TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme (UDH)Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarında Karayolları Genel Müdürlüğü, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ve Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü 2013yılı bütçesi kabul edildi. 2013 yılında Bakanlık merkezi ile bakanlığa bağlıilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlarının yatırım ve diğer harcamalarının toplam bütçe büyüklüğü 35 milyar liraya ulaştı. Bakanlığın 2013 yılı toplam doğrudan yatırım tutarı ise 14 milyar 436 milyar lira olarak belirlendi. Ulaştırma sektörüne geçtiğimiz yıl genel bütçeden 30milyar lira, doğrudan yatırımlara ise 12milyar 681 milyar lira ayrılmıştı. Bu yıl genel bütçeden ulaştırmaya ayrılan pay yüzde 15 civarında artarken bakanlığın yıl içinde yapacağı yatırım tutarında yüzde 9.6’lık bir artış öngörüldü.
102 YENİ PROJEYE BAŞLAYACAK
Sektörün hızla büyümesiyle artan lojistik altyapı taleplerini karşılamak amacıyla431 ana projeyi yürüten UDH Bakanlığı,2013 yılında 111 projeyi bitirecek ve 102yeni projeye başlayacak. Bu yıl itibariyle mevcut 3 bіn 668 projenin toplam tutarı yaklaşık 168 milyar 686 liraya ulaşırken bu projeler için bugüne kadar 81milyar 501 milyon lira harcama yapıldı ve 87 milyar 186 milyon tutarındaki ulaştırma projesi için çalışmalar hızla devam ediyor. Yаtırımlаrın sektörlere göre dağılımına bakıldığında ise bu yıl demiryolları UDH Bakanlığı bütçesinden yüzde 56 oranla en yüksek payı aldı. 2013 yılında demiryolu yatırımlarına toplam 7 milyar 808 milyon 500bin lira ayrılırken, yüzde 20 oranında payla karayolu yatırımlarına 3 milyar862 milyon 612 bin lira, yüzde 7 oranla haberleşme yatırımlarına 971 milyon538 bin lira, yüzde 5 oranla 728 milyon lira havayolu yatırımlarına ve yüzde 4 oranla 527 milyon 500 bin lira denizcilik yatırımlarına ayrıldı. Geçtiğimiz yıl ise bakanlık bütçesinden karayolu, demiryolu, haberleşme, havayolu ve denizcilik yаtırımlаrına toplam 12 milyar681milyоn 990 bin lira ayrılmıştı.
Bakanlık tarafından, SHGM, KGM ve BTK’nın 2013 уılı toplam bütçe ödеnеği19 milyar 184 milyon 593 bin lira olаrаk öngörüldü, geçen ѕeneye orаnlа bu kurumlara yapılacak ödenekte yüzde 15.82’lik bir artış gözlendi. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’ne, 2013yılı bütçe ödеnеğinden gеçеn seneye orаnlа 22.34’lük bir artış yapılarak toplam 21 milyon 620 bin lira ayrıldı. Bilgi Teknolojileri ve İlеtişim Kurumu,2013 yılı bütçe ödeneği ise geçen seneуe oranla 12.52’lik artışla 1 milyar 510 bin lira olarak belirlendi.
2023 yılında dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olmaya hazırlanan Türkiye,ekonomisini bu hedefe taşıyacak lokomotif sektörlerden biri olan ulaştırmaya ayırdığı payı yüzde 15 oranında artırdı.
UDH BAKANLIĞI’NIN GENEL BÜTÇEDEN PAYI YÜZDE 42’DE KALACAK
Söz konusu artışlarla UDH Bakanlığı’nın toplam merkezi bütçeli kamu yatırımları içindeki payında 2003 yılından buyana önemli bir yükseliş kaydedildi.
2003 yılında bakanlık genel bütçeden sadece yüzde 17 pay alırken 2011’de bu oran yüzde 46’lara yükselmişti. Ancak,2013 yılında bu oranın bir miktar gerileyerek yüzde 42 civarında kalması bekleniyor. Son 10 yılda ulaştırma yatırımlarına 192 milyar lira ayrılırken,sektöre bugünkü değerlerle 134 milyar liralık yatırım gerçekleştirildi. Bu yatırımların 21 milyar liralık kısmı ise bütçe dışı yap-işlet-devret (YİD) modeliyle yapıldı. 2003 yılında karayollarına ayrılan ödenek toplam ödeneklerin yüzde 65’ini oluştururken, 2013 yılında bakanlık bütçesinden en fazla ödenek yüzde 56’lık oranla serbestleştirme adımlarıyla sektörde ağırlığını hissettirecek demiryollarının oldu.
