Irak'la yapılan ticarette en büyük yükü taşıyan Habur'da yaşanan sıkıntılar, özellikle ihracatçıları zor durumda bırakıyor. İhracatçılar, Habur'a kalıcı çözümler bekliyor.
Türkiye'nin en büyük ihraç pazarlarından biri olan Irak'a yapılan ihracatlarda Habur Gümrük Kapısı'ndaki beklemeler nedeniyle sıkıntı yaşanıyor. Özellikle gıda sektöründe ürünler tazeliğini kaybettiği için ihracatçılar rekabet etmekte zorlanıyor. İhracatçılar, kapıdaki beklemelere kalıcı çözüm bulunmasını istiyor.
Akdeniz Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Can Yamanyılmaz, Irak'a ihracatta gümrük geçişinde yaşanan sıkıntılar nedeniyle lojistik maliyetlerinde bir artış söz konusu olduğunu ifade ederken, buradan giden tır'ların kapıda uzun süre beklediğini kaydetti. Bekleme sürelerinin 2-3 güne kadar çıkabildiğini vurgulayan Yamanyılmaz, karşı taraftan dönüşlerde ise beklemelerin 10 güne kadar çıkabildiğini aktardı. Yamanyılmaz, "Bu da bizim maliyetimizi oldukça artırıyor. Gıda ürünlerinde de tüketim süreleri geçebiliyor veya ürün bozulabiliyor" dedi.
Beklemelerin sebebinin yoğunlukların fazla olmasına ve yeteri kadar muayene memurunun bulunmamasına bağlayan Yamanyılmaz, "Biz mevcut olan kapasitenin kullanılmasını istiyoruz. Gecikmeler ortadan kaldırıldığında bizim rekabet edebilme şansımız artacak. Ürünlerimiz daha taze ulaşabilecek. Rakip ülkeler daha ucuz ve daha kolay bir şekilde ürün gönderebiliyorlar. Özellikle İran sınır kapısında. Lojistik ve navlun giderleri de bizden daha uygun ve hiç bekleme olmadan geçebiliyorlar. Bizim ürünlerimiz daha kaliteli olduğu için rekabet edebiliyoruz. Ama gıda sektöründe ürünlerin tazeliğini kaybetmesi nedeniyle büyük sıkıntı yaşıyoruz" şeklinde konuştu.
Kuzey Irak'ın şu an Almanya'dan sonra en çok ihracat yaptığımız ülke olduğunun altını çizen Yamanyılmaz, Irak'a 17 milyar dolar civarında ihracat yapıldığını aktardı. "Bu ihracat daha da artabilir" diyen Yamanyılmaz, şöyle devam etti:
"Ancak bu sorunları çözemediğimiz sürecek artması mümkün değil. Kuzey Irak'taki ithalatçılar da şikayetçi. Onlarda bekleme yok. Biz kendi tarafımızı çözdük, siz çözemediniz diyorlar. İhracatın artması için gümrük kapılarındaki beklemeler artık bitmeli."
Yığılmalar artar
Akdeniz Yaş Meyve-Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Kavak ise, Habur Gümrük Kapısı'nın çok yönlü bir ihraç kapısı olduğunu ifade ederken, özellikle son yıllarda Irak'ın Türkiye için en büyük ihraç pazarlarından biri haline geldiğine işaret etti. Kavak, ticari ilişkilerin sürekli arttığını anlatırken, ancak sınır kapısında zaman zaman yaşanan beklemelerin ihracatı olumsuz etkilediğini vurguladı. Kapıdaki beklemelerin her sektörde olduğu gibi yaş sebze ve meyve sektörünü de olumsuz yönde etkilediğini dile getiren Kavak, "Özellikle bizim sektörümüzde çıkışların hızlı bir şekilde sağlanması gerekiyor. Çünkü yaş sebze ve meyvenin raf ömrü çok kısa ve bekletildiğinde kalitesinden, tazeliğinden büyük kayıplar oluşuyor. Habur'da geçen yıllarda da bu tıkanmalar yaşandı ve uzun kuyruklar oluştu. Geçici çözümler bulundu. Ancak biz bir an önce olaya kalıcı bir çözüm sağlanmasını istiyoruz. Bu tıkanmanın kaynağını iyi araştırmak lazım. Eğer fiziki yapıdan kaynaklanıyorsa bir önce çözülmesi gerekiyor. Personel yetersizliği varsa personel sayısı artırılabilir. Her ne nedenle olursa olsun bu sorunun acilen çözümlenmesi gerekiyor" dedi. Yaş sebze-meyve sektöründe ihracat sezonunun yeni başladığını vurgulayan Kavak, artık daha fazla tır geçişi yaşanacağına dikkat çekti. Kavak şöyle devam etti: "Özellikle narenciye ihracatı yaklaşık 10-15 gün önce başladı. Şu an sadece liman ihracatı yapılıyor. Birkaç gün sonra turunçgillerin, sebze ve meyvenin ihracatı da başlayacak. Yığılmalar artarak devam edebilir. Geçici çözümler üretiliyor ama kalıcı çözüm şart. Türkiye 2023 hedeflerine doğru hızlı adımlarla yürüyor. Hedefi koymak kadar hedefe giden yolu açmak da çok önemli."
Kaynak: Dünya Gazetesi