Hatay, Doğu sınırında ulaşım üssü olduğundan kamyon ve otobüs sayısı fazladır. Kamyon ve otobüs işletmeciliğinin Hatay ve çevre ekonomisinde ağırlığı büyüktür.
Hatay'da 7 bin TIR olduğundan söz edilir. Büyük olasılıkla bu TIR'ların bir kısmı başka iller trafiğine kayıtlıdır.
Emek Kaplangil'in Hürriyet'te yayınlanan haberinde "Hatay'da ticaret hayatı neredeyse durmak üzere. Cilvegözü Sınır Kapısı'nın kapanmasının ardından şehrin ticaretinin can damarı olan nakliye sektörü yüzde 60'a yakın küçüldü. Toplam sayısı 7 bini bulan tırların yaklaşık 4 bin tanesi garajlarda yatarken, Türkiye'nin yaş mevye-sebze ihracatı da önemli oranda sekteye uğradı" diyor.
Emek Kaptangil anlatıyor: "Nakliye sektörü Hatay'ın ticareti içinde çok önemli yer tutuyor. Özellikle, Ortadoğu'ya yapılan narenciye ihracatına aracılık eden sektör, Temmuz ayında Cilvegözü'nden geçişlerin tek taraflı kapatılmasıyla çöktü.
TIR'lar Suriye üzerinden transit geçiş yaparak başta Suudi Arabistan olmak üzere Körfez bölgesine mal taşıyordu. Bölgeye yapılan taşımacılıkta sektördeki gerileme yüzde 87'lere ulaşırken, alternatif yolların mesafe ve maliyeti artırması işi iyice içinde çıkılmaz hale getiriyor.
Bu araçların çoğunun Avrupa'ya yapılan taşımacılık için yeterlilik belgesine sahip olmaması da araç sahiplerinin ellerini kollarını bağlıyor. Ellerindeki araçları satmak isteyenler ise tır fiyatları yarıya düşmesine rağmen alıcı bulamıyor.
Uluslararası taşımacılık sektöründe Türkiye'nin en fazla hacme sahip 2'nci, soğutmalı taşımacılıkta ise 1'inci şehri konumunda olan Hatay'da yaşanan durum, Akdeniz Bölgesi'nden yapılan yaş sebze ve meyve ihracatını da yüzde 40 oranında düşürmüş durumda.
Alternatif olarak, Mersin ve İskenderun'dan Mısır'a Ro-Ro taşımacılığı ile çözüm bulunmaya çalışılıyor. Ancak daha önce 4 günde ulaşılan ülkelere ulaşımın yeri geldiğinde 20 güne kadar çıkması yaş sebze ve meyve ihracatçılarının bu riski almamasını beraberinde getiriyor.
S.Arabistan, Ürdün, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri başta olmak üzere bölgeye yapılan ihracatın yüzde 90'ının Suriye üzerinden transit geçilerek gerçekleştirildiğini belirten Akdeniz ihracatçılar Birliği Yaş Sebze Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kavak, ihracattaki kaybın şu anda yüzde 40 olduğunu ancak net rakamların işlerin hızlandığı eylül ayında belli olacağını söyledi.
Kavak, "Hatay, Türkiye'nin toplam yaş sebze ihracatının dörtte birini yapıyor. Buna paralel olarak, uluslararası soğutmalı kara taşımacılığında Türkiye'de 1'inci sırada. Diğer nakliye araçlarıyla birlikte ise 2'nci sırada. Kapı kapanınca, Hatay'da genel anlamda yüzde 40'lık bir düşüş olduğunu tahmin ediyoruz. Şu anda yaş sebze ve meyve ihracat sezonun en ölü dönemindeyiz. Eylülde işler hızlandığında kayıp daha net olarak ortaya çıkacaktır.
Uluslararası Nakliyeciler Derneği Başkanı Ruhi Engin Özmen, "Bölgede 300'e yakın nakliyeci firma var . Bölgedeki ihracat pazarı 2.8 milyar dolardı ve şimdi Hatay'da sıfıra yaklaşmış durumda. Korkunç bir manzara var. Taşıma kapasitesi yüzde 87 düştü diyor."
Kamu oyuna sadece Suriye'deki çatışmalar ve sığınmacılar ile ilgili haberler yansıyor. Fakat görüldüğü gibi Suriye olayları bizim nakliyecilik faaliyetlerimizi ve de yaş meyve ve sebze ticaretimizi büyük ölçüde olumsuz etkiliyor.
Tevfik Güngör/Dünya