1- Lojistik sektöründe “Konteyner Taşımacılığı”nın gelişimini değerlendirir misiniz? Gelecek açısından nasıl bir potansiyel barındırıyor?
Özellikle 1960’lı yıllardan sonra denizyolu taşımacılığında devrim yaratan konteynerleşme, ilerleyen yıllar içinde sadece denizyolunun değil, diğer taşıma şekillerinin de hızla değişmesine neden olmuştur. Farklı taşıma modları arasındaki geçişi kolaylaştıran, hızlandıran, maliyetleri azaltan ve yükün daha güvenli elleçlenmesini sağlayan konteyner taşımacılığı günümüzde dünyadaki mal hareketlerinin ve intermodal taşımacılığın temel unsuru haline gelmiştir.
Yıllar içinde genel kargoların dışında özel koşullarda taşınması gereken mallar için de çözümler üreten konteyner taşımacılığı, farklı türde konteynerler sayesinde bugün cevher halindeki madenden yaş sebze-meyveye, dondurulmuş üründen tehlikeli maddelere, askılı tekstil ürünlerinden sıvı maddelere kadar geniş bir ürün yelpazesinin hızlı ve verimli bir şekilde taşınmasına olanak sağlamaktadır.
Dünya denizyolu yük taşımacılığındaki konteyner taşımacılığının payı % 17 olup bu pay giderek artmaktadır. Nitekim 2013’te dünya yük hareketlerinde tonaj bazındaki en hızlı artış bir önceki yıla oranla % 6,5 artışla konteyner taşımacılığı olmuştur.
Sağladığı yüksek standardizasyonla birlikte tüm taşıma modlarında kullanılabildiği için gelecek yıllarda konteyner taşımacılığı toplam taşımacılık içindeki payını sürekli artıracaktır. Nitekim gerek denizyolu armatörlerinin her geçen yıl daha büyük kapasiteli, dev konteyner gemilerini hizmete alması, gerekse dünyanın pek çok bölgesinde yeni limanlar ve intermodal taşımacılık terminallerinin oluşturulması bu gelişmenin işaretleridir.
2- Dünya ile kıyasladığımızda Türkiye’nin Konteyner Taşımacılığı pazarındaki yeri nedir?
Türkiye, ekonomik gelişimi ve uzak bölgelerle artan ticaret hacimleri nedeniyle, toplam ülke taşıması içindeki konteyner taşımacılığı payını sürekli artırmaktadır. 2013’te Türkiye limanlarında 85 milyon ton yük yaklaşık 8 milyon TEU konteyner içinde elleçlenmiş ve bu miktar limanlardaki toplam yük hareketinin % 22’sine denk gelmektedir. Bir önceki yıla göre de % 6’nın üzerinde artış gerçekleşmiştir.
Karadeniz, Kafkasya, Doğu Akdeniz, Ortadoğu ve Orta Asya ülkeleri için önemli bir aktarma ve dağıtım merkezi rolünü ve intermodal taşımacılık koridorlarını güçlendirmesiyle birlikte Türkiye’nin dünya konteyner taşımacılığındaki payı da yükselecektir. Bu doğrultuda pek çok yerli ve yabancı firmanın Türkiye’ye yatırım yaptığı gözlenmektedir. Dünya devi konteyner operatörlerinin Türkiye’ye olan ilgisiyle birlikte, bu şirketlerin Türkiye’de uğrak yaptıkları liman ve hat sayıları hızla artmakta; dolayısıyla konteyner liman yatırımları da büyük bir gelişme göstermektedir.
3- Konteyner Taşımacılığına yapılan yatırımları yeterli buluyor musunuz? Neler yapılması gerektiğini düşünüyorsunuz?
Taşımacılıkta konteynerin payı arttıkça, konteyner limanlarına yönelik yatırımlar da hızlandı. Özel limanlar, çağdaş konteyner depoları ve en önemlisi Türk bayraklı konteyner gemisi ve konteyner filosunun gelişmesi özel sektör yatırımlarının güzel örnekleridir. Ancak Türkiye’nin gelecek yıllara yönelik ticaret hedefleri göz önüne alındığında bu yönde daha büyük adımlar atılması gerektiği değerlendirilmektedir. Nitekim gerek kamunun gerekse özel sektörün büyük konteyner limanları projeleri sürmektedir, ancak kimi zaman bürokratik engeller nedeniyle bu gelişmeler yeterince hızlı olamamaktadır.
UTİKAD olarak demiryolsuz liman olmaması gerektiğini düşünüyor ve bunu her platformda dile getiriyoruz. Konteynerlerin intermodal taşımacılığın ana unsurlarından birisi olması nedeniyle limanların mutlaka demiryollarıyla birlikte planlanması ve liman yatırımlarına paralel olarak demiryolu yatırımlarının da hız kazanması gerekmektedir.
4- Türkiye'de İntermodal taşımacılığın gelişimini nasıl değerlendiriyorsunuz? Daha fazla gelişmesi için önerileriniz var mı?
Taşıma modları arasındaki geçiş kolaylığı ve düşük maliyet avantajı yanında çevre dostu yaklaşımı nedeniyle, intermodal taşımacılık ülkemizde de her geçen gün önemini artırmakta ve sektörün bu yönde yeni projeler geliştirmesine neden olmaktadır.
Türkiye’de intermodal taşımacılığının gelişmesinin önü, demiryollarının serbestleştirilmesiyle açıldı. Türkiye’de bugün intermodal taşımacılığın en etkin örneklerinden birisi, UTİKAD’ın ortakları arasında yer aldığı Büyük Anadolu Lojistik Organizasyonlar A.Ş.’nin Ege Bölgesi’nden Avrupa’ya her iki yönde gerçekleştirdiği konteyner blok tren seferleridir.
Ro-ro hatları, İstanbul ve Çanakkale Boğazları geçiş projeleri, TRACECA taşımacılık koridoru, Kars-Tiflis-Bakü hattı, İpek Rüzgarı Blok Tren Projesi ve benzeri projelerin tamamlanmasıyla birlikte Türkiye intermodal taşımacılığında önemli bir merkez haline gelecektir.
Kaynak: Dünya Gazetesi