Türkiye-İran e-TIR Pilot Proje Tanıtım Töreni, Gümrük ve
Ticaret Bakanımız Sayın Bülent Tüfenkci, İran İslam Cumhuriyeti Büyükelçisi
Sayın Alireza Bikdeli, TOBB Başkanı Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu ve IRU Genel
Sekreteri Sayın Umberto de Pretto’nun katılımıyla yapıldı.
Gümrük ve Ticaret Bakanımız Sayın Bülent Tüfenkci, e-TIR Projesi'nin 64.
Hükümet programında acil eylem planı kapsamında hayata geçirilecek projeler
arasında yer aldığını belirterek, "Uygulamaya koyduğumuz e-TIR Projeleri
ile ulusal gümrük sistemleri ve diğer paydaşlar arasında güvenli veri
değişimini sağlamayı ve eşyanın ülkeler arası düzenli ve güvenli aktarımını mümkün
kılmayı amaçlıyoruz" dedi.
Bakan Tüfenkci: "Ülkemiz ile İran İslam Cumhuriyeti
arasında başlattığımız e-TIR Pilot Projesi dünyada ilk uygulama örneği"
Tüfenkci, bakanlık binasında gerçekleştirilen Türkiye-İran
e-TIR Pilot Projesi tanıtım töreninde yaptığı konuşmada, iki ülke arasında
başlatılan e-TIR Pilot Projesi'nin dünyada ilk uygulama örneği olduğunu
belirterek, "Biliyorsunuz Cumhuriyetimizin 100'üncü kuruluş yıldönümü olan
2023 yılı için hedeflerimiz var. Ülke olarak bu süre zarfında ihracatımızı 500
milyar dolara çıkarmayı hedeflemekteyiz. Söz konusu hedeflerin hayata
geçirilmesinin yegane yolu ise üretmekten ve üretilenin yurtdışı piyasalara
arzından geçmektedir" diye konuştu.
Bakan Tüfenkci, yurt dışındaki piyasalara arzın
kolaylaştırılmasının önemli ayaklarından biri taşımacılık sektörünü
hızlandırmak ve kolaylaştırmak olduğunu vurgulayarak, "Mevcut
ihracatımızın yaklaşık üçte birinin sevkiyatını gerçekleştiren karayolu
taşımacılığının bu amacı gerçekleştirmede özel bir önemi bulunmaktadır.
Karayolu taşımacılığının içerisinde özel konumuyla TIR Sistemi ise ayrı bir
değeri haizdir. Bugün TIR Sistemi 69 Akit Tarafa sahip ve 58 ülkede bilfiil
uygulamada olan küresel bir gümrük transit rejimine dönüşmüştür. Tır
sözleşmesi, Birleşmiş Milletler bünyesinde oluşturulan evrensel bir gümrük
transit sistemidir. Bu sistem, günümüze kadar hazırlanan en başarılı
uluslararası transit rejimi olmakla birlikte aynı zamanda küresel düzeyde
uygulanan tek gümrük transit sözleşmesidir" ifadelerini kullandı.
Başta e-TIR olmak üzere, tüm çalışmalarımızla bir yandan
ticareti kolaylaştırmayı, diğer yandan işlemlerin güvenilirliğini sağlamayı hedeflemekteyiz
Türkiye'nin 2012
yılında katıldığı ve 34 ülkede uygulanan Ortak Transit karar alıcı
komitelerinin dönem başkanı olduğunu hatırlatan Tüfenkci, şöyle devam etti:
"Ülkemizin dönem başkanlığında önce Makedonya’nın
katılım işlemlerini tamamladık ki, 1 Temmuz 2015'de dahil oldular. Şimdi de
Sırbistan'ın işlemlerini tamamlıyoruz. Böylelikle 2016 yılı şubat ayında
sisteme katılabilecekler. Bu iki katılım ülkemiz için önemliydi. Çünkü bu
sayede Türkiye-Avrupa arası taşımacılarda 'coğrafi boşluk' otomasyon
ortamındaki taşımacılık açısından kapanmış olacak. Bakanlığımızın, ulusal kefil
kuruluşumuz olma vazifesini de yürüten TOBB ile birlikte, Afganistan'a
verdiğimiz destekle Afganistan da bu sistemi 2013 yılında yeniden uygulamaya
başlamıştır. Pakistan'ın da TIR Sistemi'ne 2016 yılı ocak ayı içinde katılım
sağlaması, bu çabalarımızın sonucudur. Tır sisteminin amacı karayoluyla
yapılacak nakliyatta araçlara özel bir belge olan TIR Karnesi verilmesi ve bu
karneye sahip araçlar ile bu sözleşmeye taraf ülkeler arasında yapılacak
transit taşımacılıkta ilave teminat aranmasıdır. TIR Sistemi, standart belge ve
kontroller yoluyla sınır geçişlerini kolaylaştırmakta, formalitelerin
azaltılmasıyla taşıma maliyetlerini düşürmekte ve nihai halde ticaret ve
taşımacılık işlemlerini hızlandırmaktadır."
