Dünya ve Türkiye ekonomisinde gelişmeler ihracatçıları umutlandırdı.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından gerçekleştirilen İhracatçı Eğilim Araştırması'nın 2013 yılı 3. Çeyrek sonuçları ve ihracatçıların yılın son çeyreğine ilişkin beklentileri açıklandı. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, yılın önceki dönemlerine oranla 4. çeyreğe yönelik beklentilerin belirgin bir şekilde olumlu yönde olduğunu bildirdi.
Dünya, Avrupa ve Türkiye ekonomisinde olumlu gelişmeler beklendiğini kaydeden Büyükekşi, bu havanın ek istihdam yaratma ve yatırımları genişletme iştahını artırdığını söyledi.
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, ihracatçı firmaların 4. çeyrekte ortalama yüzde 1 istihdam artışı öngördüklerini, bunun da 4. çeyrekte tahmini olarak 100 bin ek istihdam anlamına geldiğini bildirdi.
Dövizin artması maliyetleri de artırdı
TİM Başkanı Büyükekşi tarafından açıklanan, ihracatçı eğilim anketinin çarpıcı sonuçları şöyle;
-Yılın 3. çeyreğinde ihracatçı firmaların diğer çeyreklere kıyasla üzerinde durdukları en önemli gerçekleşme girdi maliyetlerindeki artış.
-Bu dönem içerisinde TL'nin döviz karşısındaki değer kaybından girdi maliyetlerinin artışı olarak etkilendiklerini belirten ihracatçıların oranı yüzde 61,3.
-Benzer trend, hammadde girdi maliyetlerinde de görülüyor. İhracatçıların yüzde 41,1'i hammadde birim ithalat fiyatının geçen yılın aynı dönemine oranla yükseldiğini belirtiyor.
-İhracatçı firmaların yüzde 42,9'u üretimlerinin, yüzde 48,4'ü ise ihracatlarının geçen yılın aynı dönemine göre arttığını belirttiler. Yılın 4. çeyreğinde de bu temponun korunması öngörülüyor.
Yerli hammadde kullanımı artıyor
-Araştırmaya katılan firmaların yüzde 65,6'sı üretimlerinde kullandıkları hammaddelerin orijinlerinin yurtiçi olduğunu belirtiyorlar. Yurtiçi hammadde kullanımının, yılın önceki çeyreklerine göre artış göstermesi olumlu bir gelişme olarak dikkat çekti.
-Yılın 3. çeyreğinde yeni pazarlara girebildiklerini belirten firmaların oranı yüzde 33,5.
-Bu dönemde de Rusya en yüksek oranda hedef pazar olarak dikkat çekiyor. Hedeflenen pazarlarda ABD ikinci sıradaki yerini korurken, Çin ve Brezilya 3. ve 4. sırada bulunuyor. Bu çeyrekte 5. sıraya Irak pazarı yerine Afrika pazarının yerleşmesi bilhassa son dönemdeki jeopolitik gelişmeler sonrası ihracatçıların pazar çeşitlendirme gayretlerini destekliyor.
-Yılın 3. çeyreğinde mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldıklarını belirten ihracatçıların oranı yüzde 64,5.
Rekabetçi fiyat sunmada sıkıntı var
-Bu dönemde rekabetçi fiyat sunamama (yüzde 56,9) ve hedef ülkelerdeki ekonomik sıkıntılar (yüzde 48) en sık karşılaşılan pazarlama sorunları olarak göze çarpıyor.
-Temmuz-Eylül döneminde dış finansman talebinde bulunan firmaların oranı yüzde 41,8 olarak gerçekleşti.
-İhracatçı firmaların yüzde 43,3'ü döviz risklerinden korunmak için herhangi bir araç kullanmıyor. Bu oran, ikinci 500 ihracatçı nezdinde yüzde 46,3'e, diğer firmalar arasında ise yüzde 48,9'a yükseliyor.
-Döviz riskinden korunmak için döviz kredisi kullanan firmaların oranı yüzde 37,2, ‘forward' yaptığını belirten firmaların oranı ise yüzde 30,1. İlk 500 firmalarında ‘forward' aracını tercih etme eğiliminin (yüzde 40,7), diğer ihracatçılarla karşılaştırıldığında belirgin oranda yükseldiği gözlemleniyor.
100 kişiye iş kapısı açılacak
-2013 yılı 3. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı firma başına ortalama 7 personel artışı ile 159 olarak hesaplandı. Bu dönemde ikinci 500'de yer alan firmalarda mavi yakalıların sayısı 158'den 201'e yükseldi.
-Ekim-Aralık döneminde yeni çalışan istihdam edeceklerini belirten firmaların eğilimleri: beyaz yakalı yüzde 30,4, mavi yakalı yüzde 35,7 ve Ar-Ge yüzde 11,7 olarak sıralanıyor.
-İhracatçı firmalar yılın4. çeyreğinde ortalama yüzde 1 istihdam artışı öngörüyorlar. Bu da ihracatçı firmaların 4. çeyrekte tahmini olarak 100 bin ek istihdam yaratacağını gösteriyor.
-3. çeyrekte ihracatçı firmalarımızın yüzde 50'den fazlası yurtiçinde yeni yatırım yaptıklarını belirtiyorlar. Yeni yatırımların yüzde 25,3'ü yeni modernizasyon yatırımları.
Yılsonu dolar tahmini: 2,02 TL
-Bu dönemde firmalar piyasa beklentilerini bir miktar revize ettiler. Yılsonu dolar kur tahmini 2,02 TL'ye; EURO kur tahmini ise 2,70 TL'e yükseldi.
-Enflasyon tahmini. son gelişmeler ışığında yüzde 7,91'e yükseldi.
-3. çeyrek büyüme beklentisi yüzde 3,4 olarak göze çarptı.
-İhracatçılar, TİM'in son dönemlerde vurguladığı değerlere paralel şekilde, dolar kurunda ideal seviyeyi 1,95, Euro'da ise 2,57 olarak görüyorlar.
Gidişat olumlu diyenler artıyor
Bu yılın son çeyreğinde, bir önceki çeyrekle karşılaştırıldığında yılsonu ekonomik gidişatın daha olumlu olacağını öngören ihracatçıların oranı gerek Türkiye, gerek Avrupa gerekse de Dünya ekonomisi için ortalama yüzde 10 artış kaydetti. TİM Başkanı Büyükekşi. “Bu neticeler, yılsonu itibariyle ihracatçıların daha pozitif bir ekonomik tablo beklentisinde olduğunu gözler önüne seriyor” dedi.
Sorunlar neler?
Anket çalışmasında, ihracatçılardan önemli sorunlarını dile getirmeleri de istendi. Alınan yanıtlara göre; ihracatçıların önemli gördükleri sorunlar şunlar oldu:
-Enerji maliyetleri (yüzde 60,9), döviz kurları (yüzde 47,6), hammadde ve aramalı fiyatları (yüzde 41,6), finansman maliyetleri (yüzde 41,6) ve istihdam maliyetleri (yüzde 41,2)
Bu arada, geçen dönemde açıklanan demokrasi paketinin orta ve uzun vadede ülke ekonomisine etkisi de soruldu.
Paketin olumlu katkılar yapacağına inanan ihracatçıların oranı yüzde 47, olumsuz etki öngören ihracatçılarımızın oranı ise yalnızca yüzde 8 çıktı. Bu veriler, demokratikleşme paketine yönelik olarak iyimser bir bakış açısı olduğunu gösteriyor.
Kaynak: Dünya Gazetesi