Türkiye'de
ihracat anlamında en çok konuşulan konuların başında Gümrük Birliği geliyor. Peki,
Gümrük Birliği'nin güncellenmesi durumunda ne olur?
Türkiye'de
ihracat anlamında en çok konuşulan konuların başında Gümrük Birliği geliyor. Peki,
Gümrük Birliği'nin güncellenmesi durumunda ne olur? LOJİPORT olarak bu sorunun
yanıtını sizler için araştırdık.
YIL 1995
Gümrük
Birliği Anlaşması, AB'ye tam üyeliğimiz öncesi nihai aşama olarak 1995 yılında
tesis edilmişti. Bu anlaşmanın yürürlüğe girmesinin ardından gerçekleştirilen
reform niteliğindeki yasal düzenlemeler ülkemize hızlı bir ilerleme sağladı. Bu
sayede, ülkemizde rekabet gücü ve verimlilik artışı yaşandı. Aynı zamanda
kalite altyapımızın güçlenmesine ve AB'nin küresel değer zincirlerine
entegrasyonumuza katkı sağladı. Bu süreçte, Gümrük Birliği ile ihracatımızın
sektörel kompozisyonun da orta-üst teknolojili ürünler lehinde olumlu yönde
geliştiğini dile getiren TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi “Bölgeye
gerçekleştirdiğimiz ihracatın teknoloji seviyesi de bu değişimi yansıtıyor.
Ülke olarak ihracatımızda yüksek ve orta-yüksek sınıflarda gerçekleştirdiğimiz
ihracat toplam ihracatımızın %33'ünü oluştururken, AB'nin en büyük ekonomisi
Almanya'ya ihracatımızda bu oran %40'ın üzerinde.
BÜYÜKEKŞİ: SADECE
SANAYİ ÜRÜNLERİNİ KAPSIYOR
Anlaşmanın
olumsuz yanlarına da değinen Büyükekşi “Ülkemiz ekonomisi için sağladığı
kazanımlara rağmen bu anlaşma sadece sanayi ürünlerini kapsamakta. Ve içinde birçok yapısal sorunlar
barındırıyor. Dolayısıyla mevcut Anlaşma, mevcut haliyle ülkemiz beklentilerini
karşılamakta yetersiz. Karşılaştığımız en temel sistemsel sorunlar, ülkemizce
AB'nin karar alma süreçlerinde yeterince yer alınmaması, AB'nin akdettiği
Serbest Ticaret Anlaşmalarının üstlenilmesinde güçlükler yaşanması ve karayolu
kotaları.” Avrupa Komisyonu'nun geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamayı
değerlendiren Büyükekşi “Anlaşmanın güncellenmesi çalışmaları 2015 yılında
Ekonomi Bakanımız Nihat ZEYBEKCİ ile AB Ticaret Komiseri arasında
gerçekleştirilen görüşme ve sonrasında yapılan ortak basın açıklaması ile
resmiyet kazanmıştı. Şimdi ise, Avrupa Komisyonu'nun Avrupa Konseyi'nden Gümrük
Birliği Anlaşmasının güncellenmesi görüşmeleri için yetki istemesi ile bu süreç
ivme kazandı. Son yıllarda bu anlaşmanın günümüz koşullarına uyarlanmasına
şiddetli bir şekilde ihtiyaç duyuluyor. Deyim yerindeyse bu gömlek artık
ülkemize dar gelmeye başladı. Bugün dünya ticaretinin %1'ine yakın bir bölümü ülkemiz
tarafından gerçekleştiriliyor. Bu oranı daha da yukarılara taşımak için bu
anlaşmanın güncellenmesi en büyük temennimiz.
2016 yılında ihracatımızın neredeyse yarısını AB ülkelerine
gerçekleştirdik. İthalatımızda da AB'nin payı %40'lar seviyesinde. Anlaşmanın
güncellenmesi ile hem Avrupa Birliği
ülkeleri ile ticaretimizde hem de AB'nin STA imzaladığı üçüncü ülkelerle olan
ticaretimizde bir kaldıraç etkisi ortaya çıkacağına inanıyoruz.” diye konuştu.
EKSİKLİKLER
Mevcut
anlaşmanın eksikliklerinin artık Türkiye'nin önünde bir engel olmaya
başladığını kaydeden Büyükekşi “Şu an tarım, hizmetler, yatırımlar ve kamu
alımları mevcut anlaşmanın dışında tutuluyor. Anlaşma sadece sanayi ürünleri
için geçerli. Eksik alanların da eklenmesi ile güncellenecek yeni bir anlaşma
bir taraftan ülkemizin mal ve hizmet ihracatına önemli katkılar sağlayacak.
Diğer taraftan firmalarımızın rekabetçiliğini kamçılayacak. Her mecrada
belirttiğimiz gibi, Ar-Ge, Tasarım, markalaşma ve inovasyona önem veren
firmalar bu rekabette kazanan firmalar olacak” dedi. Mevcut durumu
değerlendiren TİM Başkanı “Bugün itibariyle AB'nin ülkemizle imzaladığı hariç,
37 ülke ve bölgeyi kapsayan 26 Serbest Ticaret Anlaşması (STA) mevcut. Ancak
Türkiye Gümrük Birliği Anlaşmasının ilgili maddeleri gereği bu anlaşmaların
müzakerelerinde söz sahibi olamıyor, hatta anlaşmaların tarafı dahi değil.
Örneğin AB ile Kanada arasında Ekim ayında Kapsamlı Ekonomi ve Ticaret
Anlaşması imzalandı. Bizim de AB ile STA anlaşmamız var, ancak yapı gereği
Kanada ile serbest ticaret gerçekleştiremiyoruz. Güncelleme ile bu tip sorunlar
aşılacak, ülkemiz AB'nin imzaladığı STA'ların bir parçası olacak” dedi.
Kaynak:
lojiport.com