Tüfenkci, söz konusu sözleşmeye katılmakla Avrupa'ya yönelik
taşımalarda nakliyecilere yeni bir yol açtıklarını vurgulayarak, "Tamamen
nakliyecilerimiz ve dolayısıyla ihracatçılarımızın hizmetinde olan mevcut iki
sistem; Ortak Transit ve TIR Sistemi, birbirini tamamlayacak şekilde
işlemektedir. Her ikisinin de başarısını ve etkin olarak kullanımını
destekliyoruz. Ülke olarak yıllık basılan yaklaşık 2 milyon TIR Karnesi'nin
ortalama yüzde 25'ini kullanmaktayız. Bu sayıyla sistemin en büyük uygulayıcısı
konumunda bulunmaktayız. Türkiye'de bin 500'ün üzerinde nakliye firmamız ve 60
binden fazla araç filomuz TIR rejimi altında taşıma yapmaktadır. Bu sebeple,
TIR Sistemi'nin coğrafi genişlemesine ve işlemlerin elektronik ortama aktarılmasına
özel önem atfetmekte ve bu doğrultuda faaliyetlerimizi hızlı bir biçimde
sürdürmekteyiz" değerlendirmesinde bulundu.
Eşyanın ülkelerarası güvenli aktarımını mümkün kılmayı
amaçlıyoruz
e-TIR Projesi'nin 64'üncü Hükümet programında acil eylem
planında hayata geçirilecek projeler arasında yer aldığını anlatan Tüfenkci,
"e-TIR Sistemi'nin dünya çapında düzgün bir şekilde başlamasına ve tam
otomasyona geçilmesine Türkiye öncülük etmiş olacak. Uygulamaya koyduğumuz
e-TIR Projeleri ile ulusal gümrük sistemleri ve diğer paydaşlar arasında
güvenli veri değişimini sağlamayı ve eşyanın ülkelerarası düzenli ve güvenli
aktarımını mümkün kılmayı amaçlıyoruz. Aynı zamanda, TIR işlemlerinin
etkinliğinin ve güvenliğinin artırılmasını, teminat sisteminin anlık takibinin
yapılabilmesin ve usulsüz uygulamaların elektronik veri değişimiyle en aza
indirgenmesini hedeflemekteyiz" diye konuştu.
Tüfenkci, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu
(BMAEK) ile Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Birliği'nin (IRU) ortaklığında
geliştirilen projeyi, Türkiye ve İran'ın uyguladığını ifade ederek, şunları
kaydetti:
"Pilot projelerden elde edilen sonuçlar sayesinde
sistemde varsa aksaklıklar tespit edilecek ve gerekli düzenlemeler
yapılacaktır. e-TIR Pilot Projemizin İşleyiş Kuralları Belgesi 26 Ekim 2015
itibarıyla yürürlüğe girmiş, 5 Kasım 2015'te ön testler gerçekleştirilmiştir.
Bu testlerin başarısı üzerine de pilot proje, ilk pilot sevkiyatlar ile
Türkiye'den İran'a karşılıklı olarak 27 ve 28 Kasım 2015 tarihlerinde başlatılmıştır.
İzmir-Tahran arası gidiş sevkiyatlarının başarıyla tamamlanması üzerine, dönüş
sevkiyatlarının da proje kapsamında yapılması idarelerimizce uygun bulunmuş ve
bu sevkiyatlar da başarıyla gerçekleştirilmiştir. İran ve Türk TIR'ları,
elektronik teminat kullanma suretiyle, tüm işlem ve bilgi aktarımını elektronik
ortamda yapmışlardır. Tüm proje ortakları, tüm işlemleri anlık olarak
elektronik ortamda takip edebilmişlerdir."
Projenin, gümrükten iş dünyasına-iş dünyasından gümrüğe
elektronik veri değişimini tesis etmek üzere hazırlandığını vurgulayan
Tüfenkci, "Sistemin işleyeceğine önce inanmak, sonra da gerçekleştirmek
üzere takım çalışmasıyla çok mesafeler kat ettik. İlk sevkiyatların ve hatta
dönüş yolculuklarının da başarıyla tamamlandığını memnuniyetle gördük ve bu
başarı uluslararası düzeyde kaydedildi. Önümüzdeki günlerde bir Türk firmasını
daha inşallah projemize ekleyeceğiz ve böylece elektronik imzayı test edeceğiz.
Bugün ülkemizden başlayarak, ticaretin kolaylaştırılması, işlemlerin basitleştirilmesi
ve aynı zamanda da etkinliğinin sağlanması için, kağıt ortamda yapılan
işlemleri elektronik ortama aktarma sürecini başlattık. Başta e-TIR olmak
üzere, tüm çalışmalarımızla bir yandan ticareti kolaylaştırmayı, diğer yandan
işlemlerin güvenilirliğini sağlamayı hedeflemekteyiz" ifadelerini
kullandı.
Kaynak: T. C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı