Özelleştirme sonrası Limak tarafından işletilmeye başlanan İskenderun Limanı'na geçen bir yıllık süreçte yaklaşık 200 milyon dolar yatırım yapıldı. Liman, Türkiye'nin ve Doğu Akdeniz'in, hatta dünyanın en önemli limanlarından biri yapılmak isteniyor.
İskenderun Limanı diğer bir ismi ile Limakport, her zaman stratejik bir liman olma özelliğini korudu. Bölgedeki ticaretin yanı sıra başta Körfez savaşlarında olmak üzere birçok askeri sevkıyatta öne çıktı. En son Türkiye'nin hava savunmasında kullanmak üzere NATO tarafından gönderilen patriot füze sistemi Limakport üzerinden Türkiye'ye giriş yaptı. Liman sadece askeri lojistik faaliyetlerinin yapıldığı bir liman değil elbette. Türkiye''''nin Ortadoğu'ya açılan önemli limanlarından biri Limakport. Ya da şöyle söyleyebiliriz, Mersin Limanı ile birlikte Türkiye'nin Ortadoğu'ya açılan denizyolu kapısı.
2011'in son gününde 36 yıllığına özelleştirilen limanı bir yıldan fazla süredir Limak İskenderun Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. işletiyor. Liman projelendirme ve yatırım planlama çalışmalarına devirden önce hazırlanan Limak İskenderun Uluslararası Liman İşletmeciliği devri takiben hızlı şekilde yatırım yapmaya başlıyor. İlk aşamada yaklaşık 200 milyon dolar yatırım yaptıklarını söyleyen LimakPort Genel Müdürü Oğuz Tümiş, dergimiz Transport'un limanla ilgili sorularını cevaplandırdı.
YAKLAŞIK 200 MİLYON DOLAR YATIRIM YAPTIK
Limanı son bir yıldır siz işletiyorsunuz. Bu dönemde hangi alanlarda ne kadar yatırım yaptınız?
Yatırımlarımızı birkaç aşamalı olarak gerçekleştirdik. İlk aşamasında, limanın konteyner operasyonlarına uygun hale getirilebilmesi için birçok alanda yatırım yaptık ve halen bu yatırımlara devam ediyoruz. Bu zamana kadar yaptığımız yatırımları şöyle sıralayabilirim: 550 metre lineer rıhtım inşaatı tamamlandı. Yeni yapılan rıhtım kazıklı olup, üzerinde modern konteyner vinçlerini ve bu vinçlerle yapılacak operasyonlarda mümkün olan tüm yükleri taşıyabilecek kapasite. Liman içi derinleştirme ve tarama çalışmalarını tamamladık ve 550 metrelik yeni rıhtımımızda -15.50 metre derinliğe ulaşıldı. Rıhtım geri sahası olan 200 metrekarelik konteyner depolama alanı tamamlandı. Bu alanda elektrikli konteyner istifleme vinçleri RTG'lerin çalışacağı yürüyüş yolları ve gerekli tüm elektrik altyapısı, yağmursuyu drenaj kanalları, IT için gerekli fiberoptik kablo kanalları, yangın devreleri gibi tüm alt ve üst yapı gereksinimleri hazır hale getirildi. 3 bin 600 metrekare büyüklüğünde olan hem tren, hem de araç üstü operasyonları mümkün kılan rampalara sahip intermodal kapalı depo inşaatı, her türlü yangın, aydınlatma sistemleri ulusal ve uluslararası standartlara uygun olarak tamamlandı. Yine intermodal prensipteki 9 bin metrekare büyüklüğündeki diğer kapalı ambarımızın inşası çok kısa bir süre içinde tamamlanacak. Limanın aydınlatma sistemleri yenilendi. Operasyon sahalarındaki ve liman sınırlarındaki aydınlatma, iş güvenliği ve ISPS kuralları doğrultusunda tasarlandı. Yeni yönetim binası inşaatı devam ediyor, Mart ayı içinde tamamlanacak. IT altyapısı yeniden düzenlenerek uluslararası standartlara kavuşturuldu. Liman sınır çitleri uluslararası regülasyonlar doğrultusunda tamamen yenilendi ve kameralarla donatıldı. Ekipman yatırımları olarak, 5 adet dolu, 3 adet boş konteyner istifleme makinaları ve 3 adet mobil konteyner gemi vinci liman ekipmanları arasına ilave edildi. 4 adet STS ve 14 adet elektrik RTG siparişi verildi ve imalatına başlandı. Yeni nesil ekipmanların bu yılın ikinci çeyreğinde limanımıza gelmesi ve operasyona başlamasını bekliyoruz. İlk aşamada tüm bu yatırımlarımızın toplam yaklaşık 200 milyon doları buldu.
