Gündem

Küresel krizle savaşında nakavt olan sanayi üretiminden yeniden hayat belirtileri gelmeye başlayınca dünya ekonomisinin kurtarıcısı olarak lanse edilen Çin, piyasaları rüyadan uyandırdı. Şu ana kadar izlediği ihracat odaklı ekonomi politikaları sayesinde şahlanan Çin'de nisan ayı ihracat rakamları yüzde 22,6 gerileyerek 91.94 milyar dolara düştü. Bir ay önceye kıyasla kayıp yüzde 17,1'i bulurken, ithalatta da sert bir düşüş gözlendi. Nisan ayında Çin'in yaptığı ithalat bir yıl öncenin aynı ayına kıyasla yüzde 23 geriledi. Bir yıl önce nisan ayında 16.67 milyar dolar dış ticaret fazlası veren Çin'de bu rakam mart ayında 18.56 milyar dolarken nisanda 12.9 milyar dolara düştü. Böylece ülkede hem ihracat hem de ithalat altıncı ayda da kan kaybetti. ABD'den Avrupa ve Asya'ya kadar bir çok pazarın en büyük ticaret ortağı olan Çin'in ihracat ve ithalatındaki bu sert düşüşlere rağmen piyasalar durumu sakin karşıladı. Japon Nikkei endeksi yüzde 1,62 düşerken, Hong Kong'un Hang Seng endeksi yüzde 0,38, Singapur'un Straits Times endeksi yüzde 0,56 geriledi. İngiliz FTSE 100 endeksi yüzde 0,18 yükselirken Alman DAX endeksi yüzde 0,87 yükseldi, Fransız CAC 40 ise yüzde 0,02 geriledi. Öte yandan Çin'in nisan ayı petrol ithalatının arttığını gösteren raporlar ise petrol fiyatlarına yaradı. Nisan'da gerileyen ihracata rağmen ham petrol ithalatının nisan ayında yüzde 13,6 arttığı öngörülüyor. ABD Batı Teksas ham petrolün varil fiyatı ise bu gelişme karşısında yüzde 59,15 varile kadar fırladı. Petrol fiyatları 32.70 doların görüldüğü ocak başından bu yana yüzde 80 yükselmiş durumda. Pekin hükümeti kısa bir süre önce petrol stoğunu artıracağını açıklamıştı.

Son dönemde en ufak gelişmeye abartılı tepki veren piyasalarda kan kaybını ise ihracattaki çakılmaya rağmen Çin'de sabit yatırımlarda görülen yükselişler engelledi.

Yüzde 8'lik büyüme hedefi tartışmalı

Çin'in bu yıl başından beri açıkladığı teşvik planından finansman desteği alarak yeni metro, havaalanı inşaatları gibi altyapı çalışmalarına yaptığı yatırımlar sayesinde yıllık sabit yatırımlar ilk 4 ay içinde yüzde 30,5 arttı. Mart ayında artış oranı yüzde 30,3 olmuştu. Sabit yatırımlardaki bu artış ise Çin ekonomisi için bir toparlanma sinyali olarak görülmekten uzak kaldı. Çünkü bu rakamlara ancak hükümetin açıkladığı 585 milyar dolarlık teşvik planları ile erişilebildi. Şimdi ise gözler önümüzdeki aylarda bu dengenin nasıl şekilleneceği yönünde. Dış ticaret dengesinin de sabit yatırımlarla beraber artış göstermeye başlaması halinde bu kez dünyanın en büyük 3'üncü ekonomisi olan Çin'in gerçekten krizden çıkmaya başladığı söylenebilecek. Ancak bu durumda bile Pekin hükümetinin bu yıl için hedef koyduğu yüzde 8'lik büyümenin gerçeğe dönüşüp dönüşmeyeceği tartışmalı.

Ay takvimi hesaplaması martta boşa ümit verdi

Öte yandan Goldman Sachs'a göre zaten mart ayında görülen ve küresel piyasalara umut veren üretim ve ihracat rakamları doğru bir tablo sunmamıştı. Çünkü ay takvimine göre mali plan yapan Çinli şirketler, fabrika kapatmalardan maliyet kesintilerine ve zararlarına kadar bir çok veriyi mart ayında açıklamadı. Bu da hem üretimin hem de ihracat rakamlarının gerçek dışı bir şekilde yüksek çıkmasına neden oldu ve gerçekler de nisan ayında su yüzüne çıktı. Merrill Lynch ise yaptığı açıklamada ihracat rakamlarındaki bozulmanın Çin'deki toparlanma beklentilerini zayıflattığını bildirdi. Buna karşılık Reuters'a konuşan bazı ekonomistler Çin'in teşvik planları ve artan banka borçlanmaları sayesinde yüzde 8'lik büyüme hedefini tutturacağına inanıyor.

ABD ve AB DÜZE ÇIKMADAN ÇİN'İN İŞİ ZOR

Çin için şu anda hükümetin teşvik planı ile yapılan kamu harcamaları ekonomik büyümeye en büyük destek. Ancak nisan ayında 13.1 milyar dolar ile son 2 yıl içindeki en düşük dış ticaret fazlasını açıklayan Çin'in hükümet desteğine rağmen ihracatını kolay kolay toparlayamayacağı da bir gerçek. ABD ve Avrupa gibi en büyük ticari ortakları düze çıkmadan Çin'in hızlı bir büyüme trendine girmesi ve küresel ekonominin kurtarıcısı olması da zor görünüyor. Çünkü ABD ve Avrupa'daki sanayi üretimi ve perakende satış rakamlarında yukarı bir yönlü hareket halen görünmüyor. Üstelik onlarla olan ticari ilişkiler de yavaşladı. Mart ayında ABD'nin Çin ile olan dış ticaret açığı yüzde 10 artarak 15.6 milyar dolar oldu. Böylece, Çin ile ticarette ocak ayından bu yanaki en büyük açık verilmiş oldu. Çin'in ABD'ye ihracatı yüzde 15,7 gerileyerek 17.2 milyar dolara düştü. ABD'den yapılan ithalatlar da yüzde 17,4 gerileyerek 6.6 milyar dolar oldu. Çin'in Avrupa Birliği ile dış ticaret fazlası ise nisanda 7.4 milyar dolara düştü. Bu rakam mart ayında 8 milyar dolardı. Çin'in Japonya ile arasındaki dış ticaret açığı ise 2.75 milyar dolar oldu.

Kaynak: Referans