Deniz
taşımacılığında aşırı gemi arzının yarattığı sıkıntılar aşılıyor. Armatörler
Birliği Başkan Vekili ve TOBB Denizcilik Meclis Başkanı Yücel,
"Piyasaların yükselme trendine girdiği bir döneme geldik" dedi.
Küresel
ekonomideki büyüme ivmesi küresel ticareti; bu da en başta bütün taşıma
sektörlerini hareketlendiriyor. Aşırı gemi arzının yarattığı sıkıntıların
geçmesi, gemi arz – talep dengesinin oluşmaya başlamasının da etkisiyle
gemicilik sektörünün hemen bütün alanlarında canlanma izleniyor. Armatörler
Birliği Başkan Vekili, TOBB Denizcilik Meclis Başkanı Erol Yücel, "Piyasaların
yükselme trendine girdiği bir döneme geldik" dedi. Bir yıl öncesinde gemi
fiyatları, navlunlar, siparişler, sektörün ihracatı diplerdeydi. Şimdi birçok
göstergede işlerin düzelmekte olduğu, bu çıkış trendinin önümüzdeki yıl da devam
edeceğinin işaretleri geliyor.
Navlunlar
artıyor
Yılbaşından bu
yana navlunlarda yüzde 40 artış oldu. Geçen sene başında handymaxlarda 2 bin
500 dolar olan günlük getiri 8-9 binlere çıktı. 10 bin dolara gidiyor. Baltık
Kuru Yük Endeksi (BDI) tekrar 1000 sınırına yaklaştı. Mevsimselliğinde etkisi
ile aralıkta 1500 seviyeleri bekleniyor.
Koster piyasası
yukarı fırladı
İstanbul Navlun
Endeksi'nin (İstfix) son raporunda, şu açıklama yapıldı: "Karadeniz ve
Azak Denizi nehir tipi koster piyasası nihayet hızla yukarı fırladı. Yeni
yüklerin ortaya çıkması ve kiracıların henüz yükselişinin başında olduğuna
inandıkları navlun eğrisinin düşük tarafından bağlantı yapma telaşı ileri
tarihli navlunları da yükseltti. Geçen hafta 22 dolar/ton civarında olan 3.000
ton tipik buğday yükleri bu hafta 25- 26 dolar/ton'dan bağlandı. Konvansiyonel
koster piyasası armatörlerin istediği hızlarda olmasa da belli bir hızla
iyileşmeye devam etti. Karadeniz'deki tahıl çıkışlarının artması bölgeden
çıkışlarda navlunlara gitgide daha fazla tesir edebilir."
2. el gemi
fiyatları yükseliyor
Gemi
fiyatlarında yüzde 30-40 artış bekleniyor. Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği
(GYİB) Başkanı Başaran, "2. el gemilerdeki fiyat artışı orta vadede yeni
inşaya talebi artıracak. Çünkü 2. el fiyatları yeni inşaya yaklaşınca armatör
yeni almayı daha avantajlı görüyor" dedi. Önde gelen brokerlardan Pelikan
Denizcilik ortağı Meltem Süloğlu, "Eylül’den sonra daha da
yükselecek" diye konuştu. Kuruyük pazarının yükselmesi yeni inşa
siparişleri etkiledi. 2019 sonuna kadar teslim edilmesi gereken Capesize gemi
sayısı 120 iken bu rakam Kamsarmax tonajında 135'i geçiyor.
Gemi ihracatı
hızlandı
Gemi ve yat
ihracatındaki hızlı yükseliş sürüyor. Mayısta yüzde 230 artışla ihracatını en
fazla artıran sanayi sektörü olan gemi inşacılar, haziran ayında da bu bayrağı
kaptırmadı, ihracatını yüzde 178 artırdı. Haziranda sektörün toplam ihracattan
aldığı pay da tarihinde ilk kez yüzde 1'i geçti. Temmuzda yükseliş trendi
sürdü. sektör ihracatı yüzde 300 arttı. 7 aylık toplam ihracat yüzde 88.6
artışla 734 milyon dolar oldu. Bayrak, armatörlerin gemi satmaya başlamasının
ihracat rakamlarına yansıdığını hatırlatarak, "Yeni siparişlerde çok
radikal bir artış yok aslında. Yine de rakamlar sevindirici. Geçen yıl 1 milyar
dolar barajını geçememiştik bu yıl 1 milyar doları aşacağımızı öngörüyoruz"
ifadelerini kullandı.
