1.9 trilyon dolarlık ekonomik büyüklüğe sahip olan Rusya'nın 18 yıllık DTÖ hayali gerçek oluyor. Gelecek ay yapılacak DTÖ Bakanlar Konferansı'nda Rusya'nın örgütün 155'inci üyesi olacak. Çin'in ardından DTÖ'ye katılan ikinci en büyük ekonomi olarak Rusya'nın üyeliği dünya ticaretinde yaşanan en geniş kapsamlı serbestleşme adımlarından birini oluşturuyor.
Türkiye'nin en büyük ticari ortaklarından Rusya'nın, 18 yıllık Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) üyeliği hayali gerçek oluyor. Gürcistan ve Rusya'nın DTÖ üyeliği konusundaki anlaşmayı imzalamasıyla Kremlin'in yıllardır mücadele ettiği DTÖ üyeliği için son aşamaya geçildi. DTÖ üyesi ülkelerin Rusya'nın üyeliğini 15-17 Aralık'ta Cenevre'de yapılacak toplantıda onaylaması bekleniyor. Rusya'nın DTÖ'ye katılması, ülke mevzuatının şeffaflaştırılması, ticaret önündeki engellerin kaldırılması, uluslararası anlamda kabul görmüş kuralların uygulamaya geçecek olması bakımından büyük bir önem taşıyor. DTÖ üyeliği sonrası, Rusya ile Türkiye'nin ticari ilişkilerinin de gelişmesi bekleniyor.
18 yıl süren katılım müzakerelerinin ardından, üyelik kararının DTÖ Bakanlar Konferansı'nda onaylanmasıyla Rusya, örgütün 155'inci üyesi olacak. 1.9 trilyon dolarlık GSYİH'ye sahip olan Rusya'nın DTÖ üyeliği, Çin'in ardından örgüte katılan ikinci en büyük ekonomi olarak, dünya ticaretinde yaşanan en geniş kapsamlı serbestleşme adımlarından birini oluşturuyor. Rusya'nın DTÖ'ye katılımıyla DTÖ, dünya ticaretinin yüzde 92'sini temsil eder hale gelecek.
Rusya'nın DTÖ'ye üyeliğiyle Rusya ile iş yapan firmaların daha şeffaf ve öngörülebilir bir ticaret sürecine sahip olacakları ifade ediliyor. DTÖ üyeliğiyle Rusya'da ticaret serbestleşecek, tarifeler azaltılacak, ithalat ve ihracat üzerindeki kısıtlamalar kaldırılacak ve DTÖ'nün uluslararası ticarette koyduğu kuralların hakim olacak.
DTÖ üyeliğinin Rusya'nın dünya ekonomisine uyum sağlamasını kolaylaştıracağının ve küresel ticaret kurallarının belirlenmesi sürecinde söz hakkına sahip olmasını sağlayacağı ifade ediliyor. Rus ekonomisi için DTÖ üyesi olmanın gerektirdiği reformlar, gerek doğrudan yabancı yatırım çekmede gerekse hizmet sektöründe rekabetçiliğin artmasıyla Rusya ekonomisi için kazanç sağlayacak. DTÖ'ye katılımı takip eden ilk beş yıl içinde, Rus ekonomisinin yüzde 0.5 ila yüzde 1 arasında ilave büyüme kaydedeceği tahmin ediliyor. Dünya Bankası da, DTÖ üyeliğinin Rusya ekonomisi orta vadede yüzde 3.3, uzun vadede ise yüzde 11 büyüteceğini öngörüyor. Uzmanlara göre Rusya'nın üyeliği, Çin'in 10 yıl önce DTÖ'ye üye olmasından bu yana ticaretin liberalleşmesi yolunda atılan en önemli adım olarak görülüyor. Çin, DTÖ'ye girdiğinde dünyanın altıncı büyük ekonomisi iken, şu an küresel ekonomi liginin ikinci sırasında.
Moskova'nın verdiği taahhütler
Rusya, bu kulübe dahil olmak için birçok taahhütte bulundu. Yasal olarak bağlayıcı olan bu sözler, Rusya'yı tarımdan telekoma kadar birçok sektörde daha güvenilir bir yatırım ortağı haline getirecek. Reuters'ın ele geçirdiği, Rusya'nın 766 sayfalık üyeliğe geçiş taslağına göre Moskova'nın verdiği sözlerin bir kısmı şöyle:
TARİFELER
İthalat vergi tavanı, 2011'deki ortalama yüzde 10 seviyesinden yüzde 7.8 düzeyine gerileyecek. Tarımsal ürünlerde ortalama ithalat vergi tavanı mevcut ortalama yüzde 13.2'den yüzde 10.8'e inecek. İmalat ürünlerinde ise bu rakam ortalama yüzde 9.5'den yüzde 7.3'e çekilecek. Bilgi teknolojisi ürünlerinde şu an yüzde 5.4 olan ithalat tarifesi sıfırlanacak. Pamuk ithalatında da tarife yüzde 0 düzeyine inecek.
