TÜRKİYE VE ÇİN’DEN ORTA KORİDOR HAMLESİ

Dünyaya açılan Çin’in ekonomik, sosyal, kültürel, turizm gibi birçok alt başlığı içeren İpek Yolu Projesi’nin Türkiye ayağında iki dev adım atılıyor.

40 milyar dolarlık bir bütçeyi öngören ve her yıl yatırımlar için 750 milyon dolar harcanması planlanan ‘İpek Yolu’ ile ‘demiryolu işbirliği’ anlaşma tasarıları TBMM’de komisyondan geçti.

Dünyaya açılmak için 21 trilyon dolarlık, 65 ülkeyi ilgilendiren, üç ayaklı, ‘Kuşak ve Yol’ projesini etap etap hayata geçirmek isteyen Çin, Rusya üzerinden, ‘Kuzey Koridoru’na, İran üzerinden de, ‘Güney Hattı’na işlerlik kazandırmayı amaçlarken, Türkiye ve Avrupa’yı da Orta Asya Cumhuriyetleri, Afganistan, Pakistan ve Çin’e bağlayacak, ‘Orta Koridor’ için kritik adım attı.

İlk aşamada 40 milyar dolarlık bütçeyi öngören ve her yıl yatırımlar için 750 milyon dolar harcanması planlanan, ‘Orta Koridor’ kapsamında Türkiye ile Çin arasında imzalanan, ‘İpek Yolu Ekonomi Kuşağının 21. Yüzyıl Denizdeki İpek Yolunun ve Orta Koridor Girişiminin Uyumlaştırılmasına İlişkin Mutabakat Zaptı Tasarısı’ ile ‘Türkiye-Çin Demiryolu İşbirliği Anlaşma Tasarısı’ TBMM Dışişleri Komisyonu’ndan geçti.

En önemli bileşen

Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Ali Naci Koru, “Orta Koridor tarihî İpek Yolu’nun canlandırılması projesinin en önemli bileşenlerinden birini oluşturmaktadır” dedi. Koru, Orta Koridor güzergâhının, Rusya’nın içinde yer aldığı Kuzey Koridoru ile İran’ın içinde yer aldığı, Güney Hattı’na bir alternatif oluşturmasının Türkiye için en önemli bir kazanım olduğunu kaydetti.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Temsilicisi Mert Işık, Çin’in Avrupa ile bütünleşmeyi sağlamayı planladığı Orta Koridor için 8 trilyon dolarlık bir bütçe öngördüğünü, ilk yıllarda sadece ulaşım hatları için 40 milyar dolarlık bir harcamayı planladığını açıkladı.

Demiryolları birleşecek

Türkiye ile Çin arasında ikinci önemli bir anlaşma olan, ‘Demiryolu İşbirliği Anlaşma Tasarısı’ da TBMM Dışişleri Komisyonu’ndan geçti. Önümüzdeki günlerde Genel Kurul’da yasalaştırılacak olan tasarı, İpek Yolu projesindeki sadece demiryolu hattı yaklaşık 2 bin kilometre civarında olacak. Bakü-Tiflis-Kars projesi ile Edirne-Kars yüksek hızlı tren projesi Orta Koridor’un bir bileşeni olacak.

İngiltere’ye kadar

Avrupa ile Çin demiryollarını birleştirmek isteyen Çin hükümeti, Çin ile İngiltere arasında Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, İran, Türkiye, Bulgaristan, Romanya, Macaristan, Avusturya, Almanya, Belçika ve Fransa bağlantısı ile yüksek hızlı tren inşa etmeyi düşünüyor. 150 milyar dolara mal olması hesaplanan projenin 2020 ile 2025 arasında tamamlanması bekleniyor.

TL - Yuan takası ve kardeş şehir ağı

Türkiye ile Çin arasında İpek Yolu Ekonomik Kuşağı’nın, 21. Yüzyıl Denizdeki İpek Yolunun ve Orta Koridor Girişiminin Uyumlaştırılmasına İlişkin Mutabakat Zaptının Onaylanması Tasarısı şu düzenlemeleri de içeriyor:

- Politik Eşgüdüm: İki ülke arasında ana kalkınma stratejileri, planları ve politikalarına ilişkin diyalog ve değişimler düzenli olarak gerçekleştirilecek. Ana makro-politikaların ayarlanmasına ilişkin iletişim ve eşgüdüm güçlendirilecek.

- Kolaylaştırıcı Bağlantı: Otoyol, demiryolu, sivil havacılık, limanın yanı sıra petrol ve gaz boru hatları, enerji nakil hatları şebekesi ve telekomünikasyon ağı da dahil Türkiye’de, Çin’de ve üçüncü ülkelerde iki taraflı altyapı projelerinde işbirliği yapılacak. Kargo taşımacılığı konusunda limanlar arasında işbirliği güçlendirilecek, işlevsel etkinlik ve kapasite artırılacak. İçme suyu güvenliği, sel kontrolü ve afet azaltma, su tasarrufu sağlayan sulama ve diğer su koruma projelerinde işbirliğine gidilecek. Trafik erişebilirliği, ulaşım ağı güvenliği ve sınır ötesi ulaşım kolaylaştırılacak.

- Mali Bütünleşme: Ticarette ve yatırımda yerel ülke para birimlerinin kullanımı genişletilecek, TL - yuan para birimi takas anlaşmasından yararlanılacak. Türkiye ve Çin’in bankalararası yatırımları etkin şekilde teşvik edilecek. Mali kurumlar, yatırım ve ticari işbirliği için finansman desteği verecek ve hizmet teşviğinde bulunacak.

- İnsandan insana bağ: İnsandan insana değişimler teşvik edilecek. Orta ve uzun vadeli kültür alışverişi işbirliği modeli oluşturulacak. Kardeş şehir ağları kurulacak. Medya, çevre koruma, eğitim, sağlık, kültür, kültür merkezleri, sanat, turizm, yoksulluğun giderilmesi, toplumsal refah gibi konularda işbirliği anlaşmaları imzalanacak. İki ülkenin arasında medya, düşünce kuruluşları, öğrenci ve gençlerin değişimi hızlandırılacak.

- Fon işbirliği: Devlet ve sosyal kooperatif sermayesi de dahil olmak üzere özellikle Asya Altyapı ve Yatırım Bankası, İpek Yolu Fonu ve diğer hükümet fonları, piyasa işlemleri, yardım fonları, uluslararası ve sosyal fonlar aracılığıyla bu programlara yatırım ve finansman değsteği sunulacak.

Kaynak: milliyet.com.tr