Lojistik köy
ya da merkez nedir, lojistik merkezlerin sağladığı avantajlar nelerdir,
lojistik merkezlerde hangi tesisler bulunur, Avrupa’nın en önemli lojistik
merkezleri hangileridir, lojistik köy kalite kriterleri nelerdir, Türkiye’de
kurulan ve kurulması planlanan lojistik merkezler nerelerdir? İşte tüm bu
soruların cevabı Prof. Dr. Mehmet Tanyaş’ın araştırmasında yer alıyor.
Lojistik
Derneği (LODER) Başkanı Prof. Dr. Mehmet Tanyaş www.yesillojistikciler.com ile
“Dünyada ve Türkiye’de Lojistik Merkezler” konusu hakkında bilgilerini
paylaştı. İşte Prof. Dr. Mehmet Tanyaş’ın Lojistik Merkezler ile ilgili
anlattıkları…
LOJİSTİK
MERKEZLER/KÖYLER NEDİR?
Lojistik
Merkezler/Köyler; lojistik ve taşımacılık şirketleri ile ilgili resmi ve özel
kurumların içinde yer aldığı, her türlü taşımacılık moduna etkin bağlantıları
olan, depolama, bakım-onarım, yükleme-boşaltma, elleçleme, tartı, yük
bölme-birleştirme, paketleme ve benzeri faaliyetleri gerçekleştirme imkânları
olan ve taşıma modları arasında düşük maliyetli, hızlı, güvenli, çevreci
aktarma alan ve donanımlarına sahip, içerisinde ulusal ve uluslararası taşımacılık,
lojistik ve dağıtım ile ilgili tüm faaliyetlerin çeşitli işletmeciler
tarafından gerçekleştirildiği planlanmış̧ alanlardır.
LOJİSTİK
MERKEZLERLE HANGİ TERİMLER KULLANILIYOR?
Yük Köyü
(Freight Village), Lojistik Köy, Lojistik Alan, Lojistik Merkez, Taşımacılık
Merkezi, Lojistik Odak, Lojistik Park, Lojistik Üs, Dağıtım Parkı (Distripark)
gibi farklı terminolojilerle ifade
edilmektedir.
Lojistik
Merkez, teknik, hukuki altyapısı ve coğrafi konumu ile yerel ölçekten başlayarak
bölgesel, uluslararası ve küresel boyutta bir cazibe merkezi olabilmektedir.
Her lojistik merkezin yer seçimi ve fonksiyonalitesi farklı özellikler
gösterebilir.
LOJİSTİK
MERKEZLERİN AVANTAJLARI NELERDİR?
Lojistik
Merkezler; Lojistik giderlerin düşürülmesi, Taşıma ve aktarma sürelerinin
düşürülmesi, Ortak giderlerin azaltılması, Lojistik hizmet verenler arasında
sinerji yaratılması, hizmet kalitesinin artırılması, hizmet verilen sektörlerin
tedarik zincirinin güçlendirilmesi ile katma değer artışı sağlanması,
çevreye etkileri ve karbon salınımının azaltılması, trafik kazalarının ve
yoğunluğunun azaltılması, yollardaki şehir içi ve şehir dışı trafik yükünü
düzenlemesi ve pik noktalarının yayılması sonucu tedarik zincirinin optimize
edilmesine doğrudan katkıda bulunurlar.
LOJİSTİK MERKEZLERDE
HANGİ TESİSLER BULUNUR?
Lojistik
merkezlerde bulunabilecek tesis ve hizmetler şunlardı: Açık ve kapalı depolar,
soğuk hava depoları, lisanslı depolar, antrepolar, geçici depolama yerleri,
dağıtım merkezleri, kargo aktarma merkezleri, taşımacılık türü hatları
(karayolu, demiryolu, denizyolu), aktarma, yükleme ve boşaltma terminalleri,
paketleme, elleçleme, hafif montaj, demontaj vd. katma değerli hizmetler,
konteyner transfer, doldurma-boşaltma ve depolama alanları, tehlikeli madde ve
özel madde depoları, lojistik ve taşımacılık şirketleri, gereksinime göre
serbest bölge, meyve-sebze ve diğer haller, sigorta, bankacılık ve finans
kurumları,
sivil
toplum kuruluşları,
gümrük
İdareleri ve ilgili diğer kamu kurumları, lojistik eğitim ve öğrenim
kurumları,sosyal tesisler (konaklama, yeme-içme, dinlenme ve eğlence alanları),
ticaret ve konferans merkezi (banka, posta, alışveriş, vd.), lojistik sektör
tedarikçileri satış ve servis yerleri(taşıt, yedek parça, lastik vd.
satıcılar, akaryakıt istasyonu), TIR-kamyon parkları ve binek araç parkı.