İskenderun Limanı'nın bulunduğu bölge için önemi nedir?
LimakPort/İskenderun Limanı; halihazırda yapılan yatırımlar ve 2013 haziran ayında hazır olmasını beklediğimiz yeni konteyner ekipmanlarıyla, Türkiye'nin Akdeniz kıyısındaki limanları arasında, en derin konteyner rıhtımına sahip limanı durumuna gelecek. Bu özelliğiyle, sürekli büyüme gösteren konteyner gemilerini rahatlıkla elleçleyebilecek bir liman olacak. Limanımız, Türkiye'nin ithalat-ihracat (GAP Bölgesi) yükleri ve Irak, İran, Suriye,Türki Cumhuriyetlere güvenli bir transit kapısı olması nedeniyle de büyük önem arz ediyor. Sonuç olarak, limanımız sadece Türkiye'nin değil, tüm Doğu Akdeniz'in en önemli limanlarından biri olmaya aday.
SURİYE'DEKİ İÇ SAVAŞIN İSKENDERUN LİMANI'NA YANSIMASI
Suriye'deki iç savaş nedeniyle İskenderun Limanı'nda başlayan Ro-Ro seferlerinin limana katkıları neler oldu?
Suriye'deki iç sorunlar ve bu sorunlar nedeniyle sınır kapılarının kapatılması, öncelikle bölge ticaretini ve karayolu ile Arap Yarımadası'ndaki ülkelere ihracat yapan sanayiciyi olumsuz yönde etkiledi. Ticaretin devam etmesi amacıyla yeni lojistik yol arayışına geçilmiş ve bu nedenle yüklü TIR'ların deniz yoluyla gideceği ülkelere güvenli, ucuz ve etkin bir şekilde gitmesini mümkün kılan düzenli gemi seferleri limanımızdan başlatıldı. Bu operasyonlara öncelikli bakış açımız; uluslararası ticarete ve dolayısıyla ülke ekonomisine katkı sağlamak. Bununla birlikte ticaretin geneline bakıldığında özellikle Suriye ile olan ticarette İskenderun Limanı'nın kullanım oranı maalesef düştü.
Bölgede birbirine yakın İskenderun ve Mersin Limanı var. Hatta Mersin'de bir liman daha kurulması planlanıyor. Bölgedeki bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz? Sizce Limakport'un bu rekabette avantajları ve dezavantajlarını nelerdir?
İskenderun Limanı ve Mersin Limanı; hem İç Anadolu hem de Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimiz için son derece önemli limanlar. Rekabetin, yaratacağı fiyat avantajının yanı sıra, hizmet kalitesini de üst seviyelere çıkaracağını söyleyebiliriz. Bu durum, liman kullanıcıları için son derece olumlu bir avantaj. Hizmet kalitesinin artması, taşıma ve bekleme sürelerinin kısaltılması, stok maliyetlerinin azalması, depolama imkanlarının artırılması, hizmet çeşitliliğinin artırılması gibi birçok etken nedeniyle toplam lojistik maliyetlerinin azalması, ithalat ve ihracatçının birim maliyetlerini düşürerek dünya pazarlarında daha rekabetçi konuma gelmesini sağlar. Bu da mevcut sanayicinin daha fazla üretim ve işlem yapmasını, şu ana kadar henüz yapmayanları da ticaret yapmaya cesaretlendirmeye ve zorlamaya neden olur. Sonuçta böyle bir gelişimden fayda sağlayacak taraf çok.