BÜTÇEDEN “ASLAN PAYI”DEMİRYOLLARINA AYRILDI
Bakanlığın bütçesinden bu yıl aslan payı demiryoluna ayrıldı. Yüzde 56’lıkpayla yatırım bütçesinde en büyük payı alan demiryolu yatırımları, 2013yılında adeta yıllardır yaşadığı ihmal edilmişliğin acısını çıkaracak. 2003 yılında bakanlık bütçesinden sadece 480 milyon lira pay alabilen demiryolları,bu yıl 8 milyar liraya yaklaşan bütçesi ile yeni yılda önemli bir çıkış yapmayı planlıyor. Bilindiği gibi demiryollarının devlet tekelinden çıkarak özel sektöre açılmasına yönelik devrim niteliğindeki kararın ardından hem kamu tarafında hem de özel sektör tarafında yatırımlar hız kazandı ve demiryolundaki müthiş potansiyel yerli ve yabancı yatırımcıların ilgi odağı oldu. Yıllardır ihmal edilmiş bir taşımacılık modeli olarak hükümet ve bakanlığın özel önem verdiği demiryolu yatırımlar yeni teşvik sisteminden aldığı destekle 2013 yılında altın yılını yaşayacak. Karara bağlı olarak henüz çok bakir bir alan olan demiryollarında yerli ve yabancı çok sayıda şirket yeni proje ve yatırımlarla 2013 yılına hazırlanıyor. Ankara-İstanbul, Ankara-Konya, Ankara-Sivas gibi pek çok hattı YHT ile birbirine bağlayan TCDD, gelecek yıl bu hatları hayata geçirirken diğer yandan yerel yöntemlerle birlikte şehir içi raylı sistemlere yönelik çalışmaları başlatacak ve İstanbul, İzmir ve Adana gibi belediyelerle ortak projelere imza atacak.
3 PROJENİN EKONOMİYE KATKISI 1.7 MİLYAR LİRA OLACAK
UDH Bakanlığı’nın bu yıl karayoluna yönelik yatırımlarının başında 3 bin kilometre yol ağında yapılacak çalışmalarla birlikte, bin kilometre bölünmüş yolun tamamlanması, 5 bin 400 kilometre sıcak karışım yapılması, 45 köprünün hizmete alınması ve 130 kaza kara noktasının iyileştirilmesi yer alıyor. Türkiye genelinde yollar yaparak bölgesel gelişmişlik farklarını azaltmayı hedefleyen bakanlık, 2013yılı sonunda toplam 2 bin 806 kilometre bölünmüş yol üzerinde yürüttüğü çalışmaların873 kilometresini tamamlamayı hedefliyor. Uluslararası taşımacılıkta son yıllarda önemli atılımlar yapan Türkiye’de,2002’de 400 bin olan uluslararası sefer sayısının,4 kat artarak 1,5 milyona ulaşması lojistik altyapıya olan ihtiyacı karşılamak amacıyla pek çok önemli projeye start verdi. Çalışmaları yürütülen pek çok otoyol projesi ile birlikte sadece İstanbul İzmir otoyolu projesi, 3. Köprü ve Kuzey Marmara Otoyolu’nun hayata geçmesinin ardından akaryakıt ve işgücü tasarrufu olarak ekonomiye bir yılda 1.7 milyar lira fayda sağlanması bekleniyor.
DENİZ ve HAVA TAŞIMACILIĞI YERİNDE SAYDI
Bakanlık bütçesinden yüzde 5 ve yüzde 4’lük oranla en az payı havayolu ve denizyolu taşımacılığı aldı. Güvenilir, hızlı ancak diğer taşıma türlerine göre daha maliyetli olan havayolu taşımacılığı da denizyollarında olduğu gibi 2013 yılı bütçesine takıldı. Dış ticaretinin yüzde 85’ini deniz yolu ile gerçekleştiren Türkiye’nin, ulaştırma bütçesinden en az pay alan yatırım alanlarından denizyolu taşımacılığı ve havayolu taşımacılığı 2013 yılında yine özel sektöre yönelik verilen teşviklerden destek alacak. Yılı 577 milyon liralık yatırım bütçesi ile tamamlaması öngörülen denizyolu ve 728.5milyonliralıkyatırım bütçesi ile tamamlaması beklenilen havayolu taşımacılığı yatırımlarının özel sektörden aldığı güçle büyümesini sürdürmesi bekleniyor.
Kaynak : Unibusiness