Vergi tavanlarındaki yeni düzenlemelerin üçte biri, Rusya'nın DTÖ üyeliğine geçtiği tarihten itibaren yürürlüğe girecek. Dörtte biri ise üyeliğin gerçekleşmesinden sonraki üç yılı içinde hayata geçirilecek. Otomobil, helikopter ve yolcu uçaklarında yeni tarifeler 7 yıl sonra uygulanmaya başlanacak. Kümes hayvanlarıyla ilgili tarife değişikliği ise 8 yıl sonra gerçekleşecek. Vergilerin düşürülmesine yönelik değişiklikler tümüyle hayata geçirildiğinde ortalama tarifeler şu şekilde olacak:
İthalat Tarife tavanı Mevcut tarife
- Süt ürünleri %14.9 %19.8
- Tahıllar 10.0 15.1
- Yağlı tohum, margarin, yağ 7.1 9.0
- Kimyasallar 5.2 6.5
- Otomobiller 12.0 15.5
- Elektrikli makine 6.2 8.4
- Orman ürünleri ve kağıt 8.0 13.4
- Şeker 223$/ton 243$/ton
11 bin 170 ithalat kaleminden 1.746'sı kombine tarifeye tabi olacak (özel değerinin yükseklik oranına göre, örneğin 2$/kg). Bu kapsamdaki ithalat ürünleri arasına et, kahve, çay, pirinç, bitkisel yağ, sigara, plastik, otomobil lastiği, tekstil, alüminyum, kalay, otomobil ve ev elektroniği giriyor. Rusya, özel oranları her yıl denetleyecek.
- Rusya ayrıca üyeliğin başlamasıyla birlikte en az gelişmiş ülkeler için gümrüksüz ve kotasız tedarik sağlayacak.
- Rusya, şeker ithalat tarife rejimini, DTÖ kurallarına göre reforme edecek
- Tarife oranı kotaları, ihalelerle belirlenmeyecek.
HİZMETLER
Rusya, birçok alanda yabancı yatırıma getirilen sınırlamaları hafifletecek. Örneğin, telekomda şu an yüzde 49 olan yabancıların hisse sahibi olma sınırı üyeliğe geçişten sonraki 4 yılda kaldırılacak. Yabancı sigorta şirketlere, üyeliğin başlamasından 9 yıl sonra Rusya'da şube açma izni verilecek. Yabancı bankaların iştirak sahibi olmalarının önündeki engeller kaldırılacak. Bireysel bankacılık anlaşmalarında yabancı payına limit getirilmeyecek, ancak bankacılık sektörünün genelinde yabancıların katılımı yüzde 50 ile sınırlandırılacak. Rusya ayrıca, yüzde 100 yabancı sermayeli şirketlerin toptancılık, perakende ve franchising sektörlerinde varlık göstermesine izin verecek.
KAMU ALIMLARI
Rusya, DTÖ'nün Hükümet Satın Alımları Anlaşmasına gönüllü olarak dahil olmayı planlıyor ve DTÖ üye olmasını takip eden dört yılı içinde görüşmelere başlamak istiyor.
TARIMSAL SÜBVANSİYONLAR
Rusya, tarımsal ürünlerde ihracat sübvansiyonlarını sıfırlama sözü verdi. Tüm tarım sübvansiyonlarındaki uygulamalarına paralel olarak özel tarım ürünlerindeki destekleri de 2017 sonuna kadar her yıl aşamalı olarak sınırlandıracak. Tasarının metninde yer alan bilgiye göre, özel ürün desteklerinin genel sübvansiyonlara oranı yüzde 30'a çekilecek. Ancak bu rakam parantez içinde kullanılıyor ve bu de rakamın provizyonel olduğunu gösteriyor.
HAVACILIK
Uçak leasing işlemlerinde, yabancı uçakların yerli uçaklarla aynı kolaylıklardan yararlanmasını ve Rus havayolu şirketlerine daha cazip görünmesini sağlayacak kurallar uygulanacak. Fakat Rusya DTÖ'nün Sivil Uçak Anlaşması'na katılmayı planlamıyor.
