Çin’in ekonomi ve finans merkezi Şanghay’da serbest ticaret bölgesi kuruldu. Yeni merkez ihracata yönelik üretimden çok hizmet sektörü öncelikli faaliyet gösterecek.
Çin, son yılların en büyük ekonomik hamlesi çerçevesinde ülkenin doğusundaki Şanghay kentinde kurulan Serbest Ticaret Pilot Bölgesi'ni faaliyete geçirdi. Çin'de yeni reform dalgasının ve dışa açılmanın önemli parçalarından biri olan ve finanstan lojistiğe kadar 18 sektörde hizmet verecek ticaret bölgesinin ekonomik yavaşlamaya çare olması umuluyor. Finansal işlemlerin ve yatırım kontrollerinin daha gevşek olduğu bölge, serbest piyasa politikaları için bir sınav niteliğinde olacak. Ancak bölgenin gerçekten Çin ekonomisine katkı sağlayıp sağlamayacağı konusunda uzmanlar bölünüyor. Şanghay'daki ticaret bölgesi pazar günü Ticaret Bakanı Gao Huçıng'ın katıldığı törenle resmen açıldı. Yaklaşık 29 kilometrekarelik alana kurulan Şanghay Serbest Ticaret Pilot Bölgesi; "Waigaoqiao Serbest Ticaret Bölgesi, Waigaoqiao Gümrük Lojistik Park, Yangshan Gümrük Limanı ve Pudong Havaalanı Kapsamlı Serbest Bölge" olmak üzere 4 bölümden oluşuyor.
Vergi muhafiyeti ve ihracat teşvikleri
Şanghay'daki Serbest Ticaret Bölgesi, ülkedeki diğer serbest bölgelerden farklı olarak ihracata yönelik üretimden çok hizmet sektörü öncelikli faaliyet gösterecek. Şu ana kadar bölgede 25 şirketin ve ikisi yabancı 11 finans kuruluşunun faaliyet göstermesine onay verildi. Çin Ulusal Halk Kongresi'nde görüşülerek karara bağlanan ve Başbakan Li Kıçiang tarafından da onaylanan proje çerçevesinde Şanghay'ın Pudong bölgesinde kurulan bölgede serbest döviz ticareti, yerli ve yabancı yatırımcılara vergi muafiyeti ve ihracat teşvikleri gibi kolaylıklar sağlıyor. Çin Devlet Konseyi'nin açıklamasına göre, sermaye hareketlerinde konvertible yuan denemelerine izin verilecek. Serbest Bölge'nin başkan yardımcısı da, ham petrol vadelilerinin işlem görmesi için uluslararası bir enerji merkezi oluşturulacağını bildirdi. Diğer yandan Serbest Ticaret Bölgesi'ndeki şirketler ve finansal kurumlar, Şanghay menkul değerler ve vadeli işlem piyasalarında yatırım yapabilecek. Bölgedeki yabancı yatırımcılar da, onay alabilirlerse, yerel menkul kıymet piyasalarında işlem yapabilemek için hesap açabilecekler.
Yabancı bankalar, iç piyasada tahvil ihraç edebilecek. Bu arada hükümet, bölgedeki bazı şirketler için minimum kayıtlı sermaye gereksinimini kaldırdı. Uzmanlar, finanstan lojistiğe kadar 18 sektörde hizmet verecek bölgenin, dünyanın en büyük ikinci ekonomisine sahip Çin‘in büyüme hızındaki düşüşe de çare olmasının beklendiğini savunuyor. Çin‘in Şanghay‘da faizlerden yabancı yatırıma, politikalarda daha düşük devlet kontrollü bir test bölgesi oluşturma planı, analistleri, bunun ekonomiyi destekleyip desteklemeyeceği konusunda ikiye ayırdı. Bloomberg anketine katılan 17 analistin 8'i serbest ticaret bölgesinin büyüme üzerinde hiç etkisi olmayacağını ya da gözardı edilebilir etkisi olacağını düşünürken, 8'i bu planın yıllık büyüme oranını önümüzdeki 5 yılda yüzde 0.1 ila yüzde 0.5 artıracağını öngörüyor. Anket katılımcılarından yalnızca bir büyümenin yüzde 0.5 ila yüzde 0.9 artmasını bekliyor. Serbest ticaret bölgesinden gelecek her destek, Çin Başbakanı Li Keqiang'ın bu on yılda yıllık yüzde 7 büyüme oranını korumasına yardımcı olacak ve şehirleşme de dahil olmak üzere olası büyüme motorlarına yenisini etkileyecek. Ankete katılan ekonomistler aynı zamanda GSYH'nın bu çeyrekte geri sıçramasının ardından önümüzdeki yıl ılımlı seviyelerde seyredeceğini tahmin ediyor. Şanghay'daki serbest ticaret bölgesinin liberalizasyonun kötülük kaynağı olacağını ve o bölgede büyük ekonomik etkisinin olacağını söyleyen Hong Kong'taki Royal Bank of Scotland Group Plc'nin baş Çin ekoomisti Louis Kuijs, "Ancak biz, özellikle ilk yıllarda Çin'in geniş çağlı ekonomisinden uzak olacak. Bu nedenle makro ekonomi üzerindeki etkisi çok büyük olmayacak" yorumunda bulundu.
Bankalar temkinli
Finansal reformlar açısından önemli bir girişim olarak değerlendirilen serbest ticaret bölgesine bankacılar ise temkinli yaklaştı. Çin dışından sadece Citigroup ve Singapur merkezli DBS'nin söz konusu bölge içinde şube açacağı öğrenildi.
Bölgede devlet kontrolü azalıyor
- Bölgede serbest döviz ticareti, yerli ve yabancı yatırımcılara vergi muafiyeti ve ihracat teşvikleri gibi kolaylıklar sağlanıyor.
- Ham petrolün işlem görmesi için uluslararası bir enerji merkezi oluşturulacak.
- Bölgedeki şirketler ve finansal kurumlar, Şanghay menkul değerler ve vadeli işlem piyasalarında yatırım yapabilecek.
- Yabancı bankalar, iç piyasada tahvil ihraç edebilecek. Hükümet bölgedeki bazı şirketler için minimum kayıtlı sermaye gereksinimini kaldırdı.
Kaynak:Dünya Gazetesi