda kurallar getirmiştir,

 

Ulusal sefer yapan tankerlerin ülkemizin ekonomik durumu ve deniz ticaretinin sağlıklı işleyebilmesi için çevre ve emniyet kuralları da gözetilerek çifte cidara geçiş uygulaması uluslararası sefer yapan tankerlere göre daha uzun bir takvim süresi içinde gerçekleşmesi sağlamıştır,

 

Ulusal sefer yapan tüm petrol tankerlerinin çevre ve emniyet açısından doğru yönetilebilmesi dolayısı ile kaza risklerini en aza indirebilmek için kurallar getirmiştir,

Ulusal seferde bulunan her petrol tankerinin petrol zararlarına karşı mali sorumluluk belgelerinin olmasını şart koşmuştur,

 

Her yıl denetimleri zorunlu kılmış, yapılacak denetimlerle ulusal seferde bulunan petrol tankerlerinin eksik veya uygun olmayan hususlarının bulunması durumunda belgelendirme işlemlerinin yapılmamasını sağlamıştır.

 

Sonuç olarak, Yönetmelikle ulusal seferde bulunan petrol tankerlerinin çevre ve emniyet açısından uygun olarak işletilmesi sağlanacak, ülkemizin denizlerinin korunması için atılan adımlardan biri daha gerçekleşmiştir.

 

Ayrıca Müsteşarlığımız yatık ikmalciliği sektörümüzün ulusal anlamda sorunları ile yakından ilgilenmektedir, İzlediğimiz sorunların başlıca;

        

1- Barınak Sorunu; Yakıt ikmal tankerlerinin özellikle İstanbul Bölgesinde barınakları bulunmamaktadır. Türk Boğazlar Bölgesi gibi dünyanın en önemli su yollarından birisinde  Sayın Bakanımızın tensipleri ile Yenikapı mendireği açıklarında bir demir yeri tahsis edilmiş ve sadece kötü hava koşulları süresince Yenikapı mendireğinde barınmaya izin verilmiştir.  Ancak yılda 20.000 adedi yakıt olmak üzere İstanbul’da yağ, su , kumanya ikmali ile atik alim v.s hizmetler alan 30-35.000 adet gemiye hizmet veren yakıt, yağ, su ikmal ve atık alım tankerleri ile kumanya, hizmet motorlarına uygun olabilecek, ikmal bölgesinde devamlı bir barınma yeri sağlanmasına yönelik girişimlerimiz, İBB ve Bayındırlık Bakanlığı nezdinde devam etmektedir. 

 

2-Yola elverişlilik belgesi - Depolar ile ikmal noktaları arasında yılda yaklaşık 3000 sefer yapan ikmal tankerlerinin her seferinde kısa seferlerinin iki ucunda da  yola elverişlik belgesi almak zorunda olmaları büyük  bir zaman ve enerji kaybı oluşturduğu, esasen de pratik olmadığı tarafımızca da teşhis edilmiş bulunmaktadır.  Denizde can ve Mal Emniyetinin sağlanmasına yönelik 4922 sayılı Yasa da 2008 yılında Deniz Ticaret Odamızın da  destekleri ile yapılan değişiklik ile Marmara’da seyir yapan ve/veya küçük boyutlu teknelere idarece bazı muafiyetler tanınmasının yolu açılmıştır.

 

Akdeniz'de yılda toplam 25 milyon ton yakıt satılmaktadır. Ülkemizin bu pastadan aldığı pay göreceli olarak oldukça az sayılabilir Bu payın artırılması için ve yakıt ikmalciliği sektörünün çevre ile uyumlu, daya yüksek standartlarda bir işletmecilik yapabilmesi için bu yılkı konferansınızın çıktılarının Türk Denizcilik idaresi olarak bize de yol gösterici olacağını ifade eder saygılarımı sunarım.

Kaynak: Lojistik Haber