Vergi Reformu Sadece Kanunla mi Yapılır?
Vergi reformu denilince aklımıza hep yasa değişiklikleri geliyor. Kaldı ki "reform" damgası ile gündeme gelen her yasa değişikliğinin de sistemde iyileşme adına büyük bir değişime yol açmadığı da malumdur. Böylece "Vergi Reformu" kavramının da zamanla suyunu çıkarıp inandırıcı olmaktan çıkardık. Üstelik gerçekten de reform niteliğindeki değişikliklerin dahi uygulama etkinliğinin yetersizliği nedeniyle çoğu kez amaca hizmet etmediği de yine bilinen gerçeklerdendir.
Rahmetli üstadımız Ahmet Bayrak'ın birkaç kelimede ifade ettiği veciz sözü hatırlayalım: "Vergi Kanunla Konulur İdare ile Alınır" gerçekten reform yapmak veya Vergi reformlarını hedefe ulaştırmak istiyorsak artık bunları "idari uygulamalar" ile gerçekleştirmek ve Gelir idaremizi çok daha güçlü hale getirmek zorundayız.
Gecen hafta Maliye Bakanımız Sayın Mehmet Şimşek'in basına duyurduğu "KDV İdaresi Risk Analizi Projesi", İdari Uygulama Reformuna çok iyi bir örnek.
Mevcut vergi iade sisteminde yaşadığımız sorunlar dikkate alındığında yeni uygulama ile Gelir İdaremiz "e-devlet" uygulamasında yine emsalsiz bir projesini devreye alıyor.
Klasörler dolusu belgeler ile masalarda belge belge el yordamı ile kontrol edilmeyi bekleyen KDV iade tutarlarının inanılmaz yükü artık sona erecek. Sahte belgelerin cirit attığı bir ortamda, hem mükelleflerimiz , hem Vergi Dairelerimizde fedakarane hizmet eden personelimiz ve hem de KDV iade tutarlarını tasdik eden yeminli mali müşavirlerimiz maddi-manevi ağır sorumluluklarla karşı karşıya kalıyordu.
27 Ocak 2010 tarih ve 53 seri nolu sirkülerde detayları yer alan ve Ocak 2010 ayı iade hakki doğuran işlemler için geçerli olacak. yeni sistemi genel hatları ile değerlemek gerekirse mevcut durum ile varılmak istenen hedef şöyle ifade edilebilir.
. "İndirilecek KDV talep listesi", Yüklenilen KDV listesi" "Satış Faturaları Listesi" ve bunların eki belgeler kağıt ortamında elden teslim ediliyordu. Yeni uygulama ile İnternet Vergi Dairesi üzerinden
elektronik ortamda gönderilecek.
. Bu belge ve bilgilerin kontrolü uzun zaman alıyordu, simdi otomasyon ortamında yapılacak kontroller, çok hızlı gerçekleşecek.
. Evvelce uygulama birliği ve uygulama standartları sağlanamıyordu, artık tam bütün mükellefler için uygulama birliği sağlanmış olacak.
. Evvelce yeminli mali müşavirlerimizin çapraz yani fatura veren mükellefler nedzinde yapmaya çalıştıkları karşıt incelemelerin zorlukları sona erecek, is yükleri büyük ölçüde hafifleyecek.
. Sahte belgelerin her yerde kol gezdiği ortamda Vergi dairelerinin kendilerini ve devleti koruma gayreti ile Kod sistemi Uygulamalarındaki aşırılığa kaçan ve dürüst mükellefleri mağdur eden
uygulamaları, yeni sistemde iyi ile kötüyü ayırt eder şekilde merkezden "bir tuşla" kontrol edilir hale gelecek.
. Milyonlarca fatura anında birbiri ile haberleşecek; eleğin altında-üstünde kalanlar vergi dairelerinin KDV iade masalarındaki ekrana anında düşecek.
. El emeği ile yapılan kontrollerde belli sınırların ötesine güç yetirilemiyordu. Simdi hem doğru hem de sınırsız derinlikte kontroller yapılabilecek.
. Evvelce KDV iade sureleri uzun zaman alıyordu, simdi daha kısa surede yapılabilecek ve bu dürüst mükelleflerin finansman imkanlarına güç katacak.
. Sahte belge kalpazanlarının yol açtığı mikrobik ortam yeni donemde temizlenecek. Sahteciliğe yönelenler ise anında yakalanacak.
. Vergi dairesi başkanları ve müdürleri, artık ekipleri ile birlikte yüzlerini daire dışına, etrafta neler olup bittiğine çevirebilecekler; mükelleflerini ziyaret edip "hal-hatır sormaya!" zaman ayırabilecekler. artık mükellefler vergi dairelerini kendilerine daha yakınlaşmış hissedecek.
Geçiş döneminde karşılaşılacak zorlukların aşılmasında, mükelleflerimizin ve Yeminli Müşavirlerimizin Gelir İdaremize yardımcı olacaklarına inanıyorum.
Asil önemlisi ise su: sahte fatura konusu sadece KDV iadesinde ortaya çıkmıyor, normal KDV indirimlerinde de sahte faturalar kullanıldığı bir gerçek. Bu proje başarıya ulaşırsa Gelir İdaremiz, tüm KDV indirimlerinin de elektronik ortamda İnternet vergi dairelerine bildirilmesini isterse hiç şaşırmayalım. Bu olursa ekonomideki tüm değerler zinciri ortaya çıkmış olacak ki kayıt dişiliğin önlenmesinde çok büyük bir adim atılmış olur. mükellefler ne yapmalı sorusunun kısa cevabi ise şöyledir:
Bugünden geleceği gören mükellefler artık kayıtlı sisteme nasıl geçilir biraz ilgilenmeli ve davranış kalıplarını değiştirmeliler. karşılaşılacak olumsuz durum sadece para cezasından ibaret değil, ucunda hapis cezası da var. Dolaysıyla emin olmadıkları kişi veya kurumların faturalarına daha çok dikkat etmeli ve ödemelerini ise mutlaka banka hesabi üzerinden gerçekleştirmelidirler.
Bu sistem için harcanan emeklerin kısa surede devletin gelir hanesine yazılması ise işin diğer bir cephesidir. KDV iadelerinin yıllık tutarının yaklaşık 14 milyar TL civarında olduğunu biliyoruz. Bu uygulama şayet tüm KDV indirimlerine yaygınlaştırılırsa inanıyorum ki bütçeye ciddi katkılar getirecektir.
E-devlet uygulama ödüllerine layık bu projeye "reform" denilmez de ne denir?
Maliye Bakanımızın şahsında emeği geçen herkesi kutlamaktan başka bir söz söylenemez.
Kaynak: Dünya