Türkiye 2008'de 113 milyon dolarlık orkinos ihracatı gerçekleştirdi. Bu yıl ise Japonya kaynaklı talep daralması nedeniyle ihracatın 50 milyon doları yakalamasına bile mucize gözüyle bakılıyor.
Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Üyesi ve Akua Grubu'nun Ortağı Nedim Anbar, krizin orkinos üreticilerini de olumsuz etkilediğini, bu ürünün tek pazarı olan Japonya'nın krizden en çok etkilenen ülkelerin başında geldiğini söyledi. Anbar, krizle birlikte Japonya'daki orkinos sektörüyle ilgili grupların ticari kaybının 200 milyon doları bulduğunu belirtti. Anbar, "Bu nedenle Japonya bu yıl dünyadan orkinos alımlarını azaltacak. Dünyada üretilen orkinosun yüzde 95'i Japonya'ya gittiği için biz de krizi yaşıyoruz. Orkinos pişirildiğinde tüketimi sevilen bir balık değil. Bu nedenle alternatif pazarlara taşımak çok zor. Bizim ürünümüz bir ülkenin mutfak kültürüne dayalı olduğu için yeni pazarlar yaratmakta sıkıntı yaşıyoruz" dedi.
50 milyon dolarlık ihracat mucize
Şu anda Japonya'da 20 bin ton orkinos stokunun olduğunu söyleyen Anbar, yaşanan sıkıntılar nedeniyle bu yıl Türkiye'den Japonya'ya gidecek orkinos miktarının yüzde 50 azalacağını dile getirdi. Anbar, "Miktarın yanında bu yıl orkinos fiyatlarında da yüzde 30'luk bir gerileme söz konusu olacak. Bu nedenle bu yıl geçen yıllarda elde edilen büyük gelirler söz konusu olmayacak. Geçen yıl orkinos ihracatı 100 milyon dolarları bulmuştu. Bu doğrultuda bu yıl 50 milyon dolarlık ihracat mucize olacak" diye konuştu.
Krizle birlikte kapasite kullanımının düşürülmeye başlandığını ifade eden Anbar, bugüne kadar yüzde 80-90 civarında olan kapasite kullanımının bu yıl yüzde 50'lerde olacağını aktardı. Anbar, geçen yıl Türkiye'de üretilen 5 bin ton civarındaki orkinos miktarının bu yıl 3 bin tonda kalacağı belirtildi. Anbar, "Akdeniz genelinde 17-18 bin tonluk bir üretim var. Bu sezon ise bunun 12 bin ton civarında olması bekleniyor. Bunun üçte birini Türkiye üretiyor" dedi.
Orkinos larvadan üretilecek
Akua Grubu'nun Ortağı Nedim Anbar, Türkiye'de bir ilki gerçekleştirerek dünyada sadece Japonya'nın uyguladığı, orkinos balığını larvadan yetiştirme projesini hayata geçirmeyi planladıklarını söyledi. Anbar, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bununla ilgili Japonya'dan bir üniversite ve bu alandaki büyük firmalardan biri ile mutabakat sağladık sayılır. Projenin paydaşları önümüzdeki günlerde netlik kazanacak ama Ege Üniversitesi ile görüşmelerimiz sürüyor. Kota sıkıntısını bu şekilde aşmayı planlıyoruz. Haziran, temmuz gibi projeye start vermeyi planlıyoruz. Bu yaklaşık 10 milyon euroluk bir proje olacak." Anbar ayrıca, Yunanlı ortakları Selonda ile Türkiye'de levrek ve çipura yetiştirme planları bulunduğunu da söyledi.
OYİD'i feshettik
Nedim Anbar, 2003'te kurulan Orkinos Yetiştiricileri ve İhracatçıları Derneği'ni (OYİD) feshettiklerini açıklayarak "Bununla ilgili Dernekler Masası'na gerekli başvurumuzu yaptık. Bu konuda yeni bir yapılanma olmayacak. Derneği feshediyoruz. Şu anda dernek bünyesinde 6 şirket bulunuyor. Toplam üye sayımız ise 27" dedi.
|
Türkiye'nin orkinos
ihracatı |
|
Yıl |
Miktar
(ton) |
Gelir
(bin dolar) |
|
2004 |
3.724 |
50.002 |
|
2005 |
4.549 |
62.189 |
|
2006 |
5.787 |
76.641 |
|
2007 |
2.516 |
38.998 |
|
2008 |
5.919 |
113.884 |
Kaynak: ReferansKüresel ekonomik kriz orkinos balığı ihracatını da olumsuz etkiledi. Orkinosun tek pazarı olan Japonya krizden ağır darbe alması nedeniyle alımları az...
( KB)