LOJİSTİK
MERKEZ YER SEÇİMİNDE NELER DİKKATE ALINMALI?
Lojistik
merkezlerin etkin olarak hizmet verebilmesi için bazı unsurların yerine
getirilmesi gerekmektedir. Bu unsurlar: Uluslararası ve ulusal taşımacılık
koridorlarına yakınlık, Arazi topoğrafyasI, Elektrik, gaz, su, haberleşme,
ısıtma-soğutma altyapısı, Arazi ve inşaat maliyetleri, Mümkün olduğunca
fazla taşımacılık modu (demiryolu, denizyolu, karayolu, havayolu, iç suyolu ve
boru hattı) bağlantısı veya yakınlığı, kapasite ve özellikleri,bölge ülkeleri
veya illeri için dağıtım ve toplama merkezi olma özelliği, üretim
merkezlerine yakınlık, tüketim merkezlerine yakınlık, kalifiye işgücü
potansiyeli, genişleme olanağı ve imar durumu.
LOJİSTİK
KÖY KALİTE KRİTERLERİ NELERDİR?
Alanın
Büyüklüğü, Alanın Verimli Kullanımı, Genişleme Alanı, Trafik Düzeni
(Yol-Park-Kavşak-Sinyalizasyon), Altyapı (elektrik, gaz, su, haberleşme,
ısıtma-soğutma), Kente Yakınlık, Endüstri ve Ticaret Merkezlerine Yakınlık,
Limanlara Yakınlık, Karayolu Bağlantısı, Demiryolu Bağlantısı, Çevresi (Konut
Alanlarına Uzaklık, Trafik Yoğunluğu, Prosedürler-İşlemler ve Mülkiyet ve
Sahiplik Koşulları.
TÜRKİYE’DE LOJİSTİK
MERKEZLER NERELERDİR?
Kurulması
planlanan 20 lojistik merkezden şimdiye kadar 7’si işletmeye alınmıştır.
6’sında inşa çalışmaları sürmektedir. 2023’te 20 lojistik merkez toplam 34,2
milyon ton yük kapasitesiyle tüm sektörlere hizmet verecektir. Avrupa ile
kesintisiz ve uyumlu demiryolu ulaşımının sağlanmasına yönelik teknik ve idari
karşılıklı işletilebilirlik düzenlemelerine uyum sağlanacaktır. Samsun
(Gelemen), Uşak, Denizli (Kaklık), İzmit (Köseköy), Eskişehir (Hasanbey),
Balıkesir (Gökköy) ve Halkalı olmak üzere 7 adet Lojistik Merkez işletmeye
açılmıştır. Bilecik (Bozüyük), İzmir (Kemalpaşa), Mardin, Erzurum
(Palandöken), Kahramanmaraş (Türkoğlu) ve Mersin (Yenice) lojistik
merkezlerinin inşaat çalışmaları devam etmektedir. Diğerleri olan İstanbul
(Yeşilbayır), Konya (Kayacık), Kayseri (Boğazköprü), Sivas, Kars, Bitlis
(Tatvan) ve Şırnak (Habur) projelendirme ve kamulaştırma çalışmaları devam
etmektedir.
AVRUPA’NIN EN
İYİ LOJİSTİK KÖYLER HANGİLERİDİR?
Interporto
Verona,
GVZ
Bremen
GVZ
Nürnberg
Berlin
Süd Grosbeeren
Plaza
Logistica Zaragoza
Interporto
Nola Campano
Interporto
Padova
Interporto
Bologna
GVZ
Leipzig
Interporto
Parma
ZAL
Barselona
Interporto
di Torino
BILK
Logistics Budapeşte
Interporto
Novara
CLIP
Logistics Poznan
Delta
3 Dourges Lille
GVZ
Berlin West Wustermark
Cargo
Center Graz
GVZ
Südwestsachsen
Kaynak:
yesillojistikciler.com