08.01.2013Konteyner marketi 2012’yi oldukça sıkıntılı geçirdi ve aynı sıkıntılarla 2013’e giriyor. 2012’e genel bir özet içinde bakacak olursak en belirgin değişikliğin karlılığın pazar payına göre daha önemsenen bir veri olması çok ön planlara çıkmasıdır.
2011 bitişinde var olan navlun savaşlarının hatlar tarafına benzeri görülmemiş ölçekte kayıplar ile 2012’e gerilmesi zaten bunun habercisiydi. Yılın başlangıcında rekabetin karşılığının yük azalması ile de daha da vahim duruma gelmesi ilk çeyrekte bir şeyler yapılması gerekliliğini ortaya çıkardı. Bunu ilk duyuran Hapag Lloyd idi. 1 Mart tarihinde Asya – Avrupa trafiğinde 750 usd / teu artış duyurusunu diğer operatörler takip etti.Liner konferanslarının 4 yıl önce dağılmış olması tüm operatörleri kendi başlarının çaresine bakmaya zorlamaktadır. Dolayısıyla her taşıyıcının bireysel artış duyuruları; düşmekte olan market seviyelerinin korumakta zorlanmasına neden olmuştur. Konteyner ticaret istatistikleri verileri 2011’e göre kıyaslandığında Asia – Batı trafiğinde neredeyse %9 azalma ile 3,4 milyon teu azaldığını göstermektedir. 2012 yılının ilk yedi ayında konteyner gemi kapasitelerinde 800.000 teu artış olmuştur. Bu da 800.000 teu yeni kapasitenin ilk yedi ayda dünya konteyner filosuna katılması demektir. Yeni kapasite içerisinde 10.000 teu üstü büyük konteyner gemileri 508.000 teu'luk bir toplam kapasiteyi oluşturmaktadır.
Yılın ortasında büyük hatlar daha önce görülmemiş büyüklükteki hacimli gemileri servise koyarak navlun maliyetlerini düşürmeyi amaçladılar. Ancak yük arzının istenen seviyelerde olmaması büyük gemilerin doldurulması zorluğunu ortaya çıkararak rekabeti tetikledi ve planlanan artışların yapılamamasına neden oldu. Shanghai – Kuzey Avrupa spot navlunlarının Mayıs ayında 1900 usd / teu olan seviyeler Aralık ayı başında 800 usd / teu seviyelerine düştü. Aynı şekilde Shanghai – Akdeniz navlunları mayıs ayı peak sezonu içinde 2000 usd / teu ‘ları zorluyorken Aralıkta 700 usd / teu’lara düştü.Yılın 2.yarısında Fransız hattı olan CMA CGM’nin 5 milyar usd’yi bulan banka borcunu daha yönetilebilir bir ödeme planı ile yeniden yapılanma paketi üzerinde, alacaklılar ile masaya oturacağını bildirmiştir.
Küresel ekonomik krize karşı birlikte daha çok harekete etmeye kara veren konteyner taşıyıcıları yeni ortaklıkları da 2012 içinde aramışlardır.
2012 içinde konteyner gemilerindeki Alman hakimiyeti de sarsılmaya başlamış; dünyanın gemi finansmanı sağlayan 2.büyük bankası Commerzbank rehin gemilerden oluşan küçük bir filo kurmuştur. Zira bu banka AB bankaları kuralları ile riskini ve ana para blokelerini en aza indirmek için 20 milyar eur’luk gemi finansmanı operasyonlarını durdurmuştur. Özellikle bu dönemde Yunan şirketleri Çin bankaları ile işbirliğine gideren pek çok Alman armatörlük şirketlerinin konteyner gemilerini almaya yönelmiştir. Bunun sonucunda Alman konteyner filosunun 2/3’ü finansal stres altına itmiştir.Tersanelerdeki yeni inşalarında aynı şekilde ilerleyeceği görülmektedir. Özellikle 2013’te 10.000 teu üzeri gemilerin fazlaca markete çıkacak olması gemilerin boş kalması hususunda önemli bir handikap olarak ortaya çıkmaktadır.
Her ne kadar 2007 – 2011 arasındaki konteyner trafiği artışı ümit verici olsa da özellikle 2012’deki Avrupa ekonomilerindeki zayıflık ve ABD’nin tüketiminin azalması beklenen artışlara paralel verilen gemi hacimlerinin hesapların tutmaması sonucu atıl filoyu doğurmasının kaçınılmaz olacağını göstermektedir.
2013’e sıkıntılarla giren konteyner marketi Aralık ayında Hamburg Süd ile Hapag Lloyd’un birleşeceğini açıklamasıyla gelecek yıla dair en önemli işaretini vermiştir. “Artık devletler kendi konteyner şirketlerini finanse etmeyecek ve birleşmeler kaçınılmaz olacaktır.”
Tüm denizcilere Allah selamet versin.Saygılarımla,
Umur Uğurlu / Denizin Sesi Aktüel Deniz