Ekonomi Bakanlığı verilerine göre son dönemde 17 şirket toplamı 2 bini aşan vagon yatırımı için teşvik belgesi aldı. Sektör yetkililerine göre eğer beklenen yönetmelik çıkarsa, sayı kısa sürede 10 bini bulacak.
Demiryolunda liberalleşmeyi getiren yasa çıktı ancak yönetmelik hala yok. Buna rağmen şirketler vagon yatırımı için birbirleriyle yarışıyor. Son iki yıl içinde 17 şirket 2.151 vagon yatırımı için teşvik aldı. Daha önce yatırıma başlayanlarla birlikte vagon yatırımı yapan şirket sayısı 20’yi geçiyor. 700’ün üzerinde vagon yatırımı yapan Arkas, yeni yatırım için kredi anlaşması imzaladı.
KLN Lojistik 600, Medlog Lojistik 235, Rayser Lojistik 227, Transwaggon 150 adet vagon alacak. Ekol, Barsan, Omsan gibi devler yönetmelik yayınlanmadığı için alım planlarını henüz açıklamadı. Sektör analizlerine göre toplam rakam 10 bine doğru gidiyor. Demiryolu Taşımacılığı Derneği Başkanı Özcan Salkaya, “Birçok firma yönetmeliği bekliyor. Alımlar 4-5 kat artacak” derken UTİKAD Başkanı Turgut Erkeskin “İlgi ve talep çok yüksek. Oldukça fazla sayıda firmanın büyük miktarlarda yatırıma başladığını söyleyebilirim” değerlendirmesinde bulundu.
Vagon yatırımları hızlanıyor. Son iki yıl içinde 17 şirket 2.151 vagon yatırımı için teşvik aldı. Daha önce yatırıma başlayanlarla birlikte vagon yatırımı yapan şirket sayısı 20’yi geçiyor. Arkas gibi bazı şirketlerin almayı planladığı vagon sayısı bini buluyor. 700’ün üzerinde vagon yatırımı yapan Arkas, yeni yatırım için kredi anlaşması yaptı. KLN Lojistik 600, Medlog Lojistik 235, Rayser Lojistik 227, Transwaggon 150 vagon alacak. Onlarca şirket yönetmeliği bekliyor. Sektör analizlerine göre bu 2 bin rakamı aslında 4’e 5’e katlanacak ve 10 bine doğru gidecek. Ekol, Barsan, Omsan gibi devler daha alım planlarını açıklamadı. Yönetmeliğin yayınını bekliyorlar.
Demiryolu Taşımacılığı Derneği Başkanı Özcan Salkaya, “Birçok firma yönetmeliği bekliyor. Alımlar 4-5 kat artacak” dedi. UTİKAD Başkanı Turgut Erkeskin de, “İlgi ve talep çok yüksek. Oldukça yüksek sayıda firmanın büyük miktarlarda yatırıma başladığını söyleyebilirim” ifadelerini kullandı.
Sektörün gözü yönetmelikte. Demiryolunda liberalleşmeyi getiren yasa çıkmıştı. Yönetmelik üzerinde de bir yıldır çalışma yapılıyor. Yılbaşı gibi çıkacaktı ancak gecikme oldu. Şu sıralar sektör örgütleri seçim öncesi çıkması için Ankara’da konuyu takip ediyor. Ancak yönetmelik beklenirken firmalar da peş peşe yatırıma başlıyor. Teşvik verilerine göre TÜPRAŞ da 445 vagon alımı yapacak. 75 milyon liralık vagon alımını öngören bu yatırım, aynı zamanda en büyük vagon yatırımı niteliğinde.
Sektöre büyük yatırım yapan diğer bir şirket ise Medlog. Bu şirketin yatırımı 235 adet vagon alımını öngörüyor. Transwaggon’un 150 adet, US Lojistik’in 80 adet vagon yatırımı olacak. Yine Önder Gümrükleme de 125 bin ton yıl kapasitede demiryolu ile yük taşımacılığı için yatırım teşvik belgesi aldı.
“YÖNETMELİK SEÇİM ÖNCESİ ÇIKMALI”
UTİKAD Başkanı Turgut Erkeskin, “Yönetmelik seçim öncesi çıkarsa sektör için çok önemli olur. Yerli yatırımcının ön planda olması için düzenleme yapılmalı. Yatırıma ilgi ve talep çok yüksek. Çok sayıda firma büyük miktarlarda yatırıma hazır, hatta başladı. Yurtdışından da talep var, gerek yatırım gerekse de işletme konusunda talepler var. Ama her şeyin nasıl şekilleneceği yönetmeliklere, tarifelere ve kamu ve özel sektör uyumunun nasıl sağlanacağına bağlı olacak” diye konuştu.
YÖNETMELİĞİN TARİHİ HAFTAYA NETLEŞECEK
DTD Başkanı Özcan Salkaya, ” 1 yılı aşkındır yönetmelik hazırlığı var. Kasımdan bu yana bekliyoruz. Haftaya bakanlıkla toplantımız var. Yönetmelik ve tarifeleri konuşacağız. Vagon yatırımlarında çok yüksek başvurular oldu. Biz de KLN olarak başvurduk. Tam realize için belirsizlik kalkmalı. Demiryoluna yatırımlarda önemli teşvik olduğu için şimdiden önlemimizi alalım diye düşünüyor. Belirsizlikten dolayı yatırımları olması gerektiği kadar yapmıyoruz. Firmalar aldığı teşvikin yatırım planının henüz yüzde 8-10’unu gerçekleştirmiş şekilde hareket ediyor” diye konuştu.
Türkiye’de 10’a yakın büyük holdingin demiryoluna yatırım yapacağı belirtiliyor. Kolin, Limak, Yıldırım gibi gruplar da bunların arasında yer alıyor.
ÇİNLİLER ÜRETİME GİRMEYİ PLANLIYOR
Devletin demiryoluna 100 milyar yatırım planı var. Demiryolunda yük miktarının 2023’te 50 milyon tona çıkarılması, 10 yılda 50 bin vagon yatırımı gerekiyor. Mevcut üretim bunun için yetersiz. Yabancılar yatırım için bakıyor. Avrupalılar sektöre girme hazırlığında. Çinli firmaların çok istekli oldukları belirtiliyor. The Greenbrier, Rail Cargo’nun yanı sıra , Bulgaristan, Polonya, İtalya ve İspanya’dan ilgi var. Alman Deutsche Bahn dışında 4 firma daha burada yatırım planlıyor. Geçen hafta biri Türkiye’de görüşmeler yaptı.
Kaynak: Dünya Gazetesi