ÖZELLEŞTİRMELER
Moskova, United Grain Company isimli tarım şirketininin yüzde 100'ünhü 2012'de özelleştirecek. Rosagroleasing'nin yüzde 50, artı yüzde 1 hissesinin özelleştirilmesinin ise 2013'ten önce yapılması beklenmiyor. Rusya, özelleştirme süreci hakkında DTÖ'ye düzenli olarak rapor verecek.
GÜMRÜK ÜCRETLERİ
Rusya, gümrükten mal çekme ücretini şu anki 100.000 rubleden maksimum 30 bin rubleye indirecek ve gümrük prosedürlerini basitleştirecek.
ALKOL
Rusya, alkol ithalat ruhsatlarının otomatik olarak yenilenmesine yönelik uygulama başlatacak. Alkol ve ilaç ithalatçılarının ruhsat almalarına gerek kalmayacak.
OTOMOTİV
Rusya, Rusya'da büyük çaplı yatırım yapan otomobil üreticileri için tercihli tarifeleri 1 Temmuz 2018'den itibaren kaldıracak.
BİTKİ VE HAYVAN SAĞLIĞI
Moskova yönetimi, bitki karantinasıyla ilgili olarak yeni bir yasayı 1 Ocak 2012'de hayata geçirmeyi planlıyor. Ayrıca, 2012'de hayvan sağlığıyla ilgili bir yasa hazırlanacak. Belarus ve Kazakistan ile yaptığı Gümrük Birliği çerçevesinde Rusya, karantinaya alınacak hayvanlar ve bitki sağlığıyla ilgili gereklilikleri içeren bir ortak bir liste oluşturup, konuyla ilgili yasanın 1 Ocak 2013'te yürürlüğe girmesini sağlayacak.
DOĞALGAZ
Rusya, iç pazarda piyasa tarafından belirlenen fiyatlama yönetimini geliştirmek istiyor. Diğer yandan, doğalgaz üreticilerinin ve distribütörlerinin endüstriyel müşterilerine satışlarında karlarını koyabilmelerini sağlarken, konut ve ticari olmayan kullanımların düzenlenmesini amaçlıyor.
DEMİRYOLLARI
Rusya'da yerli ürünlerin demiryolu ile sevkıyat maliyetinin 1 Ocak 2013'ten itibaren ithal ve ihraç malı ürünlerle aynı seviyede olması sağlanacak.
HİZMETLER
- Rusya, uluslararası muhasebe standartlarını uygulamayı planlıyor.
- DTÖ üyeliğini takip eden beş yıl içinde, bankacılık ve sigorta sektöründe yabancı yatırımı kısıtlayan sistemini gözden geçirecek.
İHRACAT VERGİLERİ
Rusya, demir atık ve hurda ihracat vergisini DTÖ üyeliğinin başlamasından sonraki 1 yıl içinde ton başına yüzde 15 ya da 15 euro seviyesine çektikten sonra, 5 yıl içinde yüzde 5 ya da 5 euro düzeyine indirecek. Katod bakır ihracat vergisi de, üyeliğin gerçekleştiği yılki yüzde 10 seviyesinden 4 yıl içinde yüzde 0'a çekilecek.
İkili ticarette 100 milyar dolarlık hedefe destek olacak
Rusya'nın DTÖ üyeliğinin Türkiye ile 100 milyar dolar ticaret hedefine destek olacağı belirtiliyor. Ekonomi Bakanlığı'nın konuyla ilgili açıklamasında, Rusya ile 2000 yılında 4.5 milyar dolar seviyesinde olan ikili ticaret hacminin, 2008 yılında 8 kattan fazla bir artışla 38 milyar dolar seviyesine yükseldiği anımsatıldı ve şunlar kaydedildi: "Küresel kriz nedeniyle 2009 yılında yaşanan düşüşe rağmen 2010 yılında yükseliş trendi devam etti. 2010 yılında Rusya'ya gerçekleştirdiğimiz ihracat 2009 yılına göre yüzde 44 gibi rekor bir artış göstererek 4.6 milyar dolara çıktı. 2011 yılının 9 ayındaki ihracatımız geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 36 oranında arttı. Öte yandan, gerek 2010 yılının tamamı gerek 2011'in 9 ayı için ithalat artış hızının yüzde 10 civarında gerçekleşmesi enerji ithalatı nedeniyle yüksek miktarda ticaret açığı verdiğimiz Rusya Federasyonu ile önümüzdeki dönemde daha dengeli bir ticaret yapacağımızın en önemli işaretidir. Rusya Federasyonunun DTÖ'ye üye olması önümüzdeki dönemde ikili ticaret hacmimizin 100 milyar dolara çıkmasında önemli destek mekanizmalarından biri olacak."
Kaynak: Dünya