Depolama
süreçleri genel olarak beş aşamada incelenmektedir. Bu aşamalar: (1) mal kabul
süreci, (2) malların depo içerisinde taşınması süreci, (3) istifleme süreci,
(4) sipariş toplama süreci ve son olarak (5) malların depodan sevkiyatı süreci
olarak gerçekleşmektedir.
a) Mal Kabul Süreci: Malların depolama
alanına etkin bir şekilde kabulü esnasında ardışık olarak 10 adımın söz konusu
olduğu belirtilmektedir. Bu adımların hepsi her durumda gerekli değildir; ancak
tüm bu adımlar malların depolama alanına kabulü esnasında yapılan plan ve
programlarda önemle dikkate alınmalıdır. Bu adımlar aşağıda belirtildiği
gibidir;
(1) Yükün taşındığı araç şoförü depo görevlileri
ile iletişime geçmekte ve kendilerinden randevu alarak yük hakkında bilgi
vermektedir.
(2) Depoda görevli olan kişi veya kişiler
randevusu alınmış olan malın doğru mal olup olmadığını sistemden kontrol
etmekte ve buna göre işlemleri gerçekleştirmektedir.
(3) Malın
taşındığı araç, depolama alanın geldiği anda kendisine belirtilen yükleme/boşaltma
rampasını kullanmaktadır.
(4) Araç
güvenli bir şekilde rampaya yanaşmaktadır.
(5)
Taşıyıcının huzurunda aracın kapakları açılmaktadır.
(6) Depolama
alanına malların girişinin yapılması durumu sıkı bir şekilde kontrol edilmekte
ve malın durumuna göre red veya kabul kararı verilmektedir.
(7)
Birimleştirilmiş olan malların araçtan boşaltılması işlemi yapılmaktadır.
(8) Ambalajlı
ve paketli olan ürünlerin araçtan indirilmesi gerçekleşirken, ambalajı bozulmuş
olan ürünler araçtan indirilmemektedir.
(9) Depo
içerisine alınmayan mallar belli bir yerde tekrar son kez hesaplanması ve
kontrol edilmesi için toplanmaktadır.
(10) Araçtan
indirilen mallar kendileri için belirtilmiş olan yerlere istiflenmektedir.
b) Malların Depo İçerisinde Taşınması
Süreci: Malların depolama alanına kabulü aşamasından sonra söz konusu malların
uygun görülen istifleme yerlerine taşınması süreci gerçekleşmektedir. Depolama
alanı içerisinde malların istiflenmesi gereken yerlere taşınması işlemi
genellikle forklift, transpalet v.b.
araçlarla yapılmaktadır.
c) İstifleme Süreci: İstifleme işlemi, depo
faaliyetleri arasındaki en temel faaliyet grubunu oluşturmaktadır. İstifleme,
malların belli bir yerde talep edilinceye kadar bekletilmesi, tutulması
anlamlarına gelmektedir. Malların özelliklerinin farklı olmasına göre, istif
alanlarının kullanımı da farklılaşmaktadır. İstifleme alanları genel olarak
malların korunduğu alan ve siparişlerin toplandığı alan olmak üzere iki bölüme
ayrılmaktadır. Söz konusu durum, depo alanı içerisindeki operasyonlara yardımcı
olmakta, hareketi azaltmakta ve mallara ilişkin talep ve depoya kabul edilen
her birim malın hesabı gibi konuların da gerçekleştirilmesine olanak vermektedir.
İstiflenmiş olan malların farklı bölümlere dağıtımı yapılmakta ve bu dağıtımı
yapılan malların kolaylıkla belli prosedürler altında hesaplanması
yapılabilmektedir.
d) Toplama ve Yeniden Tedarik Etme Süreci:
Malların depolandıkları bölümden hareketini ifade etmektedir. Bu işlem fiziksel
(manuel, forklift vb.) olabileceği gibi kısmen veya tamamen otomatik (asansör,
mobil raf vb.) olarak da gerçekleştirilebilir. Bölümlerinden alınan eşyaların
kalite kontrol testleri yapılarak hatalı olanlar ayrıştırılır. Başarılı bir
sipariş toplama sürecinde;
(1) fazla
sayıda müşterinin fazla miktardaki taleplerini karşılamaya,
(2) değer
yaratılabilmesi açısından etkin bir maliyet yaratılabilmesi için modern sipariş
toplama sistemlerinin depo bünyesinde bulunmasına,
(3) uygun
kalite seviyelerinin yaratılabilmesi için etkin materyal kontrol sistemlerine
ihtiyaç duyulmaktadır.
e) Depodan Tahliye Süreci: Depolama
konusunda yetkili olan kişilerin görüşlerine göre siparişlerin toplanması ve
malların depodan sevkiyatı işlemleri, mal kabul işlemlerine göre nispeten daha
fazla dikkat gerektiren emek-yoğun işlemler olarak kabul edilmektedir. Malların
depodan sevkiyatı öncesinde tüm sevk edilecek mallara ilişkin belgeler
hazırlanmakta ve sevk edilecek olan mallar paketleme bölümüne alınmaktadır.
Daha sonra da malların herhangi bir hasara uğrayıp uğramadığı incelenmektedir.
Prof. Dr.
Okan TUNA
Kaynak:
yesillojistikciler.com