Hurda fiyatları
artışa geçti
Hurda piyasası
son 5 yılın en iyi muson zamanını yaşıyor. Normalde yağışlardan dolayı
rakamların düşük olması beklenir ancak bu sene Hindistan ve Pakistan'da
fiyatlar 370-390 dolara gidiyor. Aliağa'da rakamlar 260 dolar ton seviyesine
yükseldi.
Sektör
temsilcileri ne diyor?
Armatörler
Birliği Başkan Vekili, TOBB Denizcilik Meclis Başkanı Erol Yücel:
"Navlunun
artmasında iki faktör var. Bunlardan biri dünya ekonomisindeki büyüme oranları.
En fazla etkileyen etkenlerden biri bu. Az da olsa çok da olsa dünya bir büyüme
trendinde. Diğeri ise gemi arzında ipin ucu kaçtıktan sonra normale dönüş…
İnsanlar arzın azalmasını, yani siparişlerin azalmasını kriz olarak görüyordu
ama bu bir kriz değil. Bu bir dönüşüm. Dönüşümün son çeyreğindeyiz. Yani gemi
arzının azalmış olduğu, arz-talebin dengelendiği ve piyasaların yükselme
trendine girdiği bir dönem. Süreç, bu trendin belirli bir noktasında gemi
arz-talebinde dengenin yeniden bozulmasına kadar devam eder. Benim
çalışmalarıma göre arz talep dengesi yolunda gidiyor.
Dünya
ticaretindeki artışa bağlı olarak da navlunlarda artış söz konusu. Geçen sene
başında handymaxlarda 2 bin 500 dolarlık günlük getiri olduğunu söylemiştik. Bu
8-9 binlere çıktı. İndiği zamanlar da oldu. Ben bu önümüzdeki 1 aylık dönemde
kesinlik artık 10 bin doların altında bir rakamın olmayacağını öngörüyorum.
Önümüzdeki yılın çok daha iyi olmasını bekliyorum. Armatörlerin gemileri
satmasının farklı nedenleri olabiliyor. Kimi bu işten çıkıyor kimi satmak için
doğru zaman olduğunu düşünüyor. İsimlendirmek zor. Biri alıyor, biri
satıyor."
Pelikan Denizcilik
Ortağı Meltem Süloğlu:
"Baltık
Kuru Yük Endeksi (BDI) 1000 sınırına yaklaştı. Mevsimselliğinde etkisi ile
aralıkta 1500 seviyelerini görecektir. Dünyada esen pozitif ekonomik rüzgarın
12-18 ay sürmesi şaşırtıcı olmayacak. 15 yaşındaki Supramax geminin fiyatı 7
milyon dolar. Önümüzdeki yıl yüzde 30-40 daha değerleneceğini düşünüyoruz.
Kuruyük marketinin yükselmesi yeni siparişleri getirdi. 2019 sonunda kadar
teslim edilmesi gereken Capesize gemi sayısı 120 iken, Kamsarmax tonajında
135’i geçiyor. Yunan bir armatör Japon tersaneye 37000 dwt handysize siparişi
verdi. Bedeli 20 milyon dolar! 10 yaşındaki benzer gemi fiyatının 9 milyon olduğunu
düşünürsek, yeni inşa cazip oluyor. 2008 krizinden bu yana zor günler geçiren
kuruyük armatörleri 12-18 ay içinde nefes alacaklar. Bu geçici yükselişin büyük
gemi satmak için doğru zaman olacağını düşünüyoruz.
Tanker
marketinde navlunlar düşük. Önümüzdeki sene anlamlı bir yükseliş için neden
yok. Çünkü tanker tonajı nispeten genç ve sipariş sayısı yüksek. Ocaktan mayısa
kadar 2. el fiyatları yüzde 30 artmıştı. Beklentim eylülden sonra daha da
yükselecek. Yakın çalıştığım müşterilerim gemi satalım diyor. Ben de henüz
erken diyorum. Ekonomi iyi gidiyor. Demir cevheri fiyatları yükseliyor. Cevher
yükselmeye başladığı zaman bizim sektör hemen tepki veriyor."
Aysel YÜCEL-
DÜNYA
Kaynak: lojiport.com