Denizyolu taşımacılığının diğer taşıma türlerine göre avantajları fazladır. Demiryolu taşımacılığına oranla 3.5 kat, havayolu taşımacılığına oranla 20 kat, karayolu taşımacılığına oranla 7 kat ucuzdur.
Deniz ticareti ülkelerin karşılıklı olarak her çeşit malın alınıp satıldığı büyük bir ulaşım mekanizmasıdır. Bu nedenle karşılıklı ticaretin 'olmazsa olmaz' koşulu olan deniz ticareti her dönemde önemini korumuştur. Gelişmiş ülkeler, ekonomilerine ivme kazandırmak amacı ile denizin nimetlerinden yeterince yararlanmayı tercih ediyorlar. 4 bin 500 deniz millik kıyı şeridini elinde bulunduran Türkiye elindeki potansiyeli en iyi şekilde değerlendirmenin yollarını arıyor.
Denizcilik sektörü, ülkemiz için önemli bir döviz girdisi olmasının yanında bütün sektörlere katkısı olan lokomotif sektör olma özelliğini her zaman korumuştur. Denizcilik bilinçli bir şekilde kullanıldığı zaman ülke gelirinde artış yaşanmasının yanı sıra denizcilik de gelişmektedir. Denizcilik sektöründe temel gösterge global piyasalardır. Çünkü deniz ticareti ve denizcilik ekonomisi küresel bir karaktere sahiptir. Belki de bu özelliği bakımından diğer sektörlere oranla dış piyasalarla olan ilişki ağı göz önüne alındığında çok farklı bir tablo çizmektedir. Dolayısıyla, eğer global piyasalar genel olarak bir istikrar görüntüsü veriyorsa, bu olgunun kaçınılmaz biçimde sektörümüze yansımasını bekleyebiliriz.
Hızla gelişen teknolojilere paralel olarak günümüz dünyasında deniz ve denizcilik; yük ve yolcu taşımacılığı başta olmak üzere, gemi inşa sanayi, liman hizmetleri, deniz turizmi ile bir ticaret ve hizmet dalıdır. Bugün dünya ticaretinin yaklaşık yüzde 90'ı denizyolu ile yapılmaktadır. Denizyolu taşımacılığının diğer taşıma türlerine göre avantajları fazladır. Demiryolu taşımacılığına oranla 3.5 kat, havayolu taşımacılığına oranla 20 kat, karayolu taşımacılığına oranla 7 kat ucuzdur. Diğer avantajı ise büyük miktarlardaki yüklerin bir defada bir noktadan diğer bir noktaya taşınması imkanını sağlaması olarak belirtilebilir.
Dünyadaki politik ve teknolojik gelişmeler dünya deniz ticaretini etkilemesinin ardından yapısal değişimlere zorlamış bulunmaktadır. Peki ne gibi değişiklikler oluşmaktadır?
*Teknolojik gelişmelere paralel olarak gemilerin süratlerinin ve boyutlarının artması uzaktaki pazarlara daha kolay ulaşılmasını sağlamaktadır.
*Kara, deniz ve hava taşımacılığı bütünleşme eğilimi göstermiş ve yüklerin kapıdan kapıya taşınmasına olanak tanıyan kombine taşımacılık, özellikle konteynırların ortaya çıkması ile giderek artan bir önem kazanmıştır.
Ülkemizin üç tarafı denizlerle çevrili, iki kıtayı birbirine bağlayan coğrafi konuma sahip olması gözönüne alındığında, dış ticaretimizin geliştirilmesi, ekonomimizin dışa açılarak dünya ekonomisi ile bütünleşmesi ve diğer bütün ekonomik hedeflerimizin gerçekleştirilmesi yolunda denizcilik sektörünün önemli bir rol oynayacağı kaçınılmazdır. Küreselleşme süreci ve enerji kaynakları açısından da bakıldığında; Orta Asya ülkelerinin cazibe merkezi olduğu bir dönemde, önemi giderek artan Türkiye'nin batı ile entegrasyonunda deniz taşımacılığı en önemli etken olacaktır.
Halen Türk ekonomisi küçümsenmeyecek bir ekonomik büyüme ve ihracat artışı olgusunu eş anlı biçimde yaşar durumdadır. Bu durum genişleyen bir dış ticaret hacmi ve deniz ticareti sektörünün giderek daha hareketli bir konuma ulaşmasını ortaya koymaktadır. Ülke ekonomisinin pozitif noktada ilerleyebilmesi ve Türkiye'nin en önemli sorunları arasında yer alan işsizlik sorununun çözümü için yeni iş alanlarının yaratılarak istihdamın artırılması yönünde çalışmalara hız verilmesi gerekmektedir.
Geza Dologh/Transport