Türkiye'nin 2023 hedefleri doğrultusunda her yıl artan ithalat ve ihracat hacmi nedeniyle, yeni yatırımlar paralelinde, her iki limanın da işlevlerini artırarak devam ettireceğini düşünüyoruz. Mersin Limanı dışına düşünülen ilave liman yatırımı konusunda; ilave kapasite yaratılmak istenirken mutlaka mevcut taleplerin ve potansiyel iş hacminin de incelenmesi gerekiyor. Aksi takdirde, kısıtlı kaynakların israfı söz konusu olabilir.
DÜNYANIN EN ÖNEMLİ LİMANI OLMAK İSTİYORUZ
Bundan 10 yıl sonra liman piyasasında Limakport'un konumunun nerede olmasını hayal ediyorsunuz?
Gelecekle ilgili en büyük planımız; güvenli, hızlı, modern, müşterilerine katma değerli hizmetler sunabilen bir liman olmak. Ortadoğu için en önemli transit kapılarından biri olmak. Modern altyapısı ile konteyner gemilerini elleçleyebilen bir ana liman olmak. Limanımızı 10 yıl sonra, hedeflediğimiz şekilde tam kapasitesi ile çalışan, Türkiye'nin ve Doğu Akdeniz'in, hatta dünyanın en önemli limanlarından biri olarak hayal ediyoruz.
BİR LİMANDA SORUN OLAN KONU DİĞER LİMAN İÇİN AVANTAJ OLABİLİR
Türkiye'deki limanların sizce en önemli sorunları neler?
Her limanı yapmakta olduğu operasyon, elleçlediği yükler, bulunduğu bölge, liman sahaları ve imkanları ile ayrı ayrı değerlendirmek gerekir. Bir limanda sorun olan bir konu başka bir liman için avantaj olabilir. Özellikle çeşitli yükleri aynı anda elleçleyen limanlar, her bir yük çeşidi için gerekli olan fiziki düzenlemeleri yasal zorunluluklar doğrultusunda yapmış olmalıdır. Dolayısı ile bu konularda çok iyi bir takip ve uygulama gerekiyor. Küçük ölçekli sorunlar bertaraf edildiğinde genelde sorun yaşanmayan veya sorunu bulunmayan bir liman olursunuz. Bunun için de önce sorunu tespit etmek ve bu sorunun yok edilmesi için gerekli çalışmayı yapmak ve uygulamaları bitirmek önem kazanır. Limak'ın İskenderun Limanı'nda izlemiş olduğu yol da bu. Verimli bir liman olabilmek için pazar stratejileri doğrultusunda gereksinimler belirlendi ve tüm yatırımlar bu kapsamda yapıldı yapılmaya da devam ediyor. Türkiye genelindeki limanlara bakıldığında ise bizce sektörün en önemli sorunları şöyle sıralanabilir: Limanlarımızın bölgesel talebe ve yük özelliklerine göre tasarlanmaması. Bir diğer sorun da, bazı bölgelerimizde plansızlıktan dolayı talebin ötesinde kapasite sunulması. Bu gibi durumlarda limanlarımız kapasitelerinin altında ve çok düşük fiyatlarla çalışmak zorunda kalıyorlar. Diğer sorun limanlarımızın intermodal bağlantı eksiklikleri var. Örneğin TCDD'den devralınmış İskenderun Limanı'nda bulunan demiryolu bağlantısı ile birçok bölgeye güvenli, ucuz ve etkin bir taşımacılık yapılabiliyor ve bu da taşımacılık modunda demiryolunu tercih eden bölge sanayicilerine pek çok avantaj sağlıyor. Ancak ülkemizdeki çoğu limanda özellikle tren bağlantısı bulunmuyor ve halen tüm taşımacılık karayolu ile yapılabiliyor. Dolayısı ile limanlar arası rekabette bu eksiklik avantaj ve/veya dezavantaj olarak ön plana çıkabiliyor. Öte yandan limanların yeterli genişleme alanına sahip olmaması sorunu var. Ayrıca limancılık için gerekli uzman işgücü eksikliği bulunuyor.
Kaynak:Transport